Liggend meisje in het gras

schilderij van Camille Pissarro

Liggend meisje in het gras (Duits: Im Gras liegendes Mädchen, originele Franse titel: Le repos, paysanne couchée dans l'herbe, Pontoise) is een schilderij van Camille Pissarro. Hij schilderde het in 1882 in Pontoise. Sinds 1967 maakt het werk deel uit van de collectie van de Kunsthalle Bremen.

Liggend meisje in het gras
Liggend meisje in het gras
Kunstenaar Camille Pissarro
Jaar 1882
Techniek Olieverf op doek
Afmetingen 65 × 78 cm
Museum Kunsthalle
Locatie Bremen
Inventarisnummer 960-1967/8
Portaal  Portaalicoon   Kunst & Cultuur

Voorstelling bewerken

In de tijd dat de landbouw nog niet gemechaniseerd was, werden weilanden met de hand gemaaid met een zeis, wat een inspannende klus was. Na het maaien werd het gras gelijkmatig verdeeld met een houten hark, zodat het beter droogde. Op het schilderij is een jonge boerin afgebeeld die net klaar lijkt te zijn met dit werk. Ze ligt languit in een weiland, met de hark bij haar rechterhand. Het meisje heeft haar hoofddoek over haar voorhoofd naar voren getrokken om haar ogen te beschermen tegen de middagzon. Ze ligt volkomen ontspannen, met de ogen lichtjes gesloten. Niets verstoort deze vredige middagstilte, op het schilderij zijn geen andere mensen of dieren te zien.

Gedurende een groot deel van zijn carrière richtte Pissarro zich vrijwel uitsluitend op het schilderen van landschappen. In de periode waaruit Liggend meisje in het gras stamt, begon hij werken te maken waarin mensen de hoofdrol speelden. Hij beeldde zijn landarbeiders af in eenvoudige, ouderwetse kleding, zonder erotische implicaties, in tegenstelling tot de pastorale schilderkunst uit de achttiende eeuw. De schilder huurde een jonge vrouw in om model voor hem te staan. In zijn atelier werkte hij het schilderij verder uit. Het lichaam van de boerin vormt een diagonaal door het beeld. Op de achtergrond loopt een horizontaal pad voor een huis langs. Deze achtergrond in vlakken en het hoge perspectief wijzen op de invloed van de Japanse kunst. De zelfstandige en gelukkige uitstraling van het meisje stond volledig in contrast met de destijds gangbare opvatting over hoe het eenvoudige plattelandsleven eruit zou zien.

Herkomst bewerken

  • 30 mei 1882: de galerie Durand-Ruel, Parijs verwerft het schilderij rechtstreeks van Pissarro;
  • 13 februari 1899: galerie Bernheim-Jeune;
  • Léon Morot;
  • 1929: kunsthandel Wisselingh in Amsterdam;
  • 1935: tijdelijk in bezit van MH Stevenson Southam in Ottawa;
  • 1938: terug naar kunsthandel Wisselingh;
  • 1940: komt in particulier bezit;
  • 1950: komt in bezit van van Hugo Oelze;
  • 10 april 1967: nagelaten aan de Kunsthalle Bremen.

Nadat de nazi's in 1933 aan de macht kwamen, werden veel eigenaren van waardevolle kunst, waarvan de meeste joods waren, gedwongen hun bezittingen te verkopen tegen een prijs die ver onder de waarde lag. De advocaat Hugo Oelze, uit een familie van Bremer kooplieden, was een van die burgers die hiervan profiteerden en die tussen 1933 en 1945 tegen lage prijzen schilderijen konden kopen voor hun eigen kunstcollectie. Hij had zich in de jaren twintig in Amsterdam gevestigd en hielp later de nazi's door daar in beslag genomen kunstwerken te taxeren. Hij schonk een aantal van zijn schilderijen aan de Kunsthalle. De verblijfplaats van Liggend meisje in het gras tijdens de Tweede Wereldoorlog kan het museum niet met zekerheid vaststellen.

Literatuur bewerken

  • Joachim Pissarro, Claire Durand-Ruel Snollaerts (2005). Pissarro. Critical Catalogue of Paintings. Parijs: Wildenstein Institute Publications. Nr. 683.
  • Gerhard Gerkens, Ursula Heiderich (1973). Katalog der Gemälde des 19. und 20. Jahrhunderts in der Kunsthalle Bremen. Bremen. p. 268.
  • Richard R. Brettell (2011). Pissarros's People. München: Prestel. p. 171.
  • Anne Buschhoff (red.) (2016). Kunsthalle Bremen. Museumsführer. Berlijn/München: Deutscher Kunstverlag. p. 85

Externe links bewerken