Overleg gebruiker:Johan Lont/Privégegevens in artikelen

Verdrag

Goed initiatief, wellicht is het makkelijker om uit te gaan van het EVRM, dat is wat helderder geformuleerd. Daarbij moet je je wel realiseren dat de bescherming die beide verdragen beogen te geven primair ziet op de relatie tussen de burger en zijn overheid. Het probleem waar wij tegen aan lopen ligt in de relatie publiek medium/burger. Peter boelens 3 jul 2007 15:52 (CEST)

Onwettig lijkt mij in dit verband: zonder wettelijke basis. De staat mag je privacy niet aantasten als dat de staat daarvoor geen expliciete wettelijke grondslag heeft, waarbij bovendien de wettelijke bevoegdheid alleen gericht mag zijn op een van de gegeven gronden (zie lid 2 artikel 8 EVRM). Peter boelens 3 jul 2007 15:58 (CEST)

Ik heb het citaat uit dat verdrag opgenomen om snel een begin van een definitie te hebben (gevonden in het artikel Privacy. Ik weet wel dat dat verdrag echt niet van toepassing is in onze situatie ('Wikipedia'). Ik zal eens kijken wat er op Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) staat.

Daar staat: "Een ieder heeft recht op respect voor zijn privé leven, zijn familie- en gezinsleven, zijn woning en zijn correspondentie. (Art.8) Dat leest wat prettiger ja. Johan Lont (voorbehoud) 3 jul 2007 16:01 (CEST)

Mooie basis! Ik ben van mening dat veel kan, behalve het vermelden van

• woonadres
• telefoonnummer

Bij

• Seksuele geaardheid
• Strafblad
• Medische gegevens
• Gezinssituatie

denk ik dat het er van afhangt hoe openbaar die informatie al is. Wanneer in alle kranten genoemd wordt dat, ik noem maar wat, Michael Jackson een zoon heeft (en het klopt ook, maar dat is een ander verhaal...) vind ik dat we dat gegeven best kunnen noemen. Wanneer zoiets enkel te vinden is na een genealogisch onderzoek denk ik dat het niet goed is om het te vermelden. Hetzelfde geldt voor seksuele geaardheid, het is algemeen bekend dat Gerard Joling homoseksueel is dus dat mag van mij wel vermeld worden, maar wanneer iemand het huis van meneer Joling een dagje in de gaten heeft gehouden en vervolgens zijn bevindingen op Wikipedia heeft geplaatst lijkt mij dat niet kunnen. Dat laatste is wel vrij extreem en gaat natuurlijk ook tegen de regel "Geen eigen onderzoek" in. Tukka 3 jul 2007 16:03 (CEST)

---

Misschien kunnen we inspiratie opdoen met de Leidraad van de Raad voor de Journalistiek. Artikel 2.4 daarvan gaat over privacy. Johan Lont (voorbehoud) 3 jul 2007 16:06 (CEST)

Wel als inspiratie, maar met de aantekening dat wat wij maken geen journalistiek product is, hoewel dat wel door sommigen gedacht lijkt te worden. Peter boelens 3 jul 2007 16:21 (CEST)

Algemeen bekende gegevens

Eigenlijk is er geen enkele soort gegeven waarvan je kunt zeggen dat het van zodanige aard is, dat het niet in de wikipedia vermeld kan worden. Het hangt altijd van de omstandigheden af. Ik zal dat uitleggen met een voorbeeld.

Enkele voorbeeldsituaties:

• Ik heb wel eens gehoord van collega's die hun verjaardagsdatum liever privé houden, omdat ze willen voorkomen dat iedereen gaat zeuren of ze gebak willen meebrengen.
• Het is bekend dat mensen hun werkelijke leeftijd soms geheim willen houden. Ik denk met name aan artiesten en actrices die graag jonger gevonden willen worden dan ze zijn.

Geboortedatum en -jaar zou je dus 'privégegevens' kunnen noemen. Op Wikipedia is echter vrijwel geen biografie te vinden zonder een geboortedatum. Ik las gisteren zelfs een stukje op Wikipedia over een jonge vrouw van 20, waar verjaardag, geboortedatum en zelfs het gewicht was vermeld en ook nog het bedrag dat zij met tennissen heeft verdiend ! (Dat ging over Maria Sjarapova)

Je kunt dus niet zeggen dat bepaalde soort gegevens vanuit zichzelf ontoelaatbaar zijn. Zelfs iemand's adres is in sommige gevallen toelaatbaar (Paleis Huis ten Bosch, 1600 Pennsylvania Avenue, 20006 Washington D.C.).

Er blijven volgens mij maar twee criteria over:

1. Gaat het om een reeds gepubliceerd feit?
2. Is het relevant voor de lezer van het artikel?

Gaat het om een reeds gepubliceerd feit

Wikipedia is geen journalistiek product. Het is niet de bedoeling dat we in Wikipedia "onthullingen" doen. Het moet gaan om een toegankelijke, geordende verzameling van 'algemene' kennis. Als een gebruiker heeft ontdekt dat een minister als vroeger van drugssmokkel verdacht is geweest, is dat niet onbelangrijk, maar publicatie van zo'n (tot nu toe niet algemeen bekend) gegeven, ligt op het werkterrein van kranten, niet van encyclopedieën.

Als er in een wikipedia dingen worden vermeld over personen die niet eerder gepubliceerd zijn, dan kom je in conflict met de volgende richtlijnen/voorstellen:

• Wikipedia:Verifieerbaarheid
• Wikipedia:Geen origineel onderzoek

Is het relevant voor de lezer van het artikel

De lezer is de norm. Op wie de minister van verkeer vroeger verliefd is geweest zal weinigen interesseren (tenzij het misschien gaat om een politieke radicaal of om de leider van de oppositie). De lezers van de biografie over een actrice uit een populaire soapserie, vinden zoiets misschien juist wél interessant.

Het begrip "Relevantie" heeft betrekking op twee soorten vragen:

1. Is vermelding van een bepaald feit wel of niet relevant? (Bijvoorbeeld: "Nieuwslezer X heeft drie kinderen: Annie van 13, Gerda van 8 en Joost van 7")
2. Is een persoon belangwekkend genoeg om er een artikel in wikipedia aan te wijden?

Voor die tweede vraag is er de voorstelpagina Wikipedia:Relevantie.

De vraag of iets relevant is, is bijzonder moeilijk te beantwoorden. Vaak kunnen gebruikers op wikipedia het daar niet over eens worden.

Mijn conclusie

Ik kom uit op de volgende hoofdregel.

• Elk feit dat verifieerbaar is en dat relevant is voor de lezer mag vermeld worden.
• Alle gegevens die daar niet aan voldoen behoren niet vermeld te worden.

Voor die regels hoeven eigenlijk geen nieuwe richtlijnen te worden opgesteld, want die worden al besproken in de volgende richtlijnen en voorstellen:

• Wikipedia:Verifieerbaarheid
• Wikipedia:Geen origineel onderzoek
• Wikipedia:Relevantie

Alleen moet er naast Wikipedia:Relevantie een aanvullend voorstel komen, want Wikipedia:Relevantie gaat alleen over de vraag of het hele artikel wel relevant is. Een nieuw artikel zou Wikipedia:Relevantie van privégegevens kunnen heten. Daarin zou een handreiking kunnen worden gedaan (met voorbeelden) naar de vraag wanneer allerlei gegevens relevant zijn (naam, woonplaats, adres, telefoonnummer, naam en beroep partner, kinderen (aantal, geslacht, naam leeftijd), gegevens over partnerrelaties en liefdes, verdenkingen, gepubliceerde geruchten over die persoon, enzovoort).

Ook de bestaande richtlijnen en voorstellen moeten eventueel worden aangevuld met uitgewerkte voorbeelden op het gebied van privégegevens. Johan Lont (voorbehoud) 5 jul 2007 13:25 (CEST)

Vraagje, begrijp ik jou goed dan is het niet belangrijk of de persoon in kwestie kenbaar heeft gemaakt zijn privé privé te willen houden. En daarop aansluitend, zie de discussie rond het lemma Eefje Lambrecks, het maakt als ik je goed begrijp, ook niet uit wat de nabestaanden van publicatie vinden? Peter boelens 5 jul 2007 13:33 (CEST)

Je hebt de conclusie zoals ik die hierboven heb opgeschreven goed begrepen. Maar als je het voorbeeld noemt van de nabestaanden van een jeugdig slachtoffer van een brute moord, die aangeven dat ze graag verschoond blijven van verdere publiciteit, dan ga ik weer aan die conclusie twijfelen.

Kijk, een lijsttrekker die bepaalde mislukkingen uit zijn vroege carrière graag geschrapt wil zien, kan bij mij niet op veel compassie rekenen. Als ik denk dat die informatie nodig is om het beeld over die persoon compleet te maken, dan zal ik niet op zijn verzoek tot schrappen ingaan (aangenomen dat het om eerder gepubliceerde informatie gaat).

Als er in een artikel over een bekende Nederlander staat dat diens vader en oom tijdens de bezetting lid waren van de NSB, en er wordt gevraagd dat te schrappen, dan zal ik geneigd zijn dat te schrappen omdat het niet relevant is. Je mag een kind geen verwijten maken over wat zijn ouders gedaan hebben. Maar als bijvoorbeeld de ouders van een Nederlandse romanschrijver, die veel over de oorlog geschreven heeft, bij de NSB hadden gezeten, zou ik dat feit wel relevant vinden (ook als die schrijver zelf niets met de NSB te maken had).

In de praktijk maakt het ook nog verschil hoe uitgebreid het artikel als geheel is. In een uitgebreide (3 pagina's) levensbeschrijving van een grootindustrieel, waarin staat dat hij ooit moeilijkheden met de fiscus heeft gehad, en daarvoor veroordeeld is, zou ik zeggen: dat is een deel van het levensverhaal, dat je niet zomaar schrappen kunt. Bevat het artikel over diezelfde persoon slechts 15 regels waarvan er wel 10 regels over datzelfde incident met de fiscus gaan, dat misschien 15 jaar geleden plaatsvond, dan zou ik zeggen: "dat is toch niet relevant, schrijf eerst maar eens wat over wat die persoon tot stand heeft gebracht". Over iemand als Rembrandt, Einstein of John F. Kennedy mag best een uitgebreid artikel opgenomen worden, en dan vind ik het niet verkeerd als daarin allerlei mooie en minder mooie details uit hun leven een plaats vinden. - Mits zo objectief en evenwichtig mogelijk.

In zo'n situatie als die van het vermoorde meisje en haar familie, maakt het me (vanzelfsprekend) persoonlijk heus wel wat uit wat die ervan vinden. Ik heb ook niet voor niets in de eerste hoofdregel die ik hierboven noemde het woordje "mag" gebruikt en niet "moet" (in de regel "Elk feit dat verifieerbaar is en dat relevant is voor de lezer mag vermeld worden.").

Ik zit te denken aan een aanvullende regel (maar ben daar nog niet uit):

• Mensen die tegen wil en dank in de publiciteit gekomen zijn (met name slachtoffers), hebben er, als zij of hun nabestaanden dat wensen, recht op om – voor zover dat mogelijk is – in de anonimiteit te blijven. Daarbij blijft gelden dat elk feit dat verifieerbaar <zie hieronder> is en relevant voor de encyclopediegebruiker opgenomen moet kunnen worden, maar het begrip "relevant" moet in dit geval terughoudend gebruikt worden. Het moet wel echt van belang zijn, en niet alleen dienen om de nieuwsgierigheid van de lezers te bevredigen.

(Onder verifieerbaar versta ik, dat het door mensen die bekend zijn met het relevante vakgebied op eenvoudige wijze te controleren is. In bijna alle gevallen wordt die verifieerbaarheid bereikt door een verwijzing naar een over het algemeen betrouwbaar geachte bron (liefst een online bron). In simpele gevallen kunnen feiten die "algemeen bekend" geacht worden, ook als verifieerbaar beschouwd worden, zoals het jaar waarin de Tweede Wereldoorlog eindigde. Ik beschouw iets niet als 'verifieerbaar' als het berust op 'origineel onderzoek' van de schrijver van het artikel, dat niet gepubliceerd is in een betrouwbaar geacht medium.)

Ik zie trouwens parallellen met de uitspraken van de Raad voor de Journalistiek. Die stelt dat bepaalde truuks, zoals filmen met de verborgen camera en undercover-journalistiek, toelaatbaar zijn, als dat echt nodig is om iets belangrijks aan het licht te brengen.Johan Lont (voorbehoud) 5 jul 2007 18:15 (CEST)