Prime (muziek)

Een prime (van Latijn: primus, de eerste) is in de muziektheorie een interval in een diatonische toonladder tussen twee tonen afgeleid van dezelfde stamtoon. Bijvoorbeeld het interval tussen de toon c en zichzelf is een prime, maar ook het interval tussen c en cis. Daarnaast wordt ook de toon die in een diatonische toonladder op de eerste toontrap ligt, de grondtoon, prime genoemd. Ook wordt de tweeklank die bestaat uit een toon en zijn prime, dus twee tonen die een prime uit elkaar liggen, als prime aangeduid. De tweeklank c-c is een prime, of de tonen c en c vormen een prime.

Varianten

Een prime kent een aantal varianten.

Reine prime

Een interval van twee (precies) dezelfde tonen heet een reine prime. Voorbeelden zijn: g-g, gis-gis, c-c.

Overmatige prime

Is de tweede toon een chromatische verhoging van de eerste, zoals bij g-gis, dan spreekt man van een overmatige prime. Andere voorbeelden zijn: gis-gisis, ges-g, a-ais.

Dubbelovermatige prime

Een dubbelovermatige prime is een prime waarin de tweede toon een dubbele chromatische verhoging is van de eerste. Voorbeelden zijn: g-gisis, ges-gis, geses-g.

Verminderde prime

Is de tweede toon een chromatische verlaging van de eerste, dan heet de prime verminderd. Voorbeelden: g-ges, gis-g.

Dubbelverminderde prime

Bij een dubbele verlaging van de eerste toon spreekt men van een dubbelverminderde prime. Voorbeelde: g-geses, gis-ges.

Zie ook

• akkoord (muziek)
• interval (muziek) (een gedetailleerd overzicht van toonafstanden)
• lijst van intervallen
• unisono

Intervallen in de muziek