IBM Systeem/370

IBM mainframe-architectuur
(Doorverwezen vanaf IBM 370)

Het Systeem/370 (System/370; S/370) is een modellenreeks van IBM-mainframecomputers die op 30 juni 1970 werd aangekondigd als de opvolger van de Systeem/360-familie. Naast verbeterde prestaties behield de serie grotendeels achterwaartse compatibiliteit met de S/360, wat voor klanten een eenvoudig migratiepad mogelijk maakte. In september 1990 werd de Systeem/370-lijn opgevolgd door Systeem/390.

IBM System/370 controlepaneel

Hardware

bewerken
 
IBM System/370 model 145

De belangrijkste nieuwe functies ten opzichte van de S/360 waren multiprocessor-mogelijkheden, ondersteuning voor virtueel geheugen en 128-bits drijvende-kommaberekeningen.

Systeem/370 heeft gedurende zijn twintigjarige levensduur verschillende architectonische verbeteringen ondergaan.[1][2][3][4][5][6] De eerste en belangrijkste verandering was de introductie van virtueel geheugen, dat voor het eerst beschikbaar was in 1972, nadat IBM aanvankelijk besloten had om virtueel geheugen niet op te nemen in de S/370-familie.[7]

Later hadden architecturale veranderingen vooral invloed op het geheugen, zowel virtueel als fysiek, zodat ze hogere werklasten konden ondersteunen. Zoals bij alle IBM-mainframes was het behoud van achterwaartse compatibiliteit van het grootste belang.

De S/370-XA-architectuur, voor het eerst beschikbaar in de 3081- en 3083-processors uit 1981, leverde opnieuw een aantal verbeteringen op, waaronder een uitbreiding van de adresruimte van 24-bit naar 31-bit en een compleet herontwerp van de I/O-architectuur.

De ESA/370-architectuur uit 1988 omvatte 32-bits registers, meer adresseringsmodi en faciliteiten om tegelijkertijd met meerdere adresruimten te werken.

Jaar Architectuur Marktpositionering Serie Modellen
1970 System/370 (zonder DAT)[8] high-end System/370-xxx -155, -165, -195
1970 System/370 (DAT) mid-range -145[9] en -135
1972 System/370 high-end -158 en -168
entry-level -115 en -125
mid-range -138 en -148
1977 System/370-compatible[10] high-end 303x 3031, 3032, 3033
1979 entry-level/mid-range 43xx 4331, 4341, 4361
1980 high-end 308x 3081, 3083, 3084
1981 System/370-XA
1983 mid-range 4381 4381
1986 high-end 3090 -120 tot -600
1986 System/370-compatible[11] entry-level 937x 9370, ...
1988 ESA/370 high-end ES/3090 ES/3090
1988 mid-range ES/4381 -90, -91, -92

Software

bewerken

Naast OS/360 van de S/360 konden ook vier nieuwe besturingssystemen met ondersteuning voor virtueel geheugen gebruikt worden: OS/VS1 VM/370, OS/VS2 SVS, OS/VS2 MVS en DOS/VS.

Ten tijde van Systeem/360 hadden een aantal fabrikanten de IBM/360-instructieset en tot op zekere hoogte de 360-architectuur al gestandaardiseerd. Opmerkelijke computerfabrikanten waren onder meer Univac met de UNIVAC 9000-serie, RCA met de RCA Spectra 70-serie, English Electric met het English Electric System 4 en de Sovjet ES EVM. Deze computers waren niet perfect compatibel en dat was ook niet de bedoeling.

Dat veranderde in de jaren zeventig met de introductie van Systeem/370 en Gene Amdahls lancering van zijn eigen bedrijf. Rond dezelfde tijd begonnen grote Japanse firma's interesse te vertonen in de lucratieve mainframemarkt, zowel in binnen- als buitenland. Eén Japans consortium concentreerde zich op IBM en op twee andere producenten uit de BUNCH-groep (Burroughs/Univac/NCR/Control Data/Honeywell) van IBM's concurrenten.[12] Deze laatste inspanningen werden stopgezet en uiteindelijk concentreerden alle Japanse inspanningen zich op de IBM-mainframelijnen.

Enkele klonen uit die tijd:

bewerken
Zie de categorie IBM System/370 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.