Hugo Rietveld

Nederlands natuurkundige

Hugo M. Rietveld (Den Haag, 7 maart 1932Alkmaar, 16 juli 2016) was een Nederlands natuurkundige op het gebied van de kristallografie. Hij is vooral bekend van zijn publicatie's over de 'volledige profielverfijningsmethode' in poederdiffractie, welke later werd bekend werd als de Rietveld-verfijningsmethode. Deze methode wordt gebruikt voor de karakterisering van kristallijne materialen uit poederdiffractiegegevens.

Biografie bewerken

Rietveld werd geboren in de Hofstad, maar na de basisschool emigreerde hij met zijn familie naar Australië. Vanaf 1957 ging hij studeren aan de Universiteit van West-Australië (UWA) in Perth, gelijktijdig met onder andere Syd Hall en Brian O'Conner. Onder begeleiding van Ted Madsen promoveerde hij in 1964 op het proefschrift getiteld: "The Structure of p-Diphenylbenzene and Other Compounds", waarin hij de resultaten van zijn promotieonderzoek beschrijft naar de neutronenverstrooiing aan kristallen van p-difenylbenzeen. Dit onderzoek betrof de eerste studie naar een kristal-neutronenverstrooiing in Australië die was uitgevoerd aan de High Flux Australian Reactor (HIFAR) in Lucas Heights (Sydney).

In 1964 werd hij onderzoeker bij de neutronendiffractiegroep van het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) in Petten, waar hij met Bert Loopstra en Rob van Laar samenwerkte om de structuur te bepalen van uranaten en andere keramische materialen door gebruik te maken van neutronen-poederdiffractie. In 1967 implementeerde hij volledige profielverfijningsmethode in een Algol-computerprogramma, wat hij twee later publiceerde. Deze innovatie werd echter matig overgenomen door de wetenschappelijk gemeenschap, wat ertoe leidde dat Rietveld in 1975 de wetenschap vaarwel zegde en hoofd werd van de ECN-bibliotheek in Petten. Deze functie vervulde hij tot aan pensionering in 1992.

Voor zijn bijdragen aan de wetenschap werd hij in 1995 onderscheiden met de Aminoffprijs van de Koninklijke Zweedse Academie voor Wetenschappen. En in 2004 werd hij benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau voor zijn buitengewone bijdrage op het gebied van de scheikunde.