There ain't no such thing as a free lunch: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
GrouchoBot (overleg | bijdragen)
k Bot: automatisch tekst vervangen (-nnn +nn)
Heinlein niet de eerste
Regel 1:
'''TANSTAAFL''' is een [[acroniem]] voor het Amerikaanse gezegde "There Ain't No Such Thing As A Free Lunch"; letterlijk: "er is niet zoiets als een gratis lunch". Het werd gebruikt in de roman ''The Moon Is a Harsh Mistress'' (Vertaald als 'de maan in opstand') uit 1966 van [[science fiction]] schrijver [[Robert A. Heinlein]]. Nobelprijswinnaar [[Milton Friedman]] maakte het bekend door een boek met dezelfde titel te schrijven (1975). Het gezegde is met name populair onder [[libertarisme|libertariërs]] en in economische leerboeken.
 
Het gezegde laat zien wat "[[alternatieve kosten]]" zijn. Greg Mankiw beschreef het als: "Om het ene ding te verkrijgen moeten we meestal iets anders, dat we ook fijn vinden, opgeven. Besluiten nemen vereist dat we het ene doel tegen het andere afwegen".<ref>''Principles of Economics'' (4th edition), p. 4.</ref>
 
Heinlein was niet de eerste die het gebruikte; het wordt als ''Tanstaafl'' ook al aangetroffen in de titel van een door Pierre Dos Utt in 1949 geschreven boek ''Tanstaafl: A Plan for a New World Order''. De uitdrukking "there is no free lunch" werd in 1942 al in tenminste twee krantenartikelen gebruikt.<ref>[http://www.nytimes.com/2008/07/21/magazine/27wwwl-guestsafire-t.html?_r=1&scp=2&sq=tanstaafl&st=cse&oref=slogin Fred R. Shapiro ''Quote...Misquote'' New York Times 21 juli 2008]</ref>
 
==Voorbeelden==
Het gezegde wordt met name gebruikt om aan te geven dat een overheidsmaatregel het gewenste effect kan bereiken, maar dat er altijd kosten aan verbonden zijn. Zo leidt een [[minimumloon]] er (bedoeld) toe dat er niemand meer werkt voor minder dan het vastgestelde minimumloon, maar daar zijn wel kosten aan verbonden: er kan (onbedoeld) meer [[werkloosheid]] ontstaan. Hoge uitkeringen kunnen onbedoeld tot een [[armoedeval]] leiden zodat mensen er juist niet op verdienenvooruitgaan als ze weer gaan werken. Maatregelen om mensen uit de auto te krijgen door het openbaar vervoer gratis te maken leidenkunnen ertoe leiden dat mensen minder met de fiets gaan.
 
== Zie ook ==