|
[[Afbeelding:ImgNezahualcoyotll.jpg|right|thumb|Nezahuatlcoyotl]]
'''NezahualcoyotlNezahualcóyotl''' ([[Texcoco]], [[28 april]] [[1402]] - aldaar, [[4 juni]] [[1472]]) was [[koning (titel)|koning]] van [[Acolhuacan]], een deelstaat van het [[Azteken|Azteekse Rijk]]. Bovendien was hij dichter en filosoof.
Onder zijn bestuur bloeide de hoofdstad [[Texcoco]] op. Het werd de belangrijkste stad, op [[Tenochtitlan]] na, binnen het Azteekse rijk. NezahualcoyotlNezahualcóyotl was een bekende [[dichter]], [[filosoof]] en [[kunst]]liefhebber. Hij was ook vaardig in technische zaken. Er werd van hem gezegd dat hij persoonlijk de [[dijk (waterkering)|dijk]] door het [[Texcocomeer]] heeft ontworpen. Hij liet bovendien een [[botanische tuin|botanische]] en [[dierentuin]] aanleggen. Hij liet de wetten van Texcoco opschrijven en bewaren in een [[Bibliotheek (algemeen)|bibliotheek]], de eerste in [[Nieuwe Wereld|Amerika]]. De [[Spanje|Spaanse]] veroveraars zouden Texcoco later "het [[Athene]] van het westelijk halfrond" noemen.
NezahualcoyotlNezahualcóyotl was de zoon van koning [[Ixtlilxochitl I]] en zijn vrouw [[Matlalcihuatzin]], een dochter van de Azteekse keizer [[Huitzilihuitl]]. Nezahuatlcoyotl was er vanuit een [[boom (plant)|boom]] getuige van hoe zijn vader in [[1418]] of [[1419]] door koning [[Tezozomoc]] van [[Atzcapotzalco]] werd vermoord. NezahualcoyotlNezahualcóyotl werd gevangen genomen. Met behulp van een vriend van zijn vader wist hij te overleven. Deze verkleedde zich als NezahualcoyotlNezahualcóyotl zodat de soldaten van Tezozomoc hem doodden, in de veronderstelling dat ze NezahualcoyotlNezahualcóyotl te pakken hadden.
De echte NezahualcoyotlNezahualcóyotl wist te ontlvluchten naar Tenochtitlan, en hij zwoer de dood van zijn vader te wreken. Tezozomoc overleed in [[1426]] en werd opgevolgd door zijn zoon [[Maxtla]]. Maxtla nodigde NezahualcoyotlNezahualcóyotl uit in zijn paleis om hem te vermoorden. NezahualcoyotlNezahualcóyotl ontdekte dat tijdig en wist te ontsnappen. Maxtla zette een prijs op zijn hoofd. De volgende jaren zwierf NezahualcoyotlNezahualcóyotl door de bergen. NezahualcoyotlNezahualcóyotl werd echter nog steeds gesteund door zijn bevolking. Samen met andere edelen die genoeg hadden van Maxtla's tirannieke bewind drongen ze zijn paleis binnen, sleurden hem uit bad en offerden hem. NezahualcoyotlNezahualcóyotl werd op de troon gezet. Sindsdien wordt Nezahuatlcoyotl in Mexico beschouwd als symbool van verzet tegen onderdrukking en tirannie.
Hij was een aanhanger van de [[monotheïsme|monotheïstische]] religie omtrent de godheid [[Tloque Nahuaque]], terwijl het grootste deel van zijn bevolking aanhanger was van de [[polytheïsme|polytheïstische]] [[Azteekse mythologie|Azteekse religie]]. Om zijn onderdanen niet te kwetsen besteedde NezahualcoyotlNezahualcóyotl ook aandacht aan de reguliere Azteekse goden.
NezahualcoyotlNezahualcóyotl probeerde de zelfstandigheid van Texcoco ten opzichte van de Azteken uit Mexico-Tenochtitlan te bewaren. Hij voerde een politiek die haast [[pacifisme|pacifistisch]] is te noemen. Hij verwierp de Azteekse oorlogszuchtigheid en was fervent tegenstander van de [[bloemenoorlogen]].
Er zijn ongeveer 30 gedichten van NezahualcoyotlNezahualcóyotl bewaard gebleven. Een bekend gedicht dat begint met: "de hele aarde is een graf, en niets kan eraan ontsnappen" wordt ten onrechte aan hem toegeschreven. De ideeën en taal in dat gedicht komen niet met zijn ideeën overeen.
NezahualcoyotlNezahualcóyotl stierf in [[1472]] op 70-jarige leeftijd. Hij liet 110 kinderen na, van talloze vrouwen en bijvrouwen. Hij werd opgevolgd door zijn zoon [[Nezahualpilli]].
Hij is afgebeeld op het bankbiljet van honderd [[Mexicaanse peso]] en de stad [[Ciudad Nezahualcóyotl]] is naar hem genoemd.
| 
