Overleg:Séquentiel Couleur à Mémoire

van SECAM naar PAL

Omdat wij - op het LaserVisionlab. van Philips - spelers geschikt moesten maken voor de franse markt, hebben wij destijds een PAL-SECAM omzetter ontwikkeld en in de toenmalige bestaande beeldplatenspelers ingebouwd. Dat was mijn eerste confrontatie met SECAM.

Het bleek dat SECAM dezelfde timing in het videosignaal gebruikte als PAL (zeg maar: het ouderwetse zwart-wit beeld) 625 lijnen per beeld (feitelijk per 2 halve beelden) en 50 halve beelden per seconde. De kleurinformatie wordt - net als bij PAL - boven op het (zwart-wit) videosignaal gesuperponeerd.

Het verschil zit 'm er in dat - in tegenstelling tot PAL - de rode en de blauwe kleurinformatie om en om de andere lijn wordt uitgezonden (Sequence a Memoire), waarbij dan - om het (derde) groene signaal weer in de TV terug te krijgen - een van de twee uitgezonden kleursignalen in een geheugen - voor 1 lijntijd - moest worden opgeslagen.

Kortom een tamelijk complex systeem met als bijkomend nadeel dat de kleuren-hulp-draaggolf te laag (ca. 3,8Mc) in de videoband werd gekozen, waardoor nooit een erg scherp SECAM (kleuren-)beeld kon worden weergegeven. Gevolg: een dure TV als gevolg van het moeten toepassen van veel dure componenen in de TV-elektronica, met een strak maar tamelijk onscherp kleurenbeeld.

Vanaf 1985 voorzag Philips - min of meer stiekum - haar in Frankrijk te verkopen kleuren TV's tevens van een PAL-decoder, waardoor er in feite dus z.g. twee-systeem ontvangers op de markt kwamen. Omdat ook PAL-TV-zenders aanzienlijk goedkoper waren, werden de SECAM-TV-zenders hiermede min of meer onopgemerkt vervangen. Dit om het franse prestige van een eigen KTV-systeem niet te frustreren.

Ton Jansen - De voorgaande niet ondertekende opmerking werd toegevoegd door Tonjansen (overleg|bijdragen) op 11 apr 2006 21:50 (CEST).

De hierboven genoemde PAL-SECAM omzetter maakte gebruik van een SECAM encoder, een FM modulator met een aantal extra functies, om de genoemde kleur-informatie te kunnen genereren. Het rood-signaal is in werkelijkheid de sterkte van het rood-signaal, verminderd met de algehele lichtintensiteit Y, of wel R-Y. Het blauwe signaal is in werkelijkheid B-Y. Uitgaande van Y=0,299R + 0,587G + 0,114B kan het G-signaal herleid worden uit de genoemde verschil-signalen.

De lage resolutie van het beeldsignaal, wordt mede veroorzaakt door een halve resolutie in verticale richting, vanwege de over 2 lijnen verdeelde decodering van het R-Y of B-Y signaal, en de daarvoor benodigde opslag in een geheugen voor 1 lijntijd.

De centrale draaggolf frequenties die dus voor het R-Y of het B-Y een neutraal resultaat geven zijn resp 4,40625 MHz en 4,25MHz. Dit is 282 en 272 keer de lijnfrequentie van 1/64 microseconden of 15,625 kHz. Hiermee wordt voorkomen dat er interferentie, ofwel moiré patronen in het beeld ontstaan. Alle afwijkingen of frequentiemodulaties van de bovenstaande twee frequenties zorgen voor kleur in het beeld. En omdat de modulatie van elk der bovenstaande frequenties de kleur bepalen, is het nodig om te weten welke van die twee centrale frequenties op welk moment (lees: in welke lijn) van toepassing is. M.a.w.: Hoe groot is de modulatie ten opzichte waarvan? Om te bepalen t.o.v. wat, is per lijn een identificatie nodig. Een klein stukje van die 64 microseconde heeft daarom die centrale frequentie. Dit systeem heet lijn-identificatie. Bij oudere ontvangers met minder geavanceerde electronica was de lijn-identificatie niet mogelijk. Dan wordt raster-identificatie gebruikt: Voorafgaand aan een beeld worden gedurende 9 lijnen signalen uitgezonden, die beurtelings een heel hoge frequentie van 4,75625 MHz en een veel lagere van 3,900 MHz bevatten. Deze volgorde voortzettend kan in het beeld per lijn bepaald worden wanneer de R-Y wordt weergegeven en wanneer de B-Y. Bij een verwisselingsfout onderweg is deze in het volgende beeld gecorrigeerd. Verder wordt door een ingenieuze verwisseling van de draaggolf-fase tussen lijnen onderling, verdere moiré vorming voorkomen Het gebruik maken van frequentie modulatie leidt tot een uiterst robuust systeem. Waarin de kleurhelderheid onafhankelijk is van de totale helderheid van het beeld. Het gevolg is lichtgevende tennisballen op Roland Garos in de avondschemering, of gloeiende rode en blauwe bontmutsen en lichtgevende vlaggen op een winter avond van het Rode Plein te Moskou. Theo Lutgerink – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door 2001:984:33ea:1:48d4:73d:1a7c:2033 (overleg · bijdragen) 10 sep 2019 18:46 (CEST)

PAL-SECAM omzetter

En voor dat systeem, die PAL-SECAM-omzetter of -transcoder, heb ik bij dezelfde firma, op een andere lokatie, Nijmegen, een aanzienlijke hoeveelheid test-ontwikkel werk verricht voor de IC tandem TDA2506/TDA2507. Met behulp van een in Nijmegen ontwikkelde snelle demodulator, om het modulatiegedrag te kunnen testen. Het was een werkelijk schitterend project. Dit IC-tandem was aanvankelijk ontwikkeld voor de SECAM-video-camera. Hitachi gebruikte dit IC-duo later zelfs, voor zover ik weet. De spec van de TDA2506 vond ik kort geleden terug op het internet. Jammer dat de activiteit toen in Nijmegen niet in dank werd afgenomen. De commerciële betekenis was namelijk nihil. De 'overleden' voorganger, de TDA2505, was technisch een drama. En dus een doodlopende weg, waar wél verschrikkelijk hard aan moest worden getrokken. Philips Nijmegen zag namelijk kans om dat ding ergens te verkopen. Denderende ruzies waren het resultaat. In het artikel heb ik een uiteenzetting willen geven, waar -naar ik uit bovenstaande tekst begrijp- misschien wat historische onvolkomenheden in staan. Hieruit blijkt dat de keuze van de kleurendraaggolf-frequentie een in het SECAM-systeem vastgelegde standaard is. De onscherpte van het SECAM-beeld wordt veroorzaakt door een lagere resolutie van de kleur-overgangen in verticale richting, zoals bij PAL in horizontale richting.

Theo Lutgerink - De voorgaande niet ondertekende opmerking werd toegevoegd door Beardman (overleg|bijdragen) op 15 aug 2006 15:10 (CEST).