Log (scheepvaart): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k link |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 4:
Vandaar dat snelheid nu nog steeds in '[[knoop (zeevaart)|knopen]]' wordt uitgedrukt.
Het woord "Log" is afgeleid van het handlog dat vroeger werd gebruikt. De naam log is ontleend aan het Hebreeuwse woord voor zesdemaat: loog (een zeemijl is een 60e van een graad). Het handlog bestond uit een logplankje (logschuitje), verbonden aan een loglijn, die op een haspel (wuit) was gewonden. Het platte logplankje had de vorm van een cirkelsector. De ronde zijde was zodanig verzwaard, dat het plankje rechtstandig, met de tophoek enige centimeters boven water, bleef drijven. Het plankje was met een spruit verbonden aan de loglijn. Deze begon met een voorloop die eindigde bij het torn- of turnlapje, een door de tieren gestoken wit markeringslapje. Vanaf dat punt was de loglijn met tussenruimtem van 7,72m (1/240e zeemijl) gemerkt met ingesplitste dunne lijntjes, het eerste met één knoopje, het tweede met twee, enz. Er werd ook wel gewerkt met een tussenruimte van 15,43m (1/120e zeemijl). Vaak werden bovendien de halve afstanden gemerkt door lijntjes zonder knopen.
Het loggen gebeurde met twee man. Eén hield de haspel met loglijn vast, de ander zette het logplankje overboord en liet de lijn door zijn hand uitlopen. Zodra het tornlapje passeerde, werd een zandloper, het logglaasje, omgekeerd. Dit had een looptijd van 15 sec (1/240e uur), of een looptijd van 30 sec (1/120e uur), afhankelijk van de knoopafstand in de loglijn. Zowel tijd als knoopafstand waren dus op dezelfde schaal verkleind. Wanneer het zand in het logglaasje was doorgelopen, werd de loglijn vastgehouden. Het aantal knoopjes in het dichtstbijzijnde merklijntje gaf dan (bij benadering) de snelheid van het schip in zeemijlen per uur. Vandaar de uitdrukking: "Het schip loopt zoveel knopen". (2e alinea uit: Vaartips.nl)
{{xbeg|verkeer & vervoer|2007|06|18}}
| |||