Katheder

Deel van de serie over
kerkelijk gerei

waaronder paramenten
en liturgisch vaatwerk

Monstrans
gebruikt in de liturgie

Liturgisch vaatwerk
Vasa sacra
Miskelk · Pateen
Kelklepeltje
Ciborie · Monstrans
Pyxis · Custodiale

Vasa non sacra
Ampullen · Wijwatervat
Olievaatje
Wierookvat · Ablutievat

Paramenten
Amict · Albe · Baarkleed · Cingel
Tuniek · Dalmatiek · Fanon
Kazuifel · Manipel · Stola
Gremiale · Benedictievelum
Mijter

Koorkledij
Rochet · Superplie
Koorkap · Cappa magna
Kovel

Kelkgerei
Bursa · Kelkvelum
Ciborievelum

Kerklinnen
Corporale · Kelkdoekje
Lavabodoekje · Palla
Altaardwaal

Kerkinterieur
Altaar · Ambo
Biechtstoel · Communiebank
Doksaal · Doopvont
Faldistorium
Godslamp · Hoogaltaar
Heilig Kruisaltaar
Katheder · Preekstoel
Sedilia
Tabernakel · Volksaltaar

Liturgische boeken
Altaarmissaal
Benedictionale · Brevier
Evangeliarium · Evangelistarium
Graduale · Kyriale
Lectionarium
Psalter · Rituaal
Sacramentarium · Volksmissaal

Overige
Flambouw · Processiekruis
Altaargong · Altaarschel · Sanctusbel
Wijwaterkwast · Scheepje
Doopschelp · Lessenaar
Thabor · Antependium
Paaskaars · Adventskrans

Katheder, niet te verwarren met katheter (een sonde), heeft twee betekenissen. In de eerste plaats betekent het een hoge lessenaar waar een spreker papieren op kan leggen. Achter een katheder worden onder andere betogen en voordrachten gehouden. Wat een muziekstandaard voor een muzikant is, is een katheder voor een spreker.

Bisschopszetel in een kathedraalBewerken

Daarnaast wordt met cathedra of katheder in de Rooms-Katholieke Kerk de feitelijke bisschopszetel (stoel) in een kathedraal bedoeld. Deze staat in het koor aan de evangeliezijde. In de katholieke kerk wordt met het begrip bisschopszetel meestal een bestuurlijke eenheid binnen de katholieke kerk aangeduid, of de plaats waar een bisschop gevestigd is, dus een zetel in overdrachtelijke zin.

 
Katheder in de kathedraal van Coutances

EtymologieBewerken

Het woord katheder is afgeleid van het Latijnse woord cathedra, dat zetel betekent. Dit is een transcriptie van het Oudgriekse καθέδρα (kathedra) met dezelfde betekenis. Een afleiding hiervan is dan de kathedrale of bisschopskerk (een kerk met een bisschopsstoel).

AfbeeldingenBewerken

Zie ookBewerken