Aria (compositie): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Robot-geholpen doorverwijzing: Venetië - Link(s) veranderd naar Venetië (stad) |
|||
Regel 6:
*Een ''concert aria'' is een als los staand stuk gemaakte compositie. Daar is de aria geen deel meer van een grotere compositie. Voorbeelden: "Ah Perfido" van Beethoven, en een aantal concert arias van Mozart.
*Een ''arietta'' is een korte aria
*Een voorbeeld van een ''instrumentale aria'' vinden we in [[Johann Sebastian Bach|Bach]]'s [[Goldbergvariaties|Goldberg Variaties]].
==Ontstaan==
Regel 18:
==Termen vroege opera==
In de 17e en 18e eeuw ontwikkelden zich vaste vormen, die in de 18e eeuw de - voor de toenmalige [[Barokmuziek|Barok]] kenmerkende - [[opera seria|opera serie]] (bijvoorbeeld [[Händel]]) domineerden:
*''Da Capo aria'' Een ABA vorm: na een middenstuk werd het begincouplet herhaald (het gaat vaak om (4-regelige) [[kwatrijn]]en of 8-regelige [[stanza| stanzen]]). Ook de variatie binnen dat schema had standaarden, zoals het invoegen van [[ritornello|ritornellen]] en [[cadens
*''Dal segno aria'' Voor het dramatisch effect liet vanaf het midden van de 18e eeuw het begin van de herhaling weg: bv RARA'RB ARA. Dit gaf een aanzienlijke bekorting van de herhaling. Het betekende ook een inperking voor het "virtuosendom"; de castraten.
*''Doorgecomponeerde aria'' Vanaf 1770 kreeg de herhaling het begincouplet een nieuw gecomponeerde eigen begeleiding en vorm. Daarmee was de muziek doorlopend gecomponeerd: geen korte pauze alvorens te herhalen en de mogelijkheid de herhaling in een nieuwe toonsoort (verkort) te herhalen. Voorbeelden hiervan zijn o.a. bij Haydn en Mozart te geven.
| |||