Golden Rock (begraafplaats)

(Doorverwezen vanaf Golden Rock begraafplaats)

De Golden Rock begraafplaats is een niet gemarkeerde historische begraafplaats van tot slaafgemaakte Afrikaanse mannen, vrouwen en kinderen, gelegen op het terrein van het vliegveld op Sint Eustatius, in de zogenaamde 'Cultuurvlakte'. De begraafplaats maakte deel uit van de voormalige plantage Golden Rock.

Opgraving bij de Golden Rock begraafplaats Sint Eustatius

Geschiedenis bewerken

Sint Eustatius was een belangrijke doorvoerhaven in de trans-Atlantische slavenhandel vanwege de strategische ligging, de diepe haven en het systeem van vrije handel. Het kleine eiland speelde een belangrijke rol bij de overslag van buitgemaakte Afrikanen op de Britse, Franse en Spaanse eilanden in het oostelijk deel van het Caribisch gebied. Hoewel er geen grote plantage-economie was, waren er in de achttiende eeuw toch nog 75 plantages op het eiland.[1] De Golden Rock Plantage op Sint Eustatius was hiervan een van de grootste, centraal gelegen tussen de heuvels Signal Hill en Little Mountain in het noordwesten en de slapende vulkaan The Quill in het zuidoosten. De naam 'Golden Rock' is afgeleid van de bijnaam van het rotsachtige eiland in de periode van de achttiende eeuw toen de welvaart zeer groot was.

 
Topografische kaart van Sint Eustatius met de ligging van de plantages. Met daarop de namen van de eigenaren, opgemeten en getekend in opdracht van de WIC (West Indische Compagnie). R. Ottens 1775 (Library of Congress LOC 74691604)

Archeologische opgravingen bewerken

Archeologisch onderzoek rond de Golden Rock werd gedaan in 1923 door J.P.B. Josselin de Jong, in 1981 door J.B. Haviser en tussen 1984-1989 door A.H. Versteeg, K. Schinkel en anderen. In juni 2021 werd bekend gemaakt dat een internationaal team van archeologen was begonnen met opgravingen van mogelijk een van de grootste slavenbegraafplaatsen in het Caribisch gebied.[2]

Controverses bewerken

Niet lang na het begin van de opgravingen in 2021 rees er bij de inwoners van Sint Eustatius protest. Verschillende groepen vroegen aandacht voor de manier waarop de opgravingen werden uitgevoerd en het ontbreken van inbreng van de lokale bevolking, die vaak van Afrikaanse afkomst is.[3] De regering van Sint Eustatius legde de opgravingen in juli 2021 stil en stelde een onderzoekscommissie in, de Statia Heritage and Implementation Commission (SHRC). Deze commissie publiceerde in januari 2022 een rapport met aanbevelingen.[4] In oktober 2022 werd the Statia Cultural Heritage and Implementation Committee ingesteld om uitvoering te geven aan de aanbevelingen uit het rapport.[5]

Herdenking bewerken

De begraafplaats Golden Rock is van historisch belang voor de bevolking van Sint Eustatius. De verhalen over voormalige plantage-eigenaren maken nog steeds deel uit van de mondelinge geschiedenis op het eiland. Protesten van de inwoners van Sint Eustatius rond de opgravingen hebben tot meer bewustzijn en aandacht voor het Afrikaanse culturele erfgoed op het eiland geleid. De Nederlandse Unesco Commissie heeft in november 2022 het label "Routes van Enslaved Peoples" voor zowel de Golden Rock begraafplaats als de Godet begraafplaats aangevraagd.[6]

In reactie op de opgravingen zijn bewoners van het eiland ook zelf begonnen met onderzoek naar hun eigen slavernijverleden, onder meer door een inventarisatie van historisch archiefmateriaal betreffende de bevolking van Afrikaanse afkomst op plantage Golden Rock vlak voor de afschaffing van de slavernij in 1863.[7]

Zie ook bewerken