E-reeks

Een E-reeks is een vastgelegde uniforme reeks van waarden, die op een logaritmische schaal een decade in zo gelijkmatig mogelijke stappen verdeelt.

Deze grafiek toont hoe de waarden uit de E12-reeks (met een tolerantie van 10%) een (nagenoeg) volledige dekking van één decade (1-10) geven.

E-reeksen worden veelal gebruikt bij elektronische componenten, waarbij de ontwerper voor waarden van de eenheden (onder andere weerstand, capaciteit en inductie) moet kiezen uit een beperkte verzameling van voorkeurgetallen.

Het gebruik van voorkeurgetallen dient twee doelen:

• Het gebruik ervan vergroot de compatibiliteit (uitwisselbaarheid) van objecten die door de jaren heen ontworpen zijn door verschillende personen. Het is een van de vele tactieken ter bevordering van standaardisatie binnen een organisatie of hele industrie.
• Het gebruik ervan leidt tot gelijkwaardige (meestal logaritmische) stappen, waardoor het aantal te vervaardigen varianten en voorraad geminimaliseerd wordt.

Bij n stappen per decade spreekt men van de reeks En. De gebruikelijke waarden van n zijn 3, 6, 12, 24, 48, 96 en 192.

Het idee achter de reeksen werd bedacht door de Franse militaire ingenieur Charles Renard en is in 1952 vastgelegd in de ISO-norm 3 door de Internationale Organisatie voor Standaardisatie (ISO). Renard ging aanvankelijk uit van 5, 10, 20, 40 en 80 stappen per decade (aangeduid met R5 tot en met R80). Later nam de International Electrotechnical Commission (IEC) dit principe over en definieerde de E-reeksen in IEC 60063.

E3 - E24

Scroltabel met de E3-, E6-, E12- en E24-reeks boven elkaar. De elementen in een serie zijn om-en-om terug te vinden in de serie daarboven.

E3 (>20%) E6 (20%) E12 (10%) E24 (5%)

1,0 2,2 4,7 1,0 1,5 2,2 3,3 4,7 6,8 1,0 1,2 1,5 1,8 2,2 2,7 3,3 3,9 4,7 5,6 6,8 8,2 1,0 1,1 1,2 1,3 1,5 1,6 1,8 2,0 2,2 2,4 2,7 3,0 3,3 3,6 3,9 4,3 4,7 5,1 5,6 6,2 6,8 7,5 8,2 9,1

De E3-serie wordt zelden gebruikt, behalve voor sommige elektronicacomponenten met grote variaties zoals condensatoren met extreem hoge waarden (>1 farad), waarbij de opgegeven tolerantie niet gebalanceerd is, zoals: −30/+50% of −20/+80%. Dit geldt ook bij componenten met minder kritische waarden zoals bij smoorspoelen.

E48 - E192

Vanaf de E48-serie werd een derde decimale positie toegevoegd en zijn de waarden enigszins aangepast.

Scrolltabel met de E48-, E96- en E192-reeks boven elkaar. Ook hier geldt weer: de elementen in een serie zijn om-en-om terug te vinden in de serie daarboven.

E48 (2%) E96 (1%) E192 (0,5%)

1,00 1,05 1,10 1,15 1,21 1,27 1,33 1,40 1,47 1,54 1,62 1,69 1,78 1,87 1,96 2,05 2,15 2,26 2,37 2,49 2,61 2,74 2,87 3,01 3,16 3,32 3,48 3,65 3,83 4,02 4,22 4,42 4,64 4,87 5,11 5,36 5,62 5,90 6,19 6,49 6,81 7,15 7,50 7,87 8,25 8,66 9,09 9,53 1,00 1,02 1,05 1,07 1,10 1,13 1,15 1,18 1,21 1,24 1,27 1,30 1,33 1,37 1,40 1,43 1,47 1,50 1,54 1,58 1,62 1,65 1,69 1,74 1,78 1,82 1,87 1,91 1,96 2,00 2,05 2,10 2,15 2,21 2,26 2,32 2,37 2,43 2,49 2,55 2,61 2,67 2,74 2,80 2,87 2,94 3,01 3,09 3,16 3,24 3,32 3,40 3,48 3,57 3,65 3,74 3,83 3,92 4,02 4,12 4,22 4,32 4,42 4,53 4,64 4,75 4,87 4,99 5,11 5,23 5,36 5,49 5,62 5,76 5,90 6,04 6,19 6,34 6,49 6,65 6,81 6,98 7,15 7,32 7,50 7,68 7,87 8,06 8,25 8,45 8,66 8,87 9,09 9,31 9,53 9,76 1,00 1,01 1,02 1,04 1,05 1,06 1,07 1,09 1,10 1,11 1,13 1,14 1,15 1,17 1,18 1,20 1,21 1,23 1,24 1,26 1,27 1,29 1,30 1,32 1,33 1,35 1,37 1,38 1,40 1,42 1,43 1,45 1,47 1,49 1,50 1,52 1,54 1,56 1,58 1,60 1,62 1,64 1,65 1,67 1,69 1,72 1,74 1,76 1,78 1,80 1,82 1,84 1,87 1,89 1,91 1,93 1,96 1,98 2,00 2,03 2,05 2,08 2,10 2,13 2,15 2,18 2,21 2,23 2,26 2,29 2,32 2,34 2,37 2,40 2,43 2,46 2,49 2,52 2,55 2,58 2,61 2,64 2,67 2,71 2,74 2,77 2,80 2,84 2,87 2,91 2,94 2,98 3,01 3,05 3,09 3,12 3,16 3,20 3,24 3,28 3,32 3,36 3,40 3,44 3,48 3,52 3,57 3,61 3,65 3,70 3,74 3,79 3,83 3,88 3,92 3,97 4,02 4,07 4,12 4,17 4,22 4,27 4,32 4,37 4,42 4,48 4,53 4,59 4,64 4,70 4,75 4,81 4,87 4,93 4,99 5,05 5,11 5,17 5,23 5,30 5,36 5,42 5,49 5,56 5,62 5,69 5,76 5,83 5,90 5,97 6,04 6,12 6,19 6,26 6,34 6,42 6,49 6,57 6,65 6,73 6,81 6,90 6,98 7,06 7,15 7,23 7,32 7,41 7,50 7,59 7,68 7,77 7,87 7,96 8,06 8,16 8,25 8,35 8,45 8,56 8,66 8,76 8,87 8,98 9,09 9,20 9,31 9,42 9,53 9,65 9,76 9,88

De E192-serie wordt ook gebruikt voor toleranties van 0,25% en 0,1%.