Overleg:Oldambt

Deens

Wie verklaart de bewering dat het Deens van invloed is geweest op het Gronings? Peter boelens 27 jan 2006 00:14 (CET)

... niet terzake doende opmerkingen verwijderd ...

kaart

Een kaart bij een artikel kan een nuttige toevoeging zijn, maar op deze kaart staat het Oldambt behoorlijk verkeerd aangegeven, dat lijkt mij niet de bedoeling. Peter boelens 21 feb 2006 23:42 (CET)

Dit is mij ook opgevallen. Ik heb de kaart verwijderd en vervangen door een meer kloppendere versie.

Ik heb er nog geen vervangende versie geplaatst, aangezien ik geen .bmp bestanden kan uploaden. Weet iemand ook hoe dit moet? Gruna 1

Gronings

Citaat:

Er wordt wel eens gesteld dat men in deze streek het meest plat spreekt van de hele provincie Groningen.

Na mijn weten klopt deze informatie niet. Zo ver ik weet wordt er op het Hoogeland het meest plat gesproken.. Commentaar graag:) Gruna 1 5 mei 2006 16:16 (CEST)

De reden waarom in het Oldambt het meest puur Gronings wordt gesproken ligt gelegen in de geschiedenis van het gebied. Het Oldambt werd vanuit veel hoeken, in de rest van Groningen en Nederland, als onrendabel gebied beschouwd en kende dus weinig migratie, en daarmee taalinvloeden, uit andere gebieden van Nederland. Als er al sprake was van migratie, dan was het van jongeren die deze streek verruilden voor de stad Groningen en west/centraal-Nederland.

Toch blijft het grote gros die wordt geboren in het Oldambt daar ook wonen. De Groninger taal is er spreektaal. In de klas wordt er Nederlands gegeven, maar zeker in de dorpen uit deze streek is het Gronings op straat en thuis de voertaal.

Door de voormalige afgelegenheid, een zekere vorm van isolement, is het Gronings dat gesproken wordt minder beïnvloed van buitenaf, dan bijvoorbeeld op het Hoogeland. De bewering dat men in het Oldambt het meest plat Gronings spreekt van de provincie is daarom zeer waarschijnlijk te noemen. Dat dit in de nabije toekomst zal verdwijnen en plaats zal maken voor een verbastering ervan, welke steeds verder zal vernederlandsen, lijkt mij een evenwel een feit.

Al doet dit aan het citaat in kwestie op dit moment verder niets af. ;)

Mideru 28 maart 2007 10.14 (CEST)

Die invloeden van buitenaf was op het Hoogeland vooral Friese invloed. In dat opzicht heb je weer het feit dat het Hoogelandsters een ander dialect is dan het Oldambtsters, waardoor gelijk de vraag oprijst welke van beide het "meest Gronings" is. Gruna 1 14 apr 2007 23:42 (CEST)

Als de invloeden van buitenaf op het Hoogeland Gronings vooral van Friese oorsprong zijn en het Oldambt een meer gesloten regio is, dan lijkt mij daarmee het antwoord gegeven. Al lijkt het Gronings vooral te zijn ontstaan vanuit een mengelmoes van talen, dat zich uiteindelijk zelfstandig heeft ontwikkeld tot een eigen taal. Welke zelfs ergens in Rusland nog schijnt te worden gesproken.

Mideru 17 april 2008 10:07 (CEST)

Graag met iets meer feitenkennis en relativeringsvermogen. Er bestaat geen echtGronings. De in Groningeen gesproken dialecten zijn een westelijke variant van het Nedersaksisch c.q. Niederdeutsch, ontstaan uit het Mittelniederdeutsch. En dat weer in een westelijke variant die beïnvloed is door het Oostnederlands. Omdat het tot de 17e eeuw deel uitmaakte van een geschreven cltuurtaal, rekenen we het doorgaans tot de talen. De taal van de doopsgezinde kolonisten uit de Weichseldelta, die via de Oekraïne naar Siberië zijn getrokken (het zogenaamde Plautdietsch), is een oostelijke variant van het Nederduits, zij het met overblijfsels van Friese en Groningse immigratie. De taal van het Oldambt heeft meer Friese relictvormen dan het Hoogelandsters (met name diftongen), waarschijnlijk omdat de overschakeling naar het Nederduits rond 1400 iets later heeft plaatsgevonden en omdat het Oldambt vanwege de Dollardoverstromingen grote gesloten dorpen met weinig immigratie kende. Daarnaast schijnt het Hogelandsters rond het midden van de twintigste eeuw sterker door het Nederlands te zijn beïnvloed dan het Oldambtsters. In het Oldambt doet zich al langer een ander verschijnsel voor: Veenkoloniale vormen die onder invloed van het Nederlands zijn ontstaan, dringen vanuit de grotere plaatsten het Oldambt binnen. Een onderzoek uit midden jaren tachtig toonde al aan dat het oorspronkelijke dialect vooral aan beide kanten van de grens stand houdt, maar elders teruggaat. In een flink aantal dorpen (bv. Noord- en Zuidbroek) wordt sinds 15 tot 20 jaar op het schoolplein geen Gronings meer gesproken. Gronings wordt hier alleen gesproken door mensen boven de dertig, door specifieke beroepsgroepen en in bepaalde buurten, maar vaak in een sterk verwaterde variant (brouk en leerzen). Dat breidt zich steeds verder uit. Aan de Duitse kant van de grens is dat hetzelfde: het Rheiderländer Platt is bezig uit te sterven.Otto S. Knottnerus 20 apr 2008 14:24 (CEST)

Gronings is een erkende streektaal. En er wordt geprobeerd om het Nedersaksisch, waar het onder valt, als taal erkend te krijgen. ( Een langdurig proces. )

Mideru aangepast 23 mei 2008 21.51 (CEST)

Onderzoeken zijn bij voorbaat al bevooroordeeld, door de kadering waarbinnen het onderzoek plaatsvind. De oorpronkelijke insteek is allesbepalend voor de eindconclusie. En diegene die de opdracht geeft tot het onderzoek, heeft daarbij ook al een bepaald doel voor ogen.(Zie de recente situatie in Reiderland, betreffende het dorp Ganzedijk.)

Een ander feit is dat de meeste inwoners van de provincie Groningen nog steeds het Grunnigs verstaan. Helaas wordt het vaak als minderwaardig neergezet als iemand Gronings spreekt, zeker jongeren zijn daar zeer gevoelig voor. Alsof het Gronings iets minderwaardigs zou zijn. Het is, in mijn opinie, noch meerderwaardig, noch minderwaardig, doch gewoon waardig als spreek- en schrijftaal. Men durft het Grunnigs wellicht niet meer te spreken, maar het inslikken van de eindklinkers verraad nog steeds hun afkomst...

En zoals alles subjectief is, is ook mijn mening in deze subjectief. :)

Mideru 27 april 2008 09:08 (CEST)

Het staat je vrij een mening te hebben. En misschien ben ik het daar als lezer wel mee eens. Of niet. Maar wiki gaat uit van controleerbare feiten en samenhangen. Gronings is als zodanig geen erkende taal, maar een variant van de streektaal Nedersaksisch, die in Nederland en Duitsland erkend is. Mijn opmerking ging trouwens over het echte karakter van een bepaald soort Gronings. Er is geen echt Gronings, net zo min als er echte Groningers bestaan. Honderd jaar geleden sprak men ander Gronings, bejaarden spreken een variant van het Gronings die verder van het Nederlands staat dan wat scholieren tegenwoordig spreken. De Oldambster variant wordt door de meerderheid van de Oldambtsters gesproken, maar dat verschilt sterk per leeftijdsklasse, woonplaats en beroepsgroep. Daarnaar is al twintig jaar geleden een interessant onderzoek onder scholieren aan beide zijden van de grens gedaan. Een samenvatting: Stefan Höschen, 'Dialekt und Standardsprache im Raum Groningen/Ostfriesland', in: Korrespondenzblatt des Vereins für niederdeutsche Sprachforschung 92 (1985), 16-21. De opkomst van het Nederlands heeft niets met het al dan niet commerciële karakter van een plaats te maken. Dorpen als Zuidbroek en Nieuw-Scheemda hebben niet eens een supermarkt, om eens een dwarsstraat te noemen. Gegroet wordt lang niet overal in het Oldambt, ook dat is de afgelopen jaren in sommige dorpen sterk teruggelopen Otto S. Knottnerus 12 mei 2008 14:41 (CEST)

Je hebt gelijk, het Gronings is een onderdeel van een erkende streektaal. Er wordt al enige jaren geprobeerd om het Nedersaksisch, en dus ook het Gronings, als taal erkend te krijgen.

Of dat zal lukken is een tweede...

Mideru aangepast 23 mei 2008 21.54 (CEST)

Herschrijven

Ik ben van mening dat dit artikel eens flink herschreven moet worden. Zoals het er nu staat lijkt het me niet geschikt voor een encyclopedie. Gruna 1 10 nov 2007 12:35 (CET)

Ja zit wel wat in, zaken als uitgebreide informatie over Oldambtmeer en Blauwestad kunnen naar de betreffende Mideru 17 april 2008 10.06 (CEST)