Seri (volk)
De Seri zijn een inheemse bevolkingsgroep uit de Mexicaanse staat Sonora. Hun naam is een exoniem van onbekende oorsprong. Zelf noemen de Seri zich Comcaac.[1]
| Seri (Comcaac) | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Doña Juanita, een Seri-vrouw
| ||||
| Totale bevolking | ong. 1000 | |||
| Verspreiding | Mexico (Sonora) | |||
| Taal | Seri, Spaans | |||
| Geloof | Inheemse tradities, rooms-katholicisme, | |||
| ||||
Oorspronkelijk waren de Seri verdeeld over zes stammen die niet altijd op even goede voet met elkaar stonden. Door conflicten met onder andere kolonisten en later de Mexicaanse overheid, gecombineerd met door de Europeanen meegebrachte ziektes als mazelen, daalde de Seri-populatie echter dusdanig dat de stammen bij elkaar werden gevoegd. Anno 2006 waren er iets minder dan 1000 Seri.[2] De meerderheid van de Seri verblijft in zogenaamde ejidos (gemeenschappelijke grond) in de steden Punta Chueca en El Desemboque, en op de eilanden Tiburón en San Esteban. Deze gebieden maken deel uit van hun oorspronkelijke grondgebied. Verder leven enkele Seri in andere plaatsen in Mexico.
De Seri waren oorspronkelijk jager-verzamelaars die zowel aan de kust als in het binnenland leefden. Van alle etnische groepen in Mexico hebben de Seri het meest hun eigen taal en cultuur behouden sinds de komst van de eerste Europese kolonisten. De Seri zijn zowel qua cultuur als taal niet verbonden met een van de andere inheemse bevolkingsgroepen van Mexico, zoals de Ópata en de Yaqui.
In 1900 was Tiburón hun laatste toevluchtsoord. Volgens Professor W.J. McGee van het Bureau of Ethnology was de gemiddelde lengte voor mannen zes voet (1,83 m) en voor vrouwen vijf voet negen inches (1,75 m) en bleven de Seri tot hun veertigste doorgroeien, zodat zij die jonger waren onder dat gemiddelde vielen en de ouderen erbovenuit kwamen. Ze zouden ongebruikelijk grote handen en voeten hebben gehad, harde voetzolen, kannibalen zijn geweest (wat toen nog van veel indianenvolken werd verteld) en qua ontwikkeling in het stenen tijdperk hebben geleefd.[3]
Bibliografie bewerken
- Bowen, Thomas (1983), Handbook of North American Indians, William C. Sturtevant, general editor. Southwest. Alfonso Ortiz, volume editor. Smithsonian Institution, Washington, D.C., "Seri", 230–249.
- Bowen, Thomas, Mary Beck Moser (f1995), Encyclopedia of world cultures, David Levinson, editor in chief. Middle America and the Caribbean. James W. Dow (volume editor) & Robert V. Kemper (associate volume editor). Boston: G. K. Hall., "Seri", 232–235.
- Bowen, Thomas (2001), Unknown Island: Seri Indians, Europeans, and San Esteban Island in the Gulf of California. University of New Mexico Press, Albuquerque.
- Davis, Edward H., Dawson, E. Yale (maart 1945). The Savage Seris of Sonora—I. The Scientific Monthly 60: 193–202
- Davis, Edward H., Dawson, E. Yale (april 1945). The Savage Seris of Sonora—II. The Scientific Monthly 60: 261–268
- Johnston, Bernice (1980), The Seri Indians of Sonora Mexico. University of Arizona Press, Tucson, Arizona [1970].
- Felger, Richard, Mary Beck Moser (juli 1973). Eelgrass (Zostera marina L.) in the Gulf of California: Discovery of Its Nutritional Value by the Seri Indians. Science 181: 355–356. PMID: 17832031. DOI:10.1126/science.181.4097.355.
- Felger, Richard, Mary B. Moser. (1985), People of the desert and sea: ethnobotany of the Seri Indians. University of Arizona Press, Tucson.
- Ives, Ronald L. (juli 1962). The Legend of the “White Queen” of the Seri. Western Folklore 21: 161–164. DOI:10.2307/1496954.
- Marlett, Stephen A. (2006), Situaciones sociolingüísticas de lenguas amerindias. SIL International and Universidad Ricardo Palma, Lima, "La situación sociolingüística de la lengua seri en 2006".
- Marlett, Stephen A., F. Xavier Moreno Herrera, Genaro G. Herrera Astorga (2005). Illustrations of the IPA: Seri. Journal of the International Phonetic Association 35: 117–121. DOI:10.1017/S0025100305001933.
- Moser, Edward W. (1963). Seri Bands. The Kiva 28: 14–27 (online Spanish version)
- (es) (en) Moser, Mary B., Stephen A. Marlett (2005), Comcáac quih yaza quih hant ihíip hac: Diccionario seri-español-inglés (PDF). Universidad de Sonora and Plaza y Valdés Editores, Hermosillo, Sonora.
- McGee, W. J. (maart 1896). Expedition to Papagueria and Seriland: A Preliminary Note. American Anthropologist 9: 93–98. DOI:10.1525/aa.1896.9.3.02a00010.
- McGee, W. J. (maart 1896). Expedition to Seriland. Science 3: 493-505. PMID: 17751332. DOI:10.1126/science.3.66.493.
- McGee, W. J. (1898), The Seri Indians: Seventeenth annual report of the Bureau of American Ethnology to the Secretary of the Smithsonian Institution, Washington, D.C..
- Nabhan, Gary (2003), Singing the Turtles to Sea: The Comcáac (Seri) Art and Science of Reptiles. University of California Press.
- Spicer, Edward H. (1962/1986), Cycles of Conquest . The Impact of Spain, Mexico and the United States on the Indians of the Southwest, 1533 - 1960. The University of Arizona Press, Tucson.
Externe links bewerken
- General essay by Edward W. Moser, The Seris
- A study of Seri place names
| Bronnen, noten en/of referenties |
