Overleg:Subsidie

Eigenlijk moet er in de tekst nog een onderscheid gemaakt worden naar subsidies met als achtergrond economisch belang en subsidies met als achtergrond maatschappelijk belang, lijkt me. Heb ik geen tijd voor op dit moment. Wie wel? Jan Arkesteijn 21 sep 2003 10:44 (CEST)

Subsidie in economische terminologie

Waar ligt precies de grens tussen een gewone overheidsuitgave en een subsidie? Bij mijn weten worden subsidies nogal eens gebruikt om in "publieke goederen" te voorzien, d.w.z. goederen waarvan de kosten niet kunnen worden doorberekend aan degenen die ervan profiteren, althans niet tegen evenredige kosten. Zo gezien wordt ook het maken van wetten en onze defensie "gesubsidieerd". Dat is echter geen bewijs uit het ongerijmde dat de definitie onjuist is. Zo wordt geld dat naar de publieke omroep gaat als subsidie gezien, terwijl de omroepbijdrage destijds is gefiscaliseerd domweg omdat men de kosten van het innen van luister- en kijkgeld (+handhaving) niet evenredig vond, gezien het feit dat bijna iedereen radio en TV heeft. Een heel ander voorbeeld is fundamentele wetenschap. Die levert menigmaal pas na tientallen jaren pas maatschappelijk nut, en dan nog is moeilijk vast te stellen wie daar precies van profiteert. Voorbeeld: chips in de electronica zijn gebaseerd op quantumtheorie van bijna een eeuw geleden, die voortbouwt op de fysica van het elektromagnetisme die al meer dan anderhalve eeuw oud is. Toch spreekt men over de subsidiëring van fundamenteel onderzoek, schaamteloos zou ik bijna zeggen.

Subsidies dienen ook om (andere vormen van) marktfalen te corrigeren. Het loonpeil stijgt doordat werknemers gemiddeld productiever worden, niet door harder te werken, maar doordat ze steeds meer machines te beschikking hebben. Daardoor worden producten in "bedrijfstakken" die hun productiviteit niet kunnen verhogen relatief steeds duurder, zoals podiumkunsten. Zodat een consument die zijn schaarse middelen moet verdelen steeds minder van dergelijke producten tot zich zal nemen. Wil men niet aanvaarden dat professionele symfonieorkesten en toneelgezelschappen verdwijnen, dan moet die markt gecorrigeerd worden. In mindere mate is iets dergelijks aan de hand in de gezondsheidszorg. Hoewel hier nog veel aan efficiëntie te winnen schijnt te zijn, is dit een bedrijfstak waar men in belangrijke mate op (duur) handwerk blijft aangewezen. Ook onderwijs pas in dit rijtje, als men tenminste een "levende" leraar nog op prijs stelt.

Hier kom je in de buurt van inkomensbeleid. Het ligt voor de hand dat alleen rijken zich luxeproducten kunnen veroorloven. Maar wat is een luxeproduct? Elementaire gezondheidszorg is geen luxeproduct, en dus is daar een subsidiebeleid op haar plaats dat ervoor zorgt dat ook minder rijke mensen adequate zorg kunnen krijgen.

En kinderopvang? Ook hier ziet men blijkbaar marktfalen, in die zin dat het blijkbaar ongewenst wordt geacht als een moeder die geen subsidie krijgt voor kinderopvang stopt met werken.

Enfin, kan hier een keer een échte econoom naar kijken? Ik ben op dat gebied maar een amateur. Een degelijke analyse lijkt me op z'n plaats, gezien de manier waarop politici met subsidies omgaan. Rbakels (overleg) 11 mei 2012 13:42 (CEST)