Prinsbisdom Meißen

Hochstift Meißen
	Prinsbisdom binnen het Heilige Roomse Rijk
Kaart
Algemene gegevens
Hoofdstad	Vanaf 1400: Stolpen; Vanaf 1500: Wurzen
Talen	Duits
Religie(s)	Rooms-katholiek
Regering
Regeringsvorm	Theocratie
Staatshoofd	Prins-bisschop

Meißen was een tot de Opper-Saksische Kreits behorend prinsbisdom binnen het Heilige Roomse Rijk.

In 968 stichtte paus Johannes XIII op voorstel van keizer Otto I het bisdom Meißen binnen de kerkprovincie Maagdenburg. De bisschoppen waren sinds 1230 rijksvorst en wisten een klein gebied te vormen rond het in 1184 gestichte sticht Wurzen, Stolpen (1222) en in de zogenaamde Eigensche Kreis in de Opper-Lausitz. Hoewel de bisschoppen rijksvrij waren, werden ze steeds afhankelijker van het markgraafschap Meißen en de latere rechtsopvolger, het keurvorstendom Saksen.

Het bisdom werd in 1339 losgemaakt van de kerkprovincie Maagdenburg en direct onder de paus gesteld. In 1400 werd de residentie verplaatst naar Stolpen en omstreeks 1500 naar Wurzen.

Bij de Leipziger deling van Saksen in 1485 bleef de beschermingsheerlijkheid over het prinsbisdom bij beide deelstaten. In 1542 bezette het keurvorstendom Saksen in strijd met de Leipziger deling het ambt Wurzen. Er breekt daardoor strijd uit met het hertogdom Saksen. Door bemiddeling van Hessen komen de keurvorst van Saksen en de hertog van Saksen tot een vergelijk: de keurvorst bestuurt voortaan het ambt Wurzen en de hertog het ambt Stolpen.

In 1558 was er een conflict tussen bisschop Johan IX en de erfgenamen van bisschop Nicolaas II van Carlowitz. In 1559 werd Stolpen bezet door het keurvorstendom Saksen, waarna de bisschop gedwongen werd Stolpen en Bischofswerda te ruilen tegen het ambt Mühlberg. In Mühlberg werd de bisschop echter geen landsheer zoals in Stolpen. Van 1559 tot 1570 was Mühlberg de residentie.

In 1581 werd de bisschop luthers, waarna hij afstand deed van zijn ambt. Het domkapittel benoemde keurvorst August van Saksen tot administrator, waarna het prinsbisdom de facto niet meer bestond. Het domkapittel bleef wel bestaan. In 1663 ging het prinsbisdom deel uitmaken van het keurvorstendom Saksen, maar pas in 1818 volgde de definitieve inlijving. Het ambt Wurzen werd bij de Leipziger Kreis gevoegd en het ambt Stolpen bij de Meißnischer Kreis

Grondgebied bewerken

Het gebied bestond uit drie afzonderlijke delen op onderling grote afstand.

ambt Wurzen met Mügeln
ambt Stolpen met Bischofswerda, Wilden, Neusalza (Opper-Lausitz)

Regenten bewerken

968- 972: Burghard
972- 992: Volkhold
992-1015: Eido/Aegidius/Aiko I
1015-1023: Hildwart/Eilwart
1023-1024: Hubert
1024-1046: Diederik I
1040- ? : Aiko II
1046-1064: Bruno I
1046-1051: Meginwart
1051-1066: Reginhar
1066-1066: Krafto
1066-1106: Benno (St)
1108-1118: Herwig
1118-1125: Grambert
1125-1140: Godhold
1140-1146: Rembert/Reginwart
1146-1149: Berthold ?
1149-1151: Albrecht I
1152-1154: Bruno II
1154-1170: Gerung
1170-1190: Martin
1191-1208: Diederik II van Kittlitz
1209-1228: Bruno III van Borsdorf
1228-1240: Hendrik I
1240-1258: Koenraad I
1258-1266: Albrecht II
1266-1293: Widicho I van Kamenz
1293-1296: Bernhard van Kamenz
1296-1312: Albrecht III van Leissnig
1312-1341: Widicho II van Colditz
1341-1370: Johan I van Eisenberg
1371-1375: Koenraad III von Wallhausen
1375-1379: Johan II van Jentzenstein (1379-1396: bisschop van Praag)
1379-1392: Nikolaas I Ziegenbock (1377-1379: bisschop van Lübeck)
1393-1398: Johan III van Kittlitz (1382-1392: bisschop van Lebus)
1399-1410: Thimo van Colditz
1411-1427: Rudolf van der Planitz
1427-1451: Johan IV Hoffmann
1451-1463: Kaspar van Schönberg
1463-1476: Diederik III van Schönberg
1476-1487: Johan V van Weissenbach
1487-1518: Johan VI van Salhausen
1518-1537: Johan VII van Schleinitz
1538-1549: Johan VIII van Maltitz
1550-1555: Nikolaas II van Carlowitz
1555-1581: Johan IX van Haugwitz