Linda Cristal

Linda Cristal
	Linda Cristal in The High Chaparral (1967)
Algemene informatie
Geboortenaam	Marta Victoria Moya Burges
Geboren	Buenos Aires, 23 februari 1934
Overleden	Beverly Hills, 27 juni 2020
Land	Argentinië
Werk
Beroep	actrice
	(en) IMDb-profiel
	(mul) TMDb-profiel; (en) AllMovie-profiel
Portaal	Film

Linda Cristal, geboren als Marta Victoria Moya Burges (Buenos Aires, 23 februari 1934 - Beverly Hills, 27 juni 2020)^[1]^[2]^[3] was een Argentijnse actrice. Ze verscheen in een aantal westernfilms in de jaren 1950, voordat ze een Golden Globe Award won voor haar optreden in de komediefilm The Perfect Furlough uit 1958.

Van 1967 tot 1971 speelde Cristal als Victoria Cannon in de NBC-serie The High Chaparral. Voor haar optreden won ze de Golden Globe Award voor «Best Actress - Television Series Drama» in 1970, en ontving ze twee Emmy Award-nominaties.

Biografie bewerken

Het gerucht ging dat ze de dochter was van een Franse vader en een Italiaanse moeder (documenten geven echter aan dat ze Spaans waren: Antonio Moya en Rosario P.), die in 1947 het leven verloren bij een verkeersongeluk, waarbij Cristal de enige overlevende was. Cristal werd geboren in Rosario (Argentinië). Haar vader was een uitgever die het gezin vanwege politieke problemen naar Montevideo, Uruguay verhuisde. Ze werd opgeleid aan het Conservatorium Franklin in Uruguay.

Ze werd ontdekt door de Mexicaanse filmproducent Miguel Alemán Velasco, de zoon van president Miguel Alemán Valdés. Cristal verscheen in films in Argentinië en Mexico voordat ze haar eerste Engelstalige rol op zich nam als Margarita in de westernfilm Comanche uit 1956. Na haar Golden Globe Award voor «New Star of the Year» in The Perfect Furlough (1958) ging Cristal door met rollen in Cry Tough (1959), Legions of the Nile (1959), The Pharaohs' Woman (1960) en werd gevraagd door John Wayne om de rol van Flaca te spelen in zijn epische The Alamo (1960). In 1961 had ze een sleutelrol in de western Two Rode Together.

Samen met deze en andere filmrollen verscheen Cristal in afleveringen van netwerktelevisieseries. Ze speelde een ontvoerde gravin naast Eric Fleming en Clint Eastwood in een aflevering van Rawhide uit 1959. Ze had ook een rol als vrouwelijke matador in The Tab Hunter Show van NBC. Ze verscheen ook in een aflevering City Beneath the Sea uit 1964, in Voyage to the Bottom of the Sea en tal van andere tv-afleveringen.

Cristal ging in 1964 met pensioen om haar twee kinderen op te voeden. Ze werd uit haar pensioen gehaald toen ze het laatste castlid werd dat als vaste klant werd toegevoegd aan de NBC-serie The High Chaparral (1967-1971). Wereldwijde bekendheid kreeg ze met haar optreden in de serie als Victoria Cannon-Montoya, de tweede echtgenote van de veehouder Big John Cannon (Leif Erickson), die haar nog twee Golden Globe-nominaties opleverde (gewonnen «Best Actress - Television Drama» in 1968) en twee Emmy Award-nominaties.

Cristal werkte na The High Chaparral spaarzaam, met enkele televisie- en filmrollen, zoals de film Mr. Majestyk (1974) en de televisieminiserie Condominium (1980). Ze verscheen in 1985 voor het laatst in de hoofdrol van Victoria 'Rossé' Wilson in de Argentijnse televisieserie Rossé.

Het Duitse tijdschrift Bravo verleende haar naar aanleiding van een stemming onder de lezers als populairste vrouwelijke tv-ster in 1970 de Zilveren Otto en in 1972 de Bronzen Otto. In 1970 ontving ze een Bambi.

Privéleven bewerken

Cristals huwelijk uit 1950 werd na vijf dagen ontbonden. Op 24 april 1958 trouwde ze in Pomona (Californië) met de zakenman Robert Champion. Ze scheidden op 9 december 1959. In 1960 trouwde ze met Yale Wexler (twee zoons), een voormalig acteur die in onroerend goed werkte. Ze scheidden in december 1966.

Cristal overleed op 27 juni 2020 op 87-jarige leeftijd in haar huis in Beverly Hills, Californië.

Filmografie bewerken

1953: El lunar de la familia
1953: Genio y figura
1954: Con el diablo en el cuerpo
1955: El 7 leguas
1956: Comanche
1956: Enemigos
1957: El diablo desaparece
1958: The Last of the Fast Guns
1958: The Fiend Who Walked the West
1958: The Perfect Furlough
1959: Siete pecados
1959: Cry Tough
1959: Le legioni di Cleopatra
1960: The Alamo
1960: La donna dei faraoni
1961: Two Rode Together
1963: General Hospital (serie)
1964: Le verdi bandiere di Allah
1968: Panic in the City
1967–1971: The High Chaparral (serie)
1972: Call Holme
1974: El Chofer (serie)
1974: Mr. Majestyk
1975: The Dead Don't Die
1977: Love and the Midnight Auto Supply
1980: Condominium
1981: The Love Boat
1985: Rossé (serie)

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Linda Cristal – in heaven – Famous in heaven. famousinheaven.nl. Gearchiveerd op 19 september 2020. Geraadpleegd op 04-12-2021.
↑ LINDA CRISTAL BIOGRAFIE – FEITEN, JEUGD, GEZINSLEVEN, PRESTATIES - FILM- EN THEATERPERSOONLIJKHEDEN. nl.taleoftwocountries.fi. Gearchiveerd op 4-12-2021. Geraadpleegd op 04-12-2021.
↑ Linda Cristal – Het Schimmenrijk. Geraadpleegd op 04-12-2021.

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Linda Cristal op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

Zie de categorie Linda Cristal van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Linda Cristal – in heaven – Famous in heaven. famousinheaven.nl. Gearchiveerd op 19 september 2020. Geraadpleegd op 04-12-2021.

[2] LINDA CRISTAL BIOGRAFIE – FEITEN, JEUGD, GEZINSLEVEN, PRESTATIES - FILM- EN THEATERPERSOONLIJKHEDEN. nl.taleoftwocountries.fi. Gearchiveerd op 4-12-2021. Geraadpleegd op 04-12-2021.

[3] Linda Cristal – Het Schimmenrijk. Geraadpleegd op 04-12-2021.

[1]

[2]

[3]