Ripperda Kazerne

rijksmonumentcomplex (rijksmonumentnummer 513324) in Haarlem
(Doorverwezen vanaf Ripperdakazerne)

De Ripperda Kazerne is een voormalige kazerne van de cavalerie in Haarlem. De voormalige kazerne is te vinden aan de Kleverlaan in Haarlem-Noord. In en rond de gebouwen zijn sinds 2009 woningen en kleine kantoorruimten gevestigd. Het complex wordt 'De Ripperda' genoemd en is gelegen in de Ripperdabuurt.

Ripperda kazerne
Ripperdakazerne in 2010
Locatie
Locatie Haarlem
Coördinaten 52° 24′ NB, 4° 38′ OL
Status en tijdlijn
Oorspr. functie Kazerne
Huidig gebruik Woningen
Start bouw 1882
Bouw gereed 1884
Verbouwing 2005
Bouwinfo
Architect Majoor I.J.H. Gijsberti Hodenpijl
Erkenning
Monumentstatus Rijksmonument
Monumentnummer 513325
Portaal  Portaalicoon   Civiele techniek en bouwkunde
Ripperdakazerne eind 19e eeuw
Haarlem Ripperda kazerne met Leopard 1 op dieplader, 1979

Geschiedenis bewerken

In de 19e eeuw waren de manschappen van het garnizoen van Haarlem gelegerd in de kazerne aan de Koudenhorn 2, het huidige Haarlemse politiebureau. De officieren en onderofficieren waren verspreid ingekwartierd in de stad. In 1877 stelde de Minister van Oorlog voor om aan de Kleverlaan een cavaleriekazerne te bouwen waar iedereen ondergebracht kon worden. In 1882 werd begonnen met de bouw van de nieuwe kazerne en twee jaar later werd het complex opgeleverd en in gebruik genomen. Het ontwerp was van de hand van majoor I.J.H. Gijsberti Hodenpijl en bestond onder andere uit een kazernegebouw, een foeragemagazijn, woningen voor getrouwde officieren, een gymzaal, een manege en vier paardenstallen. Bijna alle gebouwen zijn bewaard gebleven, een stal en de gymzaal zijn in de 20ste eeuw afgebroken. Vanaf de jaren 1920 werden de paarden vervangen door auto's en motoren, de stallen werden garages. In 1934 werd de kazerne, die in aanvang Cavaleriekazerne heette, ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum omgedoopt in Ripperdakazerne naar Wigbolt Ripperda, een geus die leiding gaf aan de Haarlemmers tijdens het beleg van Haarlem.

Gedurende de Tweede Wereldoorlog was de kazerne in gebruik als gevangenis, er werden onder andere verzetslieden gevangen gehouden. Na de oorlog werden er weer Nederlandse militairen gelegerd, die er onder andere hun rijopleiding (legertruck) kregen.

Eind 1992 vertrokken alle militairen uit de kazerne, het terrein werd aangekocht door de gemeente Haarlem om er woningen en kantoren te bouwen. De oude gebouwen bleven staan en werden omgevormd tot eengezinswoningen en appartementen, en aanvullend vond er nieuwbouw plaats. Tot de aanvang van de bouw, tussen december 1992 en 2000, deed het centrum dienst als opvanglocatie voor vluchtelingen: eerst voor Bosnische vluchtelingen uit het voormalige Joegoslavië, daarna als tijdelijk opvangcentrum voor asielzoekers. De renovatie en nieuwbouw op het terrein van de Ripperda Kazerne startte in 2005 en werd in 2009 afgerond. In het foeragegebouw werd een kinderdagopvang gehuisvest en in de oude paardenmanege vestigden zich bedrijven.

Zie de categorie Ripperda Kazerne van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.