Jean-Noël Hamal
Jean-Noël Hamal (Luik, 23 december 1709 – aldaar, 26 november 1778) was een Zuid-Nederlands/(Belgisch) componist, dirigent en organist. Hij was de zoon van Henri-Guillaume Hamal (1685-1752) componist en organist. Henri Hamal (1744-1820) eveneens componist in Luik, was zijn neef (zoon van zijn broer Dieudonné-Lambert Hamal).
Levensloop bewerken
Hamal kreeg van zijn vader een uitgebreide muzikale opvoeding. Vervolgens zong hij als koorknaap bij Henri-Denis Dupont, organist en koorleider aan de Luikse Sint-Lambertuskathedraal. Verder studeerde hij bij Arnold Delhaye, een liefhebber van Italiaanse kunst. Met financiële steun van de kerk kon Hamal in 1728 naar Italië reizen en drie jaar in Rome studeren. In Rome was hij te gast in het Luikse College van de Stichting Darchis en kon onder anderen bij Giuseppe Amadori (1670–1730) studeren.
Na zijn terugkomst in 1731 werd hij dirigent en muzikant aan de Sint-Lambertuskathedraal. Op 9 juli 1738 werd hij opvolger van Arnold Delhaye als organist en koorleider aan deze kathedraal en bleef in deze functie tot 1770. Wegens meningsverschillen met de chapiters van de kathedraal volgde hem in 1770 zijn neef Henri Hamal (1744–1820) als organist en koorleider op.
In 1745 werd hij als keizerlijke kanunnik beëdigd. Tijdens een tweede reis naar Italië werd hij bekend met de Italiaanse componisten Niccolò Jommelli in Rome en met Francesco Durante in Napels.
Als componist schreef hij veel kerkmuziek, maar ook werken voor orkest en muziektheater. Van hem zijn 4 opera's bekend, die meestal in de Luikse streektaal van toen uitgevoerd werden.
Trivia bewerken
In Luik bestaat er een Orchestre Jean-Noël Hamal.
Composities bewerken
Werken voor orkest bewerken
- 1743 Zes symfonieën - Sei sinfonie da camera a quattro, op. 2 - waaronder:
- Symphonie en Fa Majeur, voor strijkers (2 violen, altviool) en klavecimbel
- 1743 Ouverture da camera nr. 1, op. 1 nr. 1
- Allegro
- Largo sottovoce
- Presto
- 1743 Ouverture da camera nr. 2, op. 1 nr. 2
- Allegro
- Andantino
- Presto
- 1743 Ouverture da camera nr. 3, op. 1 nr. 3
- Allegro risoluto
- Andantino
- Allegro
- 1743 Ouverture da camera nr. 4, op. 1 nr. 4
- Allegro ma non troppo
- Larghetto
- Allegro con spirito
- 1743 Ouverture da camera nr. 5, op. 1 nr. 5
- Presto ma non troppo
- A commodo Suo
- Allegro
- 1743 Ouverture da camera nr. 6, op. 1 nr. 6
- Allegro
- Andantino risoluto
- Allegro ma non presto
Oratoria, Missen en andere kerkmuziek bewerken
- 1745 Davide e Gionata, oratorium
- 1746 Jonas, oratorium
- 1747-1750 rev.1756 Judith Triomphans, oratorium voor 2 sopranen, tenor, bas, gemengd koor en orkest
- In Exitu Israel, psalm voor sopraan, contra-alt, tenor en bas
- 2 Te Deum, waarvan een voor de wijding van Karel Nicolaas Alexander d'Oultremont op 30 mei 1764 tot prins-bisschop van Luik
- 34 missen
- 5 Requiem
- 92 motetten
- 24 psalmcantates
- 5 Lamentos
- 6 Litanieën
Muziektheater bewerken
Opera's bewerken
| Voltooid in | titel | aktes | première | libretto |
|---|---|---|---|---|
| 1756 | Li Voëgge di Chôfontaine (De reis naar Chaudfontaine) |
3 bedrijven | 23 januari 1757, Luik 1e akte - concertant; 16 februari 1757, Luik 2e akte; 25 februari 1757, Luik 3e akte |
Simon de Harlez, Pierre Robert de Cartier de Marcienne, Jacques-Joseph Fabry, Pierre Grégoire, baron de Vivario |
| 1757 | Li Lîgeois ègagi | 2 bedrijven | 14 april 1757, Luik | Jacques-Joseph Fabry |
| 1757 | Li Fièsse di Hoûte-si-Ploû | 3 bedrijven | 8 december 1757, Luik | Pierre Grégoire, baron de Vivario |
| 1757-1758 | Les Ypoconte | 3 bedrijven | 17 februari 1758, Luik | Simon de Harlez |
Kamermuziek bewerken
- Zes sonates voor viool, dwarsfluit en basso continuo
- Recueil, voor viool en klavecimbel
Bibliografie bewerken
- Thierry Levaux: Dictionnaire des compositeurs de Belgique du moyen âge à nos jours, Ohain-Lasne: Éditions Art in Belgium sprl, 2006. 736 p., ISBN 2-930338-37-7
- François-Joseph Fétis: Biographie Universelle des Musiciens et bibliographie générale de la musique, Paris: Firmin-Didot et Cie., 1881-89, 8 vols. Supplement et complement. 2 vols. ISBN 2-84575-049-8; heruitgave 2006, Adamat Media Corporation, ISBN 0-543-98534-2 (paperback); ISBN 0-543-98533-4 (hardcover)
- Giovanni Van Avermaet en Katrien Lenaerts: Jean-Noël Hamal als belangrijk vertegenwoordiger van de Luikse school in de achttiende eeuw en verdere bestudering van zijn opus I, II en III en zijn vier opera's: Voëgge di Chôfontaine, Li ligeoi égagy, Li fiesse di Houte-si-plou, Les Ypoconte, Dissertatie lic. kunstwetenschappen: musicologie, 1996, 5 vol.
- Jean-Noël Hamal, José Quitin: Hommage à Jean-Noël Hamal, Liège 1709-1778: à l'occasion du 275e anniversaire de sa naissance, Vol. 5, Publications de la Société Liégeoise de musicologie, 34 p.
- Monique De Smet: Jean-Noël Hamal (1709-1778), chanoine impérial et directeur de la musique de la cathédrale Saint-Lambert de Liège. Vie et œuvre, Bruxelles, Palais des Académies, 1959 (Académie royale de Belgique, Classe des Beaux-Arts, Mémoires, tome XI, fasc. 1), in-4, 336 p. Avec photos en noir. La vie et l'œuvre. Catalogue thématique.
- Henri Hamal: Annales des progrès du théâtre, de l'art musical et de la composition dans l'ancienne principauté de Liège depuis l'année 1738 jusq'en 1806: essay historique sur les concerts et le théâtre de Liège, Editions Mardaga, 1989. 207 p., ISBN 978-2-870-09420-4
- Albert Lovegnee: Le wallon (trop wallon) Jean-Noël Hamal, musicien liègeois (trop liègeois?), Flémalle: U.W.E.A. 1978. 150 p.
- Victor van Hemel: Voorname belgische toonkunstenaars uit de 18de, 19de en 20ste eeuw, Antwerpen: Cupido-Uitgave, 1958, 84 p.
- Jacques Stehman: Histoire de la musique en Belgique, Ministere de la Defense Nationale, 1950.
- Robert Eitner: Biographisch-Biblographisches Quellen-Lexikon der Musiker und Musikgelehrten der christlichen Zeitrechnung bis zur Mitte des neunzehnten Jahrhunderts, Leipzig, Breitkopf und Haertel, 1901. 5. Band (Hainglaise—Kytsch.).