Politika (Aristoteles)

Politika; Politica
	Eerste pagina van de Politika in het Grieks
Oorspronkelijke titel	Πολιτικά, Politiká
Auteur(s)	Aristoteles
Vertaler	Jan-Maarten Bremer en Ton Kessels
Land	oude Griekenland
Oorspronkelijke taal	Oudgrieks
Onderwerp	politieke filosofie, ethiek, sociale wetenschappen
Genre	ideeënliteratuur
Uitgegeven	2012
Oorspronkelijk uitgegeven	ca. 350 v.Chr.
Grootte	2 delen
Vorige boek	Ethica Nicomachea
Portaal	Literatuur ; Politiek

Politika (Oudgrieks: Πολιτικά) is een werk van Aristoteles en tweede deel van een tweeluik. Het eerste deel is getiteld Ethika (over ethiek) en beide geschriften hebben hetzelfde thema: Aristoteles noemt dit zelf soms de filosofie van menselijke zaken, maar vaker politieke of sociale wetenschappen. Voordat hij dit werk schreef, bestudeerde hij de staatsinrichting of constitutie van meer dan 150 steden in het oude Griekenland. Politika is afgeleid van het Griekse woord polis (πόλις: stad-staat).

Classificatie van staatsvormen

In Boek 2, hoofdstuk 6 tot 7, poneert Aristoteles een beroemde classificatie van zes typen van regeringsvormen. Hij verdeelt deze in goede en corrupte (of slechte) regeringsvormen enerzijds en het aantal regeerders die het wetgevend orgaan vormen anderzijds. In het laatste geval gaat het over één, een beperkt aantal en velen. De goede regeringsvormen die hij onderscheidt zijn de monarchie, de aristocratie en de constitutionele democratie, de corrupte regeringsvormen zijn tirannie, oligarchie en volksdemocratie (of: volksbestuur). Goede regeringsvormen regeren in het algemeen belang terwijl corrupte regeringsvormen slechts regeren in het belang van degenen die regeren. Overigens bestaat er een misverstand over deze classificatie. Corrupte of slechte regeringsvormen zijn slechts doorgeschoten vormen van de goede, waarin het belang van allen niet meer gediend wordt en het belang van enkelen centraal komt te staan.

Overzicht van hoofdstukken

Boek I

Oorsprong van de staat
Slavernij
Staatshuishoudkunde en -economie
Natuurlijke en onnatuurlijke manieren om goederen te verkrijgen

Boek II

Kritiek op Plato's Politeia en andere voorgestelde en bestaande constituties

Boek III

Wie is een burger?
Classificatie van constituties
Juiste verdeling van politieke macht
Verschillende types van monarchie

Boek IV

Doelstellingen van een politieke theorie
Waarom zijn er verschillende typen constituties?
Typen van democratie
Typen van oligarchie
Constitutionele democratie als de optimale regeringsvorm
Regeringsambten

Boek V

Constitutionele verandering
Revoluties in diverse types van regeringsvormen en manieren om regeringsvormen te behouden
Instabiliteit van de tirannie

Boek VI

Democratische regeringsvormen
Oligarchische regeringsvormen

Boek VII

De beste staat en het goede leven
De ideale staat: zijn bevolking, territorium, positie e.d.
Burgers binnen de ideale staat
Huwelijk en kinderen

Boek VIII

Onderwijs in de ideale staat

Nederlandse vertaling

Politica (= Aristoteles in Nederlandse vertaling, nr. 5), vertaald door Jan-Maarten Bremer en Ton Kessels, 2012, ISBN 9789065540041