Radicaal rechts
In de politicologie worden de termen radicaal rechts, reactionair rechts en populistisch rechts gebruikt om te verwijzen naar de reeks nationalistische, rechts- tot extreemrechtse partijen die sinds de late jaren '70 in Europa aan steun hebben gewonnen. Populistisch rechtse groepen delen een aantal standpunten, die doorgaans antiglobalisme, oppositie tegen immigratie, kritiek op multiculturalisme en oppositie tegen de Europese Unie omvatten[1], maar meestal de democratie niet afwijzen.[2][3][4]
Het ideologische spectrum van radicaal rechts strekt zich uit van sterk rechts nationaal-conservatisme en rechts-populisme tot extreemrechtse Derde Positie-ideologieën.[5][6][7]
Terminologie en definitie
bewerkenIn 1996 merkte de Nederlandse politicoloog Cas Mudde op dat in de meeste Europese landen de termen "radicaal rechts" en "extreemrechts" door elkaar werden gebruikt.[8] Hij noemde Duitsland als uitzondering en merkte op dat onder politicologen in dat land de term "radicaal rechts" (Duits: Rechsradikalismus) werd gebruikt voor die rechtse groepen die buiten de politieke mainstream stonden maar die de "vrije democratische orde" niet bedreigden; de term werd dus gebruikt in contrast met "extreemrechts" (Duits: Rechsextremen), dat verwees naar groepen die de grondwettelijkheid van de staat bedreigden en daarom onder de Duitse wet verboden konden worden. Volgens de Duitse wetenschapper Klaus Wahl kan "radicaal rechts" worden geschaald door gebruik te maken van verschillende graden van militantisme en agressiviteit, van rechts-populisme tot racisme, terrorisme en totalitarisme.[9]
De term "radicaal rechts" is ontstaan in de Amerikaanse politieke discours, waar het werd toegepast op verschillende anticommunistische groepen die actief waren in de jaren '50, het tijdperk van McCarthyisme. De term en het bijbehorende concept kwamen vervolgens via de sociale wetenschappen naar West-Europa. Omgekeerd ontwikkelde de term "rechts-extremisme" zich onder Europese wetenschappers, met name die in Duitsland, om rechtse groepen te beschrijven die zich in de decennia na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelden, zoals de West-Duitse Nationaldemokratische Partei en de Franse Poujadisten. Deze term werd vervolgens overgenomen door sommige wetenschappers in de Verenigde Staten.[10]
Literatuur
bewerken- Wahl, Klaus (2020). The Radical Right. Biopsychosocial Roots and International Variations.. Palgrave Macmillan, London, pp. 14. ISBN 978-3-030-25130-7.
- Arter, David (2010). The Breakthrough of Another West European Populist Radical Right Party? The Case of the True Finns. Government and Opposition 45: 484–504. DOI: 10.1111/j.1477-7053.2010.01321.x.
- Bale, Tim, Green-Pedersen, Christoffer, Krouwel, André, Luther, Kurt Richard, Sitter, Nick (2010). If You Can't Beat Them, Join Them? Explaining Social Democratic Responses to the Challenge from the Populist Radical Right in Western Europe. Political Studies 58 (3): 410–426. DOI: 10.1111/j.1467-9248.2009.00783.x.
- Bar-On, Tamir (2018). The Oxford Handbook of the Radical Right, Jens Rydgren (ed.). Oxford University Press, Oxford, 17–41. ISBN 9780190644185.
- Kaplan, Jeffrey, Weinberg, Leonard (1998). The Emergence of a Euro-American Radical Right. Rutgers University Press, New Brunswick. ISBN 978-0813525648.
- Karapin, Roger (1998). Radical-Right and Neo-Fascist Political Parties in Western Europe. Comparative Politics 30: 213–234. DOI: 10.2307/422288.
- Kitschelt, Herbert (1997). The Radical Right in Western Europe: A Comparative Analysis, new. University of Michigan Press. ISBN 978-0472084418.
- Minkenberg, Michael (2011). Is Europe on the "Right" Path, Nora Langenbacher and Britta Schellenberg (eds.). Friedrich-Ebert-Stiftung, Bonn, 37–55. ISBN 978-3-86872-617-6.
- Mudde, Cas (1996). The War of Words: Defining the Extreme Right Party Family. West European Politics 19 (2): 225–248. DOI: 10.1080/01402389608425132.
- Mudde, Cas (2007). Populist Radical Right Parties in Europe. Cambridge University Press, Cambridge. ISBN 978-0521616324.
- Norris, Pippa (2005). Radical Right: Voters and Parties in the Electoral Market. Cambridge University Press, Cambridge. ISBN 978-0521613859.
- Rydgren, Jens (2007). The Sociology of the Radical Right. Annual Review of Sociology 33: 241–262. DOI: 10.1146/annurev.soc.33.040406.131752.
- Zaslov, Andrej (2004). The Dark Side of European Politics: Unmasking the Radical Right. Journal of European Integration 26: 61–81. DOI: 10.1080/0703633042000197799.
- ↑ Hillebrand, Ernst, Right Wing Populism in Europe – How do we Respond?. Friedrich Ebert Foundation (May 2014).
- ↑ (en) Are far right parties a threat to the European Union?. Sciences Po. Geraadpleegd op 22 juni 2024.
- ↑ The Global Resurgence of Populism as a Social Movement: Unifying the People or Creating Social Cleavages - the Yale Review of International Studies (19 October 2018).
- ↑ The Sociology of the Radical Right. researchgate.net (December 2007). Geraadpleegd op 22 June 2024.
- ↑ Bar-On 2018, p. 24.
- ↑ Minkenberg 2011, p. 46.
- ↑ The national conservatism movement just began—does it have a future?. The Daily Dot (11 August 2019).
- ↑ Mudde 1996, p. 230.
- ↑ Wahl, Klaus (2020). The Radical Right. Biopsychosocial Roots and International Variations.. Palgrave Macmillan, London, pp. 14. ISBN 978-3-030-25130-7.
- ↑ Kaplan & Weinberg 1998, pp. 10–11.