Willem I der Nederlanden: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Labels: Ongedaan gemaakt Visuele tekstverwerker
Regel 87:
 
=== Koopman-koning ===
Willem handhaafde als absoluut [[monarch (staatshoofd)|monarch]] en [[Verlicht despotisme|verlicht despoot]] de hervormingen uit de Franse Tijd. Willem was een ondernemer die sterk investeerde in de industrie in het zuiden van zijn land. Hij was oprichter en aandeelhouder van de Algemeene NederlandscheNederlandse Maatschappij ter Begunstiging van de Volksvlijt. In 1830 werd dit de Belgische [[Generale Maatschappij van België|Generale Maatschappij]]. In 1824 stichtte hij de [[Nederlandsche Handel-Maatschappij|Nederlandse Handel-Maatschappij]]. Willem was zeer verdienstelijk voor de [[Waterstaat in Nederland|waterstaat]]. Nieuwe kanalen en wegen werden in zijn opdracht aangelegd. Zo gaf hij de opdracht om de Samber te kanaliseren en [[Kanaal Charleroi-Brussel|kanalen tussen Brussel en Charleroi]] en van de [[Maas]] naar de [[Moezel (rivier)|Moezel]] te graven.
 
Investeringen in zulke grote nationale projecten deed hij bij politieke tegenstand buiten de begroting om met behulp van het Amortisatiesyndicaat, waarin de kroondomeinen tot zekerheid waren ondergebracht. Winsten waren op deze wijze in zijn voordeel, verlies belastte deze staatseigendommen. Willem steunde [[William Cockerill]] in 1817 in [[Seraing]] bij de bouw van de grootste stoommachinefabriek in Europa. In 1820 bouwde dat bedrijf zijn eerste [[stoomboot]] en in 1835 zijn eerste [[stoomlocomotief]]. De steun zou Cockerill bij de [[Belgische Revolutie]] niet in dank afgenomen worden.<ref>Noël Lagast, ''Vijfhonderd jaar geschiedenis van de ingenieur. Van 1500 tot 2010,'' Garant, Antwerpen, 2011, p.&nbsp;56, 57, 97.</ref> Willem was de eerste [[Kapitalisme|kapitalistische]] heerser van [[Europa (werelddeel)|Europa]], die met enigszins moderne methoden zijn inkomsten enorm vergrootte terwijl de arbeidersklasse verpauperde. Een derde van de bevolking van Amsterdam leefde vanaf de Franse tijd van de kerkelijke en burgerlijke armenzorg, die overigens door buitenlanders in vergelijking met andere Europese landen als tamelijk royaal werd gezien. Hij maakte werk van de invoering van het [[Metriek stelsel|metrieke stelsel]] en wilde van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden een moderne en verlichte eenheidsstaat maken. Op godsdienstig en taalkundig gebied ondervonden deze hervormingen weerstand.