Humulon

chemische verbinding

Humulon, ook bekend onder de naam α-lupulzuur, is een bitter smakende organische verbinding die voorkomt in de zaadbellen van rijpe hop (Humulus lupulus).[1]

Humulon
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van (R)-humulon
Algemeen
Molecuulformule C21H30O5
IUPAC-naam (6R)-3,5,6-trihydroxy-2-(3-methylbutanoyl)-4,6-bis(3-methylbut-2-en-1-yl)cyclohexa-2,4-dien-1-on
Andere namen α-lupulzuur, α-bitterzuur
SMILES
O=C(\C1=C(/O)\C(=C(\O)[C@@](O)(C1=O)C\C=C(/C)C)C\C=C(/C)C)CC(C)C
CAS-nummer 26472-41-3
PubChem 442911
Wikidata Q419456
Portaal  Portaalicoon   Scheikunde

Humulon is een van de belangrijkere componenten die bekend zijn onder de verzamelnaam alfazuren. Deze verbindingen zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de bittere smaak van bier.

Synthese bewerken

Hoewel humulon een natuurproduct is, kan het ook in het laboratorium gesynthetiseerd worden. De synthese start met 1,2,3,5-tetrahydroxybenzeen, dat via een Friedel-Craftsacylering (i) met isovaleroylchloride reageert tot 2,3,4,6-tetrahydroxyisovalerofenon. Na deze stap volgt reactie (ii) met prenylbromide (1-broom-3-methyl-2-buteen) waarbij humulon ontstaat.[2]

 
Synthese van humulon uit 1,2,3,5-tetrahydroxybenzeen

Structuur en eigenschappen bewerken

Chemisch gezien is humulon een derivaat van floroglucinol met drie isopreen-zijketens. In twee van de zijketens is een dubbele binding aanwezig, de derde zijketen is verzadigd.

Net als ascorbinezuur vertoont humulon het onverwachte verschijnsel van een hydroxylgroep die rechtstreeks op een dubbele binding gekoppeld is. Het keto-enol-evenwicht is hier dus verschoven naar de enolvorm. De doorlopende conjugatie in het onverzadigde systeem en de mogelijkheid tot vorming van een interne waterstofbrug liggen hieraan ten grondslag. Hiermee is het systeem vergelijkbaar met β-diketonen, -zuren en esters.

Isohumulon bewerken

Onder invloed van de thermische omstandigheden tijdens het brouwproces (een kokende waterige oplossing) ondergaat humulon een omlegging naar cis- en trans-isohumulon. In cis-isohumulon (middelste structuur hieronder) bevinden de hydroxylgroep en de iso-pentenylgroep zich aan dezelfde (achter)zijde van de vijfring, in het trans-isomeer (rechter structuur hieronder) bevindt de iso-pentenylgroep zich nog steeds aan de achterzijde, de hydroxylgroep is naar de voorzijde van de vijfring verplaatst:

 
De omlegging van humulon naar cis- en trans-isohumulon

Deze stoffen worden tot de geïsomeriseerde alfazuren (Engels: Isomerized Alfa Acids of IAA's) gerekend. Hoewel de reactieomstandigheden aanleiding geven tot een groot aantal oxidatieproducten, worden de isohumulonen nog steeds aangetroffen in bier.[3] Onder de omstandigheden van het brouwproces is de oplosbaarheid van de geïsomeriseerde alfazuren aanzienlijk groter dan die van humulon zelf.[4]

Biosynthese bewerken

De biosynthese van humulon in Humulus lupulus begint met isovaleryl-CoA en 3 moleculen malonyl-CoA. De reactie wordt gekatalyseerd door het enzym florovalerofenonsynthetase. De reactie leidt tot het benzeendrivaat 3-methyl-1-(2,4,6-trihydroxyfenyl)butan-1-on. Uit de deoxyxyluloseroute wordt vervolgens dimethylallylpyrofosfaat gebruikt om de prenylering (het aanbrengen van de zijketens) van de aromaat tot humulon te realiseren.[5]

De beschreven reacties laten zich op onderstaande wijze in reactievergelijkingachtige regels weergeven:

isovaleryl-CoA + 3 malonyl-CoA → 4 CoASH + 3 CO2 + 3-methyl-1-(2,4,6-trihydroxyfenyl)butan-1-on
3-methyl-1-(2,4,6-trihydroxyfenyl)butan-1-on + 2 DMAPP → humulon

Een belangrijk verschil tussen de twee routes is het moment waarop de hydroxylgroep op positie 3 in de cyclohexadieenring geïntroduceerd wordt.

Biologische eigenschappen bewerken

In vitro blijkt humulon een breed scala aan biologische activiteit te vertonen, waaronder antibacterieel,[6][7][8][9] antioxidant,[9][10] en remming van cyclo-oxygenase-2.[11][12]