Graafschap Isenburg-Büdingen

Isenburg-Büdingen was een graafschap binnen de Boven-Rijnse Kreits van het Heilige Roomse Rijk.

Inleiding

bewerken

In de Middeleeuwen wordt de naam Isenburg-Büdingen gebruikt om het graafschap Oberisenburg te onderscheiden van het graafschap Niederisenburg. Nadat het geslacht Isenburg het graafschap Niederisenburch heeft verloren is de aanduiding overbodig geworden. Na 1511 wordt de naam Isenburg-Büdingen gebruikt om deelgraafschappen binnen het graafschap Oberisenburg aan te duiden.

Het graafschap Isenburg-Büdingen na de deling van 1684

bewerken

In 1684 wordt er bij een nieuwe verdeling van het graafschap Isenburg een graafschap Isenburg-Büdingen gevormd, dat zijn zwaartepunt heeft in het gebied van het oude graafschap om het Büdinger Reichswald.

Al in 1687 vindt er een verdere verdeling plaats van het graafschap Isenburg-Büdingen tussen de vier zonen van graaf Johan Ernst.

  • Johan Casimir krijgt Büdingen
  • Ferdinand Maximiliaan krijgt Wächtersbach
  • Georg Albrecht krijgt Meerholz
  • Karel August krijgt Marienborn (uitgestorven in 1725)

De regering van Ernst Kasimir I van Isenburg-Büdingen wordt gekenmerkt door de religieuze tolerantie. Op 29 maart 1712 vaardigt hij een edict uit waardoor het mogelijk wordt een godsdienst uit te oefenen buiten de kerk. Dit levert een toestroom op van wederdopers, piëtisten, separatisten en later ook de hernhutters. Na de dood van de graaf in 1749 wordt de godsdienstvrijheid door de nieuwe regering sterk beperkt. Een deel van de gelovigen verlaat het graafschap, wat een economisch verlies voor het land betekent.

Artikel 24 van de Rijnbondakte van 12 juli 1806 stelt de bezittingen van de graven van Isenburg-Büdingen, Wächtersbach en Meerholz onder de soevereiniteit van Isenburg-Birstein: de mediatisering.

In 1813 wordt het vorstendom Isenburg bezet door geallieerde troepen. Het komt onder het bestuur van Oostenrijk. Op het Congres van Wenen in 1815 dient het bij de onderhandelingen als ruilobject. In 1816 komt het aan het groothertogdom Hessen-Darmstadt als schadeloosstelling voor het verlies van het hertogdom Westfalen. Vervolgens speelt het een rol in de onderhandelingen tussen het groothertogdom Hessen-Darmstadt en het keurvorstendom Hessen-Kassel. Uiteindelijk blijft Büdingen bij Hessen-Darmstadt en komen Wächtersbach en Meerholz aan Hessen-Kassel.

 
administratieve indeling van Isenburg in 1797
  • Isenburg-Büdingen met het ambt Büdingen (gerechten Büdingen en Düdelsheim) en een aandeel aan Staden (het ambt Mockstadt was geheel Isenburgs)
  • Isenburg-Wächtersbach met het ambt Wächtersbach (gerechten Wächtersbach en Spielberg), een aandeel in het gerecht Wolferborn, de Ronneburg en een aandeel in het gerecht Assenheim (onderdeel van de heerlijkheid Münzenberg)
  • Isenburg-Meerholz met de gerechten Eckartshausen (of ambt Marienborn), Meerholz en Lieblos.

Regenten van Isenburg-Birstein

bewerken
regering naam geboren overleden familie
1673-1693 Johan Casimir 10-7-1660 23-9-1693
1693-1708 Johan Ernst II 3-4-1686 31-5-1708 zoon
1708-1749 Ernst Casimir I 12-5-1687 15-10-1749 broer
1749-1768 Gustaaf Frederik 7-8-1715 12-2-1768 zoon
1768-1775 Lodewijk Casimir 25-8-1710 15-12-1775 broer
1775-1801 Ernst Casimir II 25-2-1757 25-2-1801 zoon van broer
1801-1806 Ernst Casimir III 20-1-1781 1-12-1852 zoon