Zuiderzeevereeniging: verschil tussen versies

▲Dat laatste was op zich niet onbegrijpelijk als men bedenkt dat vooraanstaande ingenieurs, gesteund door op financieel gewin uitzijnde ontwikkelingsmaatschappijen, bij hoog en bij laag verklaard en "bewezen" hadden dat afsluiting van de Zuiderzee alleen maar mogelijk was als men de mond van de IJssel niet insloot, ofwel als men zich tot inpoldering van het zuidelijk deel van deze binnenzee beperkte.

▲Na voorbereidende werkzaamheden trekken de ingenieurs er in het voorjaar van [[1888] met een boot op uit om onderzoek te doen naar de kwaliteit van de bodem van de Zuiderzee en de Wadden, en ontdekken daar tot dan toe onbekende vruchtbare grond op de plaats van de huidige [[Noordoostpolder]]. Maar tevens komen zij tot de conclusie dat afdamming van de Wadden om velerlei redenen onmogelijk is. De gronden bevatten, behalve langs de Friese kust, veel zand, redenen van landsdefensie en het belang van de in die tijd belangrijke exporthaven [[Harlingen]] verzetten zich er tegen en de nodige zware dijken zijn met de in die tijd beschikbare techniek niet op die waterdoorlatende bodem aan te leggen.

▲Dat laatste is kort daarvoor nog bewezen. Door de Friese Maatschappij tot Landaanwinning op de Friese Wadden, was in [[1879]] namelijk de Dam naar Ameland aangelegd, die echter tijdens de stormvloeden van [[1881]] en [[1882]] zwaar beschadigd raakte. Zo zwaar beschadigd dat de concessiehouder, Jonkheer Teding van Berkhout, de zwager van Jacob van der Toorn, de regering in [[1887]] om financiële steun moest vragen. Iets dat door de Tweede Kamer werd afgewezen, waarna (om de destijds gebruikelijke "onder onsjes" aanschouwelijk te maken) een drietal zakenlieden, onder aanvoering van Van der Houven van Oordt, de concessie overneemt.

▲Kortom, de beperking waartoe de ingenieurs adviseren is zo dom nog niet, te meer daar de in die jaren hevig woedende landbouwcrisis de roep om landbouwgronden aanzienlijk tempert.

▲Hoewel deze beperking van de doelstelling van de Zuiderzeevereeniging bij enkelen nog wel weerstand oproept, lukt het Lely, die vanaf oktober 1887 de leiding over het Technisch Bureau op zich neemt, de belangrijkste bestuursleden snel van de juistheid van deze planbeperking te overtuigen. Te meer daar de ingenieurs snel weten aan te tonen dat afsluiting van de Zuiderzee via een lijn vanaf [[Wieringen]] naar de Friese kust ten zuiden van [[Harlingen]] goed mogelijk is, en het water uit de dan binnen deze afsluiting vallende IJsselmond geen probleem vormt.

▲Dan gaat het snel. Voordrachten die gehouden worden voor de ingenieursvereniging, klinkende resultaten van deskundig grondmonster onderzoek te Wageningen, minder onderhoud aan de Zuiderzeedijken en een oplosbaar gebleken afwateringsprobleem van omliggende polders en rivieren doen hun werk. [[Lely]] voltooid zijn rapporten, die alle door de Zuiderzeevereeniging gepubliceerd worden, en wordt nog vóór deze gedrukt zijn door Tak van Poortvliet uitgenodigd om als Minister van Waterstaat, Handel en Nijverheid toe te treden tot het jongliberale Kabinet Van Tienhoven (1891-1894), waarin Tak van Poortvliet zelf Minister van Binnenlandse Zaken wordt.

▲Terugkijkend kan worden gezegd dat op dat moment de Zuiderzeevereeniging zijn initiatief al kwijt was, ook al hebben tot in de crisisjaren van 1930 velen van naam zich vanuit de vereeniging nog ingezet voor de uitvoering van de Zuiderzeeplannen.

▲Dan volgt een lang intermezzo, waarin Lely een aantal jaren in het buitenland verblijft (Gouverneur van [[Suriname]], [[1902]] - [[1905]]) en Mr. Gerard Vissering, secretaris van de Zuiderzeevereeniging na het overlijden van Van der Houven van Oordt in [[1901]], naar Oost-Indië vertrekt om daar directeur te worden van de Javase Bank.