Morrosaurus

Morrosaurus antarcticus is een plantenetende ornithischische dinosauriër, behorend tot de Euornithopoda, die in het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Antarctica.

Vondst en naamgeving

In 2002 meldde F.E. Novas de vondst van een gedeeltelijk skelet van een euornithopode op Antarctica.

In 2016 werd de typesoort Morrosaurus antarcticus benoemd en beschreven door Sebastián Rozadilla, Federico Lisandro Agnolin, Fernando Emilio Novas, Alexis Mauro Aranciaga Rolando, Matías J. Motta, Juan Manuel Lirio en Marcelo Pablo Isasi. De geslachtsnaam verwijst naar El Morro, "De Kaap", op het James Ross Island waar de resten van de soort zijn aangetroffen. De soortaanduiding verwijst naar Antarctica. De naam werd al in 2015 vermeld in een elektronische voorpublicatie.

Het holotype MACN Pv 197, is gevonden in een laag van de Snow Hill Island Formation (Cape Lambe-afzetting van de López de Bertodano-formatie), die dateert uit het Maastrichtien. Ze vertegenwoordigen een rechterachterpoot waaronder de bovenkant van het dijbeen, de onderkant van het dijbeen, de bovenkant van het scheenbeen, de onderkant van het scheenbeen, de bovenkant van de middenvoet, de onderkant van de middenvoet en de bovenkant van het eerste kootje van de derde teen. Het betreft volgens een studie uit 2020 een nog niet volgroeid maar wel geslachtsrijp individu.

Beschrijving

Het typespecimen betreft een middelgroot exemplaar. Het werd in 2002 omschreven als "tamelijk groot". Daarbij moeten we denken aan een lengte van een meter of vier. Het dijbeen is lichtgebouwd.

De beschrijvers wisten enkele onderscheidende kenmerken vast te stellen. Twee daarvan zijn autapomorfieën, unieke afgeleide eigenschappen. In bovenaanzicht heeft de trochanter major van het dijbeen een golvend profiel met een dikke achterste rand en een dunne voorste rand. Het vierde middenvoetsbeen heeft in bovenaanzicht een driehoekig profiel met een naar achteren gericht uitsteeksel dat zich om het derde middenvoetsbeen heen wikkelt. Daarnaast is er een unieke combinatie van twee op zich niet unieke kenmerken. Op het dijbeen is de trochanter minor schuin vóór en bezijden de trochanter major geplaatst. Bij het scheenbeen heeft de beenstijl die naar de binnenste onderste gewrichtsknobbel loopt in vooraanzicht een driehoekig profiel met een hol voorvlak.

Fylogenie

Morrosaurus is in de Iguanodontia geplaatst en daarbinnen basaal in de Euiguanodontia. Hij zou een klade vormen met andere Euornithopoda uit Patagonië en Antarctica, met name Trinisaura, Gasparinisaura, Anabisetia, Notohypsilophodon, Talenkauen en Macrogryphosaurus, welke aftakking zich zou onderscheiden door een aanpassing aan een rennende levenswijze zoals tot uitdrukking zou komen in een smalle middenvoet met een slank vierde middenvoetsbeen wat duidt op een hoge loopsnelheid, verbrede chevrons van de staartbasis voor de retractorspieren om de achterpoten aan te drijven en een gebogen opperarmbeen waarbij het ontbreken van de deltopectorale kam aantoont dat de voorpoot niet meer gebruikt werd om op te lopen. Of Morrosaurus zelf al deze aanpassingen bezit, kan wegens de beperkte resten niet worden vastgesteld. Het bestaan van zo een klade zou weer een aanwijzing zijn dat Patagonië, Antarctica en Australië een gemeenschappelijke fauna deelden. De precieze onderlinge verwantschappen binnen de klade waren niet vaststelbaar, behalve dat Gasparinisaura wat basaler uitviel.

De positie van Morrosaurus in de evolutionaire stamboom toont het volgende kladogram:

Euornithopoda	Hypsilophodon Thescelosaurus  Iguanodontia   Elasmaria  Gasparinisaura Morrosaurus Trinisaura Macrogryphosaurus Notohypsilophodon Talenkauen Anabisetia Parksosaurus Kangnasaurus Rhabdodontidae Tenontosaurus Dryomorpha

Literatuur

• Novas, F.E., A.V. Cambiaso, J. Lirio, & H. Núñez, 2002, "Paleobiogeografía de los dinosaurios cretácicos polares de Gondwana", Ameghiniana (Resúmenes) 39(4): 15R
• Sebastián Rozadilla, Federico L. Agnolin, Fernando E. Novas, Alexis M. Aranciaga Rolando, Matías J. Motta, Juan M. Lirio & Marcelo P. Isasi, 2016, "A new ornithopod (Dinosauria, Ornithischia) from the Upper Cretaceous of Antarctica and its palaeobiogeographical implications", Cretaceous Research 57: 311–324
• Jordi A. Garcia-Marsà; Mauricio A. Cerroni; Sebastián Rozadilla Fowler; Ignacio A. Cerda; Marcelo A. Reguero; Rodolfo A. Coria & Fernando E. Novas. 2020. "Biological implications of the bone microstructure of the Antarctic ornithopods Trinisaura and Morrosaurus (Dinosauria, Ornithischia)". Cretaceous Research. 116: Article 104605