Strijkkwartet nr. 2 (Beethoven)

Het Strijkkwartet Nr. 2 in G groot, opus 18/2 is een vierdelige compositie voor strijkkwartet van Ludwig van Beethoven, die in 1799 voltooid werd en in 1800 gereviseerd.Qua ontstaan is dit kwartet het derde binnen de volgorde van componeren van opus 18. Zie de achtergrondinformatie.

Strijkkwartet Nr. 2 (Beethoven)
Beethoven rond 1804 (Waldmueller)
Componist	Ludwig van Beethoven
Soort compositie	Strijkkwartet
Toonsoort	G-majeur
Opusnummer	opus 18/2
Compositiedatum	1799
Opgedragen aan	Vorst Franz Josef von Lobkowitz
Duur	ca 22 min
Portaal    Klassieke muziek

Aard

Herinnert qua sfeer aan Haydn: de komedie van goede manieren, die Haydn als de essentie van de klassieke stijl zag. Het is ook niet vreemd dat Beethoven aan Haydn refereert: Haydn had in de laatste decade van de bijna voorbije 18e eeuw nog 14 meesterwerken in het genre strijkkwartet gepubliceerd. De verouderde Duitse bijnaam “Complimentier quartett” trekt dit kwartet te karikaturaal in de Rokoko-sfeer. Maar iets van de sfeer van het 18e-eeuws divertimento klinkt toch door.

Delen

opus 18/2 Strijkkwartet Nr 2 (Beethoven)
Opus	deel	Aanduiding	Maatsoort	Toonsoort	Duur	Opmerking
18/2	I	Allegro	2/4	G	ca 7' 57
	II	Adagio cantabile-Allegro	3/4	C	ca 6' 28"
	III	Scherzo: Allegro	3/4	G	ca 4' 24
	IV	Allegro molto, quasi presto	2/4	G	ca 5' 15

1. Het openingsthema lijkt een hoffelijk spel van vraag en antwoord (voorbeeld I). Er is een luchtige conversatietoon (bij een zeer complexe en intrigerende verwerking van al het thematisch materiaal)
2. Een innige melodie in C. Verder opvallend simpel (en daardoor weinig typisch voor Beethoven), misschien zelfs conventioneel.
3. Vrolijk scherzo met eigenzinnig pralend trio
4. Wederom een geestig vraag- en antwoordspel, nu geopend tussen cello en tutti en uiteindelijk eindigend in een bruisend coda.

Betekenis

Kerman acht de kwartetten 1 en 2 als vergelijkbaar qua stand van -de zijns inziens nog niet ultieme- compositietechniek. Beide ontbreekt het aan optimale afstemming op de expressie. In het eerste kwartet zocht Beethoven hartstocht en heftigheid. Bij het tweede kwartet zocht Beethoven een sfeer van volgehouden humor. Beide werken tonen een stoutmoedige vindingrijkheid en daarmee een nieuwe en grotere greep op het medium.

Notenvoorbeeld

opus 18/2 Strijkkwartet Nr 2 Beethoven: Notenvoorbeeld
Opus	deel	Voorbeeld 1	Voorbeeld 2	Voorbeeld 3
18/2	I & IV	"complimenterend"(?) vraag- en antwoordspel	4e deel

Verder lezen

Joseph Kerman The Beethoven Quartets Oxford University Pres 1966 ISBN 0 19 315145 6 4e druk 1978

Bronnen, noten en/of referenties

• Alfred Beaujean in Harenberg Kammermusikfüher blz 101 2e uitg. 1998 Uitg Harenberg
• Joseph Kerman The Beethoven Quartets Oxford University Pres 1966 ISBN 0 19 315145 6 4e druk 1978
• Complete strijkkwartetten Beethoven Alban Berg quartett EMI Classics

Strijkkwartetten van Beethoven

Vroege periode: No. 1 in F (opus 18.1) · No. 2 in G (opus 18.2) · No. 3 in D (opus 18.3) · No. 4 in c (opus 18.4) · No. 5 in A (opus 18.5) · No. 6 in Bes (opus 18.6)
Middenperiode: No. 7 in F (opus 59.1) · No. 8 in e (opus 59.2) · No. 9 in C (opus 59.3) · No. 10 (Harp) in Es (opus 74) · No. 11 (Serioso) in f (opus 95)
Late periode: No. 12 in Es (opus 127) · No. 13 in Bes (opus 130) · No. 14 in cis (opus 131) · No. 15 in a (opus 132) · Große Fuge (opus 133) · No. 16 in F (opus 135)