Thermohaliene circulatie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
MelancholieBot (overleg | bijdragen)
Paul B (overleg | bijdragen)
redactie
Regel 1:
[[Afbeelding:Ocean currents 1943.jpg|thumb|right|300px|Zeestromingen ([[1943]])]][[Afbeelding:Thermohaline circulation.png|thumb|300px|Globale circulatie: Diepwater stromingDiepwaterstroming donker, Oppervlakte stromingOppervlaktestroming lichtgekleurd; ''Let op:'' de circumpolaire stroming is niet afgebeeld]]
[[Afbeelding:Golfstrom.jpg|thumb|300px|OppervlaktewaterTemperatuur temperatuurvan het oppervlaktewater in de Noordwestelijke [[Atlantische Oceaan]]. Bij [[Noord-Amerika]] zijn de kleuren zwart en donkerblauw (koud) de [[warme golfstroom[[Golfstroom]] is rood gekleurd (warm). Bron: NASA]]
Met de '''thermohaliene circulatie''' wordt het wereldwijde systeem bedoeld van de [[zeestroom|zeestromen]] en [[golfstroom|golfstromen]]. Het bekendste voorbeeld van thermohaliene circulatie is de [[warme golfstroomGolfstroom]].
 
''Thermo-'' duidt op de [[temperatuur]], ''-halien'' op het [[zouten|zoutgehalte]]. Beide factoren hebben invloed op de [[soortelijk gewicht|soortelijke massadichtheid]] van [[water]], en daardoor op het stijgen en zinken van watermassa's.
 
Zout water is zwaarder dan zoet water., Zouteren zouter water is dus ook zwaarder dan minder zout water. Het zoutere water zal naar de bodem zinken en eenmaal aangekomen naar opzij wegstromen. Hierdoor ontstaat een [[convexieconvectie]] stroming, in dit geval thermohaliene stroming genoemd. Er is bijvoorbeeld een thermohaliene stroming van de [[Golf van Mexico]] naar [[Europa (continent)|Europa]], de [[Golfstroom]]. In de Golf van Mexico verdampt water waardoor de zoutconcentratie van het water stijgt. Doordat dit zoutere water zwaarder wordt, zinkt het weg. ''Vers'' minder zout water wordt aan het oceaan oppervlak aangevoerd, en doorloopt op haar beurt hetzelfde proces. Dit continue proces veroorzaakt een stroming.
 
Deze [[zeestroom|stroming]] gaat regelrecht naar [[Europa (continent)|Europa]]. Nadat het water eerst is opgewarmd, geeft het zijn warmte af zodra het tegen Europa 'botst'. Europa wordt opgewarmd. Was deze stroming er niet, dan zou Europa even koud zijn als Canada op dezelfde [[Parallel (geografie)|breedtegraad]]. Het is al een aantal keer gebeurd dat deze stroming tot stilstand kwam. Het stilvallen van de zogenoemde thermohaliene pomp wordt als één van de [[terugkoppeling]]seffecten beschouwd naar het in gang zetten van een [[glaciaal (tijdperk)|ijstijd]]. Thermohaliene circulatie is een wereldwijd verschijnsel en belangrijk voor de hele [[klimaat]]systeem van de Aarde.