Gouvernante van de kinderen van Frankrijk
De gouvernante van de kinderen van Frankrijk of van de koninklijke kinderen (Frans: gouvernante des enfants de France of des enfants royaux) was de hoogadellijke vrouw die in het monarchale Frankrijk werd belast met de opvoeding van de kinderen en kleinkinderen van het koninklijk paar, onder wie de Dauphin. Deze gouvernante werd soms bijgestaan door ondergouvernantes. Het was gebruikelijk dat prinsen vanaf zevenjarige leeftijd (destijds de leeftijd van het verstand) het Huis van de Koningin verlieten om te worden doorgegeven aan de zorg van een mannelijke gouverneur. Prinsessen bleven onder de gouvernante.
Overzicht bewerken
Kinderen van Lodewijk XII bewerken
- 1510-1515: Michelle de Saubonne, verbonden aan Renée de France
Kinderen van Frans I bewerken
- 1518-15??: Charlotte Gouffier de Boisy
- Guillemette de Sarrebruck
Kinderen van Hendrik II bewerken
- 1546-1557: Françoise d'Humieres
- 1548-1551: Jane Stuart, toegewezen aan Mary Stuart
- 1551-1557: Françoise de Paroy, toegewezen aan Marie Stuart
- 1551-1559: Marie-Catherine Pierrevive
- Louise van Clermont
- Claude-Catherine de Clermont
- Charlotte de Chabannes-Curton
Kinderen van Karel IX bewerken
- 1572-1578: Isabelle de Monthoiron
Kinderen van Hendrik IV bewerken
- 1600-1615: Françoise de Montglat
Kinderen van Lodewijk XIII bewerken
- 1638-1643: Françoise de Lansac
- 1643-1646: Marie-Catherine de Senecey
Kinderen van Lodewijk XIV bewerken
- Ursule de Gontery, gouvernante van de dochters van de koningin
- 1661-1664: Julie d'Angennes, gouvernante van de Grand Dauphin, daarna gouvernante van de eremeisjes van de koningin
- 1661-1672: Louise de Prie, gouvernante van de Grand Dauphin.
- 1669-16??: Françoise d'Aubigné, gouvernante van de gewettigde kinderen van de koning
Kinderen van Lodewijk van Frankrijk (1661-1711) bewerken
- 1682-1692: Louise de Prie
Kinderen van Lodewijk van Frankrijk (1682-1712) bewerken
- 1704-1709: Louise de Prie
- 1709-1710: Marie de La Ferté-Senneterre
- 1710-1717: Charlotte de La Mothe-Houdancourt
- Anne-Julie-Adélaïde de Melun, gouvernante en survivance samen met de hertogin van Ventadour
Kinderen van Lodewijk XV bewerken
- 1727-1735: Charlotte de La Mothe-Houdancourt
- 1735-1746: Marie-Isabelle de Rohan
Kinderen van Lodewijk van Frankrijk (1729-1765) bewerken
- 1746-1754: Marie-Isabelle de Rohan
- 1754-1776: Marie-Louise de Rohan
- 1776-1778: Victoire de Rohan-Guéméné
Kinderen van Lodewijk XVI bewerken
- 1778-1782: Victoire de Rohan
- 1782-1789: Gabrielle de Polignac
- 1789-1792: Louise-Elisabeth de Croÿ de Tourzel
Kinderen van Karel X bewerken
- 1775-17??: Adelaide de Galard de Brassac de Béarn
Kinderen van Napoleon I bewerken
- 1811-1815: Louise Charlotte Françoise de Montesquiou
Kinderen van Karel-Ferdinand van Artois bewerken
- 1819-1834: Marie Louise de Montaut de Navailles
Kinderen van Lodewijk Filips I bewerken
Literatuur bewerken
- Isabelle Brouard-Arends en Marie-Emmanuelle Plagnol-Diéval (eds.), Femmes éducatrices au siècle des lumières, 2007. DOI:10.4000/books.pur.39332
- Docteur Cabanès, Éducation de Princes, 1922 (coll. Mœurs intimes du Passé)