Een persbericht is een schriftelijke mededeling van een bedrijf, instelling of individu, voornamelijk bedoeld voor journalisten, al dan niet actief in een welbepaalde sector. De uitgever van het persbericht probeert hiermee aandacht te wekken voor een concreet feit of een bepaald standpunt. Wanneer journalisten het aangereikte onderwerp nieuwswaardig achten, zullen zij dit persbericht vaak gebruiken als basis voor een nieuwsbericht of artikel.

Vormvereisten bewerken

Taalgebruik bewerken

Een persbericht is bedoeld voor een journalistiek product. Dat betekent dat de tekst letterlijk in een medium zou kunnen verschijnen, zonder verdere ingrepen. Ook als de doelgroep goed overdacht is, en het medium juist gekozen, zal de redactie toch die persberichten de meeste kans gunnen die voor haar gemakkelijk in te passen zijn in het medium. Dit vooronderstelt enkele kunstgrepen die door de aanbieder moeten worden toegepast.

  • Lengte Hoeveel ruimte er voor het bericht beschikbaar is, heeft de aanbieder niet in de hand. Als hij echter weet dat redacties persberichten in principe van onderop en zin voor zin inkorten om de tekst in hun kolommen in te passen, kan hij de structuur van zijn tekst daarop aanpassen: blijft de belangrijkste boodschap intact als de tekst aldus wordt gecoupeerd? Geldt van de laatste zinnen dat zij ieder voor zich als afronder of uitsmijter kunnen worden gezien, terwijl zij toch een samenhangend vertoog vormen?
  • Gezichtspunt Een artikel beschrijft de instantie of persoon alsof het een ander was, ook al is het persbericht afkomstig van die persoon of instantie. Het persbericht bedient zich dan ook niet van een "ik" of een "wij", maar is gesteld in de derde persoon: "aldus het bedrijf".
  • Het persbericht "zoomt in" als een journalistieke tekst: de titel presenteert de kortst mogelijke samenvatting van het gebodene, de lead vormt een iets langere samenvatting, die de vraag naar details genereert, en in de uitgebreide tekst die dan volgt, wordt het gehele verhaal verteld.
    • Het is een beginnersfout om een lead te openen met algemeenheden, die iedereen wel kan onderschrijven, maar waaraan dan ook niemand iets heeft. "Niets is interessanter dan je op de hoogte stellen van hoe onze voorouders leefden" is geen goede manier om bij het schaapscheren-voor-toeristen te komen. De talmende zin houdt te weinig verband met zijn onderwerp, en is slecht geschreven op de koop toe.
    • Een persbericht moet niet met een vraag beginnen. De schrijver geve liever meteen het antwoord, zodanig dat de vraag impliciet wordt opgeroepen. Afgezaagde vragen als "Wist u dat..." geven het persbericht al helemaal een antiek aanzien.

Opmaak bewerken

  • Boven een persbericht staat duidelijk de kop Persbericht.
  • De introductiealinea (de lead) is voldoende kort om de aandacht vast te houden. Een vuistregel is dat zij niet meer dan vijftig woorden bevat.
  • Persberichten op papieren drager worden eenzijdig bedrukt. Deze conventie wordt weleens als verouderd aangemerkt, maar zij ondervangt het gevaar dat tekstgedeelten over het hoofd worden gezien.
  • De afzender, tevens contactpersoon, dient onderaan het persbericht op niet mis te verstane wijze worden vermeld, met benoeming van alle kanalen die het medium kan benutten: telefoon en post, mail en website. Het verdient aanbeveling deze informatie te laten voorafgaan door een horizontale lijn gevolgd door een frase als: Redactie, het onderstaande is niet voor publicatie: [witregel] Voor verdere informatie: ... Het gebeurt nogal eens dat dit "voor verdere informatie" onbedoeld aan het eind van het artikel terechtkomt.
  • Indien het persbericht vergezeld gaat van een begeleidend schrijven (een dekbrief), dan nog vermeldt men de afzender op het bericht zelf, zoals hierboven wordt beschreven.

Persberichten op papier versturen is tegenwoordig niet meer aan te raden in verband met de vele handelingen die redacties moeten verrichten om het bericht te kunnen overnemen. Redacties krijgen persberichten per mail, rss-feed of ander digitaal middel binnen. Een persbericht op papier zal daarin negatief opvallen en worden weggegooid.

Voor opmaak van digitale persberichten geldt letterlijk dat dit niet te zwaar gemaakt moet worden. Berichten die uitpuilen van de bijlagen en grafische bestanden zijn moeilijk snel door te nemen en maken dus minder kans. Schrijf liever een tekst die zowel makkelijk te lezen als te overzien is en vermeld in de zogenaamde 'noot voor redacties' waar foto's op hoge resolutie en ander illustratiemateriaal verkrijgbaar is. Op redacties wordt men overladen met persberichten en de beste manier van opvallen is daarom dat het nieuws bovenaan staat.

Procedurele kwesties bewerken

  • Het auteursrecht van het persbericht berust in principe bij de opsteller, maar dit is goeddeels een papieren regel. De "strijd" die gevoerd wordt, betreft niet de eigendom van de tekst of het behoud ervan, maar is er nu juist op gericht die tekst kwijt te raken aan de juiste doelgroep.
  • Wel kan het tijdstip van groot belang zijn. Als men wil dat een standpunt niet te vroeg naar buiten komt, als men beoogt dat alle media het nieuws tegelijkertijd en zonder voorkennis naar buiten kunnen brengen, dan heeft het zin de tekst onder embargo te verspreiden. Dit is alleen van toepassing op berichten die van groot belang (kunnen) zijn. Dat het Nobelprijscomité zijn persberichten onder embargo uitgeeft, is voor iedereen overtuigend. Als een onbekende afzender dit doet terwijl de wens om publiciteit te genereren, overduidelijk is, maakt een embargo slechts de averechtse indruk van dikdoenerigheid.
  • Een persbericht is bedoeld voor overname. Het kan dan ook voorkomen dat delen van de tekst in de media verschijnen met door de redactie gemaakt materiaal eromheen. Dit kan ook zonder dat contact wordt opgenomen met de schrijver zelf.
Op andere Wikimedia-projecten