Sint Antoniessluishoogwaterkering
De Sint Antoniessluishoogwaterkering, voorheen Sint Antoniesluis, Sint Anthoniesluis, Sint Anthonieschutsluis en in de volksmond ook wel Sint Teunissluis, is een sluis (sluis 211) in Amsterdam-Centrum. Langs de kolk ligt de straat Sint Antoniesluis en over de zuidelijke sluisdeuren ligt de brug Sint Anthoniesluis.
Sint Antoniessluishoogwaterkering | ||||
---|---|---|---|---|
![]() | ||||
Sluisgedeelte van Sint Antoniessluishoogwaterkering (2014)
| ||||
Algemene gegevens | ||||
Locatie | Amsterdam-Centrum | |||
Waterweg(en) | doorgang Zwanenburgwal naar Oudeschans | |||
Bouw | ||||
Bouwperiode | rond 1600 | |||
|
Ligging
bewerkenDe sluis verbindt de Zwanenburgwal met de Oudeschans.[1] De sluis zorgt voor verversing van het water in de Amsterdamse grachten. De sluisdrempels worden wekelijks gebaggerd zodat de sluis goed blijft functioneren.[2]
Het gehele complex ligt in het hart van Amsterdam. Door afbraak is echter veel van de oorspronkelijke bebouwing verdwenen. Karakteristieke bebouwing bestaat uit het Goslerhuisje (rijksmonument) aan de noordoostkant, het Rembrandthuis (eveneens rijksmonument) aan de zuidoostkant en het Pentagon aan de zuidwestkant. Grootste blikvanger van de buurt is echter de Stopera.
Geschiedenis
bewerkenDe Sint Antoniessluishoogwaterkering werd aangelegd in 1602 als onderdeel van een stadsuitbreiding waarbij onder meer de Lastage, een buitendijks havengebied, bij de stad werd betrokken. Echter op de kaart van Pieter Bast uit 1599 is de sluis al te zien. Twee nieuwe buitensluizen werden aangelegd om het stadswater van het IJ af te schermen: een nieuwe Haarlemmersluis in het Singel aan westkant en de Sint Antoniessluishoogwaterkering aan oostkant. Die waterkering verbond de Sint Antoniesdijk (waarnaar de sluis vernoemd is) met de Jodenbreestraat en regelde de uitstroom van het rivierwater van de Amstel naar het IJ.[2][3][4]
Afbeeldingen
bewerken-
Kaart van Pieter Bast met brug en sluis midden boven tegen de kadrering aan
-
Dubbele ophaalbrug rond 1850
-
Sint Antoniesluis rond 1910
-
Sluis vanaf de brug, met Goslerhuisje aan de Joden Houttuinen
- De Sint Antoniessluishoogwaterkering volgens BAG via data.amsterdam.nl
- Besluit van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Amsterdam houdende regels omtrent Naamgeving openbare ruimten (Vaststellen Nieuwebrughoogwaterkering en andere en intrekken Entrepotdokschutsluis). Gemeenteblad (316210). Gemeente Amsterdam (24 december 2019). Geraadpleegd op 10 januari 2020.
- Bruggen van Amsterdam, Sluis 211
- ↑ "Bekende en onbekende namen van bruggen, sluizen", Gemeente Amsterdam, Dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer. Gearchiveerd op 27 september 2013. Geraadpleegd op 6 december 2013.
- ↑ a b "Amsterdam CS – Zeeburg", Waterschap Amstel, Gooi en Vecht"
- ↑ "Bestemmingsplan water", Gemeente Amsterdam, Stadsdeel Centrum, mei 2012
- ↑ "Bekende en onbekende namen van bruggen, sluizen", Gemeente Amsterdam, Dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer