Overleg:Tonaliteit

Volgens mijn gegevens is tonaliteit de muzikale perceptie, die wordt bewerkstelligd door de onderlinge verhouding van de tonen ten opzichte van een tooncentrum. In harmonisch opzicht is dat de verhouding van de verschillende akkoorden ten opzichte van de tonicadrieklank. Modale muziek, dat wil zeggen muziek waarbij andere toonladders (bijv. kerktoonladders) dan het conventionele systeem van majeur en mineur wordt toegepast, heeft een tooncentrum, dus wel degelijk tonaliteit. Dat modaliteit een tegenhanger is van tonaliteit is onzin. Muziek dat is gebaseerd op modale toonladders kan wel degelijk harmonische ondersteuning hebben.

Het verhaal over otonaliteit en utonaliteit is ronduit een onbegrijpelijk verhaal.

Majoewiki 19 sep 2007 23:27 (CEST)

Modaliteit is inderdaad geen tegenhanger, maar bij kerktoonladders wisselt men niet van toonsoort. Slechts de doremi-majeurladder wordt in het hele stuk gehandhaafd. In dat opzicht is er dus geen tonaliteit in de zin van dat deze verandert om een effect te creeren. Ik heb het woordje 'verschillende' ingevoegd om dit onderscheidt helder te stellen.

Ik begrijp dat oto en utonaliteit voor een westers geschool persoon onbegrijpelijk is. Waar het op neerkomt is dat de linkerhelft van de ruit een bepaalde consonantie tot elkaar en de grondtoon heeft en dat de rechterhelft dit ook tot elkaar en de grondtoon heeft. Het ruitvormige model legt uit welke tonen bij elkaar gebruikt kunnen worden om een harmonisch consonant akkoord samen te stellen. Als je iets meer over dit wilt weten moet je even bij microtonale muziek kijken. Ook bij sext (muziek), staat een heldere uitleg waarom de kleine bij de kleine terts hoort en de grote bij de grote terts. 8/3, 6/5, etc.-notaties is even wennen voor iemand die gewend is met de gelijkzwevende stemming. Deze notatie komt voort uit de harmonische boventoonreeks.

Het kan zijn dat Uto en Oto hier verkeerd staat en een op zichzelf staand artikel nodig heeft. Het heeft verband, maar beslaat ook een ander veld. Ik geef de voorkeur aan splitsen. Houtlijm 20 sep 2007 09:28 (CEST)

Hallo Houtlijm. De laatste herziening van 86.81.1.97, was van mijn hand. Ik had vergeten in te loggen. Het is inderdaad voor de hand liggend om otonaliteit en utonaliteit in een apart artikel te plaatsen. Desondanks snap ik er nog niet veel van. Hoe het zit met de frequentieverhoudingen, dat gaat er bij wel in, maar de samenhang van de diamant is mij nog steeds duister. Ik zal mijzelf eens meer verdiepen in de microtonaliteit. Als ik vragen heb, kom bij je ;-) Majoewiki 21 sep 2007 00:31 (CEST)

verplaatst uit artikel

Ik heb het volgende fragment (geschreven door Gebruiker:91.178.84.54) uit het artikel gehaald:

"Opgelet. De inhoud die hierboven aan toongeslacht wordt gegeven is niet algemeen aanvaard. Het Griekse toonstelsel (toonsysteem) kende 4 toongeslachten (genera): pentatonische, diatonische, chromatische en enharmonische. Nemen we ons gebruikelijk toongeslacht, m.n. het diatonische toongeslacht (genus) onder de loep: er bestaan verschillende toonsoorten of modi die gebruik maken van diatoniek, elk met hun eigen karakter of aard en typische wendingen. Kortom, majeur en mineur, de kerkmodi, de Griekse toonsoorten... het zijn allemaal toonsoorten. De naam van de toonsoort geeft het meest karateristieke weer van de toonsoort. Een toonsoort, bijvoorbeeld majeur, kan op verschillende grondtonen voorkomen: C majeur, D majeur,... In België wordt vaak gesproken over de toonaard: 'welke toonaard is dit? naar welke toonaard moduleert dit?... Zelfs Dr. J.L. Broeckx zegt dat de term 'toonaard' door de absolute toonhoogte van een specifieke toonsoort bepaald is. Taalkundig zou ik zo ver niet gaan omdat de woorden 'aard' en 'soort' in elkanders verlengde liggen en de Nederlandse Van Dale de termen toonsoort en toonaard als synoniemen aanziet. Een toonladder start alvast op een absolute toonhoogte en is (binnen het diatonische toongeslacht) de reeks van diatonisch op elkaar volgende tonen van een octaaf. Tot hier deze interventie."

Deze hoort op deze manier niet thuis in het artikel. Misschien kan iemand even kijken wat er met deze informatie gedaan kan worden? MrBlueSky 27 sep 2008 23:25 (CEST)

Tonaliteit en toongeslacht

Ik twijfel sterk aan de toepasselijkheid van de passage over toongeslacht in het kader van het begrip tonaliteit. Ik citeer uit Ulrich Micghels' "Sesam Atlas voor de Muziek"; Het westerse toonsysteem gaat terug op het dat van de Griekse oudheid. De Grieken baseerden hun toonsysteem op het tetrachord, waarvan de hoektonen vaststonden en de de middelste tonen de drie mogelijke toongeslachten bepaalden: het diatonische, het chromatische en het enharmonische. Ons toonsysteem daarentegen maakt alleen van diatoniek gebruik met vaste toonhoogten en niet van de variable, primair lyrische mogelijkheden van de Griekse chromatiek en enharmoniek; beide begrippen hebben in ons toonsysteem een andere betekenis gekregen.

Ik zou deze passage dus liever hier verwijderen en terug zien in een artikel waar duidelijk is dat de context historisch is en niet slaat op de hedendaagse praktijk.

Ten aanzien van de passage over tonaal-functioneel en modaal-functioneel zou ik willen opmerken dat de term functionaliteit in de context van modaliteit verwarring schept. Het suggereert namelijk dat samenklanken in de modaliteit een op zich staande functie hebben. Volgens mij is dat niet het geval. In de modaliteit vloeien samenklanken (verticale elementen) voort uit de melodische beweging van de individuele stemmen (horizontale elementen).Huddie.klein (overleg) 17 jul 2011 07:06 (CEST)

Te technisch?

Ik denk niet dat iemand, die niet weet wat tonaliteit is, er met dit artikel uitkomt. Ik zou daarom willen proberen het artikel sterk te vereenvoudigen.

Te beginnen met een begrijpelijke definitie van tonaliteit:

Tonaliteit is een begrip uit de muziekleer. Muziek is tonaal wanneer melodie en harmonie de neiging heeft terug te keren naar een centrale toon die als rustpunt in de muziek fungeert. Deze centrale toon, die ook wel tooncentrum, of grondtoon genoemd wordt is dan ook vrijwel altijd de slottoon in tonale muziek.

Hoe sterk de luisteraar de werking van een grondtoon ervaart wordt bepaald door melodie en harmonie. Melodieën bevestigen de grondtoon door deze extra nadruk te geven, bijvoorbeeld door op cruciale momenten naar de grondtoon terug te keren. Harmonieën bevestigen de grondtoon door hun functie met betrekking tot de grondtoon. Dit noemt men functionele harmonie.

Bronnen, noten en/of referenties

• Dresden, S (1952) 'Algemene Muziekleer. Groningen: J.B. Wolthers

De uitwijding rond toonsoort, toongeslacht en toonaard, gaat denk ik in deze context te ver en is ook in andere wikiartikelen al belicht.

Hoe staan anderen hier tegenover?

Huddie.klein (overleg) 19 jul 2011 17:57 (CEST)

Alben Berg i.p.v. Alban Berg

In de tekst staat de melding "Alben Berg" in het rood. Mijn insziens is dit een tijpfout, de juiste vermelding moet "Alban Berg" zijn, dan zal het niet meer in het rood staan – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door 01:16 (overleg · bijdragen) Michel Lebacq

Dank voor de opmerkzaamheid. Ik heb het verbeterd. :) Groet, Tjako (overleg) 18 okt 2012 01:19 (CEST)