Holendrechtstraat (Amsterdam)

Holendrechtstraat
	Golvend balkon bij huisnummer 9 (augustus 2019)
Geografische informatie
Locatie	Amsterdam
Stadsdeel	Amsterdam-Zuid
Wijk	Rivierenbuurt; IJselbuurt-Oost
Begin	Amstelkade
Eind	Uithoornstraat
Algemene informatie
Aangelegd in	1922/2001
Genoemd naar	Holendrecht
Naam sinds	1922
Openbaar vervoer	geen

De Holendrechtstraat is een straat in Amsterdam-Zuid (Oud-Zuid), IJselbuurt-Oost.

Geschiedenis en ligging

De straat kreeg per raadsbesluit van 22 maart 1922 haar naam; een vernoeming naar het riviertje de Holendrecht (zij stroomt na de Voetangelbrug via de Bullewijk in de Amstel) of de gelijknamige buurtschap. In deze buurt zijn straten en plein vernoemd naar topografische aanduidingen die betrekking hebben op de Amstel. De straat loopt parallel aan de Amstel en begint aan de noordzijde aan het Amstelkanaal en loopt zuidwaarts tot aan de Uithoornstraat (vernoemd naar de plaats Uithoorn). Ze kruist daarbij de Borssenburgstraat en Meerhuizenstraat, beide vernoemd naar buitenverblijven aan de Amstel.

Amsterdam kent meer vernoemingen naar Holendrecht. De wijk Holendrecht, Holendrechtplein en –dreef, Station Amsterdam Holendrecht en Knooppunt Holendrecht liggen echter alle in Amsterdam-Zuidoost, kilometers verwijderd van de Holendrechtstraat.

Gebouwen

De straat is in de 21e eeuw een woongebied, winkels zijn er dan nauwelijks te vinden. Er waren meer winkels, maar die zijn omgebouwd tot woning. Alle gebouwen dateren uit de vroege jaren twintig van de 20e eeuw. Bijna een eeuw later werd een groot deel van de straat benoemd tot gemeentelijk monument, maar dan wel verdeeld over verschillende bouwblokken.

Oneven huisnummers

De oneven huisnummers zijn gesitueerd aan de oostzijde van de straat. Optisch bestaat dit uit drie gedeelten in symmetrie:

Object	Bouwperiode	Monumentenstatus	Omschrijving
Holendrechtstraat 1-7	1922	gemeentelijk monument	Gevelwand ontworpen door Margaret Staal-Kropholler, maakt deel van een bouwblok: Holendrechtstraat oneven zijde met flanken naar Amstelkade en Uithoornstraat. Het zijn de eerste door een vrouwelijke architect ontworpen woningen in Amsterdam; ze hebben uitspringende balkons in een golvende vorm, die contrasteert met de rechtlijnige overige bouwstijl
Holendrechtstraat 9-35	1922	gemeentelijk monument	Gevelwand ontworpen door Margaret Staal-Kropholler, maakt deel van een bouwblok: Holendrechtstraat oneven zijde met flanken naar Amstelkade en Uithoornstraat Dit deel typeert zich door een teruggetrokken rooilijn
Holendrechtstraat 37-47	1922	gemeentelijk monument	Gevelwand ontworpen door Margaret Staal-Kropholler, maakt deel van een bouwblok: Holendrechtstraat oneven zijde met flanken naar Amstelkade en Uithoornstraat

Bij de indeling als gemeentelijk monument geldt een andere indeling, dit heeft vermoedelijk te maken met het verschil in datum bij het tot gemeentelijk monument verklaren:

Gemeentelijk monument 200441, monument per 16 maart 1999, Holendrechtstraat 23 tot en met 35 (oneven nummers)
Gemeentelijk monument 222246, monument per 10 september 2013: Amstelkade 3, 4, 5, Holendrechtstraat 1 tot en met 21 (oneven nummers), Holendrechtstraat 37 tot en met 47 Uithoornstraat 6.

Even huisnummers

De even huisnummers zijn gesitueerd aan de westkant, de straat mist daarbij al vanaf het begin huisnummer 10. Optisch bestaat het uit vier woonblokken, maar bouwkundig staan er drie; dit wordt veroorzaakt door een ingebouwd hofje/pleintje. Dit hofje/pleintje heeft een spiegelbeeld aan de Vechtstraat.

Object	Bouwperiode	Monumentenstatus	Omschrijving
Holendrechtstraat 2-8	1922	gemeentelijk monument	Gevelwand ontworpen door Hendrik Wijdeveld, maakt deel uit van een bouwblok met vleugels naar Amstelkade en Borssenburgstraat. Bouwstijl verwant aan Amsterdamse School, opvallend zijn teruggetrokken tegelvlakken, verticaal geplaatste dakpannen en hoge portieken
Holendrechtstraat 12-40	1922	gemeentelijk monument	Gevelwand ontworpen door Nico Lansdorp met vleugels aan de Borssenburg- en Meerhuizenstraat. Dit deel van de Holendrechtstraat kenmerkt zich door toepassing van binnenplein of hofje (U-vorm-bebouwing). Gevels bevatten plint van blauwgrijze/rode baksteen, daarboven gele baksteen; afgewerkt met decoratief metselwerk. Een van de gebouwen aan het hofje draagt Anno 1922. Afbeelding boven: straatzijde; afbeelding onder de U-vorm
Holendrechtstraat 42-44	1922	geen	Blokje ontworpen door Arend Jan Westerman met een vleugel aan de Meerhuizenstraat; deel Westerman rechts van de hemewaterafvoer
Holendrechtstraat 46-48	2001	geen	Sterk lijkend op de nrs. 42-44, maar samen met een deel Uithoornstraat in 2001 gebouwd (afbeelding: links van de hemelwaterafvoer) op plaats waar de oorspronkelijke bouw gesloopt is.^[1]

Kunst

Er is behalve de sierlijke elementen in de gevels geen kunst in de openbare ruimte.

Plastiek bij huisnummer 11 (augustus 2019)
Plastiek bij huisnummer 48 uit 2001 (augustus 2019)

Bronnen, noten en/of referenties

Holendrechtstraat volgens BAG via data.amsterdam.nl
BAG-viewer
Monumentenregister voor rijksmonumenten; Monumentenkaart Amsterdam
'Stadsatlas Amsterdam. Stadskaarten en straatnamen verklaard', Bakker, Martha (red.) (1998). Derde druk in 2006. Amsterdam Publishers [etc.]. ISBN 90-74891-31-4
Gemeentelijke Monumenten Amsterdam Zuid
Ordekaart van Amsterdam voor bepaling monumentschap
De coördinaten zijn van bij het hofje.

↑ Beeldbank Amsterdam, originele bouw^{[dode link]}

[1] Beeldbank Amsterdam, originele bouw^{[dode link]}

[1]