Maryse Condé

Maryse Condé
	Maryse Condé 2008
Algemene informatie
Geboren	11 februari 1934
Geboorteplaats	Pointe-à-Pitre (Guadeloupe)
Overleden	2 april 2024
Overlijdensplaats	Apt (Frankrijk)
Land	Frankrijk
Beroep	Schrijver en hoogleraar
Werk
Bekende werken	Ségou; de aarden wallen; Ségou; de verkruimelde aarde
Onderscheidingen	Alternatieve Nobelprijs voor de Literatuur 2018
	(en) IMDb-profiel
Portaal	Literatuur

Maryse Condé (Pointe-à-Pitre op Guadeloupe, 11 februari 1934 – Apt, 2 april 2024) was een Frans schrijfster, afkomstig uit het Caraïbische Guadeloupe. Condé stond bekend als een sterk pleitbezorgster van het panafrikanisme.

Leven en werk bewerken

Condé werd geboren als jongste in een familie met acht kinderen. Reeds tijdens haar schooltijd werd ze aangetrokken door de literatuur, vooral de Engelse. In 1953 ging ze naar Parijs om vergelijkende literatuurwetenschap te studeren aan de Sorbonne. Ze studeerde af met een proefschrift over de stereotypering van zwarte mensen in de West-Indische literatuur.

In 1958 huwde Condé een acteur, kreeg vervolgens vier kinderen en werkte in diverse West-Afrikaanse landen als lerares en op spraakinstituten, onder meer in Guinea, Ghana en Senegal. In Mali deed ze inspiratie op voor haar wereldwijde bestseller Segou; de aarden wallen uit 1984, in 1985 gevolgd door Segou; de verkruimelde aarde, waarvoor ze in 1988 de Duitse LiBeraturpreis kreeg. Het Segou-epos beschrijft de geschiedenis van de ondergang van het rijk van de Bambara (volk) in de negentiende eeuw in het huidige Mali en koppelt dit aan de tragedie van de individuele mens.

Vanaf 1980 doceerde Condé op verschillende West-Europese universiteiten (waaronder de Sorbonne) Afrikaanse Literatuur, en van 1985 tot 2004 doceerde ze vervolgens Frans-Afrikaanse literatuur aan de Columbia-universiteit in New York. Met haar tweede man, de vertaler Richard Philcox, woonde ze afwisselend in New York en Guadeloupe. Na haar emeritaat heeft zij zich met haar man gevestigd in Gordes, Provence-Alpes-Côte d'Azur.

In 2018 won Condé na een publiekspeiling de alternatieve Nobelprijs voor Literatuur die dat jaar door interne problemen niet werd uitgereikt.^[3]

Condé overleed in de nacht van 1 op 2 april 2024 in een ziekenhuis in Apt. Ze werd 90 jaar oud.^[2]

Bibliografie bewerken

Veel van Condé’s werk werd ook in het Nederlands vertaald.

Heremakhonon (1976)
Une saison à Rihata (1981)
Segou; Les murailles de terre (1984) (NL: Segou; de aarden wallen, vert. Stefaan Van Den Brempt, In de Knipscheer, 1987)
Segou; La terre en miettes (1985) (NL: Segou; de verkruimelde aarde, vert. Stefaan Van Den Brempt, In de Knipscheer, 1990)
Moi, Tituba sorcière... (1986) (NL: Tituba; De zwarte heks van Salem, vert. Edith Klapwijk, In de Knipscheer, 1989)
Haïti chérie (1986)
La vie scélérate (1987) (NL: Het valse leven, vert. Eveline van Hemert, In de Knipscheer, 1993)
En attendant le bonheur (1988)
Traversée de la mangrove (1989) (NL: Tocht door de Mangrove, vert. Eva van Steen, In de Knipscheer, 1991)
Hugo le terrible (1989)
La colonie du nouveau monde (1993) (NL: Kolonie de Nieuwe Wereld, vert. Rosa Pollé, In de Knipscheer, 1997)
Les derniers rois mages (1993) (NL: De laatste koningszoon, vert. Eveline van Hemert, In de Knipscheer, 1995)
La migration des cœurs (1995) (NL: Bovenwindse hoogten, vert. Eveline van Hemert, In de Knipscheer, 1998)
Pays mêlé (1997)
Desirada (1997)
Le cœur à rire et à pleurer (1999) (NL: Guadeloupe: waargebeurde vertalen uit mijn jeugd, vert. Eveline van Hemert, In de Knipscheer, 2001)
Cèlanire cou-coupé (2000)
La Belle Créole (2001) (NL: De watergodin, vert. Eveline van Hemert, De Geus, 2002)
La planète Orbis (2002)
Rêves amers (2005)
Histoire de la femme cannibale (2005)
Uliss et les Chiens (2006)
Victoire, les saveurs et les mots (2006)
Comme deux frères (2007)
Les Belles Ténébreuses (2008)
En attendant la montée des eaux (2010) (NL: Tot het water stijgt, vert. Martine Woudt, Uitgeverij Orlando, Amsterdam, 2021) ISBN 978 94 93081 90 1
La Vie sans fards (2012)
Mets et Merveilles (2015)
Le Fabuleux et Triste Destin d’Ivan et d’Ivana (2017) (NL: Het onwaarschijnlijke en droevige lot van Ivan en Ivana, vert. Martine Woudt, Uitgeverij Orlando, Amsterdam, 2019) ISBN 978 94 93081 06 2^[1]
L'Évangile du nouveau monde (2021) (NL: Het evangelie van de nieuwe wereld, vert. Saskia Taggenbrock en Martine Woudt, Uitgeverij Orlando, Amsterdam, 2022) ISBN 978 90 832338 0 2 (shortlist International Booker Prize 2023)

Bronnen, noten en/of referenties

(en) Mohamed Mekkawi, Maryse Condé - Novelist, Playwright, Critic, Teacher - An Introductory Bio-bibliography. Howard University Libraries (Howard-universiteit). Gearchiveerd op 15 maart 2009.
(en) Petri Liukkonen, Maryse Condé (1934- ) - original name Maryse Boucolon (biografie). kirjasto.sci.fi. Gearchiveerd op 10 januari 2010.

↑ ^a ^b ^c Arjan Peters, 'Neem van niemand advies aan, doe wat je moet doen' (interview) . de Volkskrant (3 mei 2019). Gearchiveerd op 6 mei 2021. Geraadpleegd op 2 april 2024.
↑ ^a ^b ^c (fr) Gladys Marivat, L’écrivaine guadeloupéenne Maryse Condé est morte . Le Monde (2 april 2024). Geraadpleegd op 2 april 2024.
↑ Christiaan Paauwe, Maryse Condé wint alternatieve Nobelprijs voor Literatuur . NRC Handelsblad (12 oktober 2018). Gearchiveerd op 10 augustus 2020. Geraadpleegd op 2 april 2024.

[VK-advies-1] Arjan Peters, 'Neem van niemand advies aan, doe wat je moet doen' (interview) . de Volkskrant (3 mei 2019). Gearchiveerd op 6 mei 2021. Geraadpleegd op 2 april 2024.

[Monde-obit-2] (fr) Gladys Marivat, L’écrivaine guadeloupéenne Maryse Condé est morte . Le Monde (2 april 2024). Geraadpleegd op 2 april 2024.

[3] Christiaan Paauwe, Maryse Condé wint alternatieve Nobelprijs voor Literatuur . NRC Handelsblad (12 oktober 2018). Gearchiveerd op 10 augustus 2020. Geraadpleegd op 2 april 2024.

[1]

[2]

[3]