Gino Severini

Gino Severini
	Gino Severini in 1913
Persoonsgegevens
Geboren	7 april 1883
Overleden	26 februari 1966
Geboorteland	Italië
Beroep(en)	beeldhouwer, kunstschilder, publicist
Oriënterende gegevens
Stijl(en)	futurisme, kubisme
	RKD-profiel
Portaal	Kunst & Cultuur

Gino Severini (Cortona, 7 april 1883 - Meudon, 26 februari 1966) was een Italiaans kunstcriticus en futuristisch-kubistisch schilder en beeldhouwer.

Levensloop

Gino Severini ondertekende in 1910 met Umberto Boccioni, Carlo Carrà, Luigi Russolo en Giacomo Balla het Manifesto dei pittori futuristi (het futuristisch schildersmanifest). Hij publiceerde van oktober 1917 tot en met augustus 1918 een reeks artikelen getiteld La Peinture d'avant-garde in het tijdschrift De Stijl.

De kunsttheoreticus en hoofdredacteur van dit tijdschrift Theo van Doesburg noemt de stijl van Severini psychisch kubisme. Hij schrijft: ‘Het psychische Kubisme is de uitbloei van het physische [sic]. In het physische Kubisme is de objectieve realiteitsindruk min of meer behouden, doch in het psychische is alleen de psychische indruk van de uiterlijke realiteit door de samenstelling van lijn- en kleurvormen gegeven.’^[1] Met andere woorden zijn stijl komt eerder voort uit zijn geest (de psyche), dan uit de materie (het fysische), waarmee deze veel abstracter is dan die van veel van zijn collega's. Hij zal echter nooit helemaal abstract schilderen, zoals Van Doesburg en Mondriaan dat deden. Sterker nog, in de jaren twintig maakt hij een serie zeer herkenbare litho's voor het Bauhaus in Weimar.

De schrijver Guillaume Apollinaire rekent zijn werk echter tot de 'Cubistes Instinctifs' (de instinctieve kubisten), terwijl Severini zelf zijn werk liever rekent tot 'Cubistes Scientifiques' (wetenschappelijke kubisten) als Derain, Picasso en Braque. Maar, geeft hij toe, ‘al nader ik mijn doel langs andere wegen dan Picasso en Braque’.^[2]

Werk in openbare collecties (selectie)

Kröller-Müller Museum, Otterlo
Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam^[3]
Stedelijk Museum Amsterdam
Museum de Fundatie, Zwolle
Kunstmuseum, ‘s-Gravenhage

Werk

Publicaties

'La peinture d’avant-garde', De Stijl, 1e jaargang, nummer 2 (december 1917): p. 18-20. Zie Digital Dada Library.
'La peinture d’avant-garde. II', De Stijl, 1e jaargang, nummer 3 (januari 1918): p. 27-28. Zie Digital Dada Library.
'La peinture d’avant-garde. IV', De Stijl, 1e jaargang, nummer 4 (februari 1918): p. 45-47. Zie Digital Dada Library.
'La peinture d’avant-garde. V', De Stijl, 1e jaargang, nummer 5 (maart 1918): p. 59-60. Zie Digital Dada Library.
'La peinture d’avant-garde (suite)', De Stijl, 1e jaargang, nummer 8 (juni 1918): p. 94-95. Zie Digital Dada Library.
'La Peinture d'avant-garde. (fin)', De Stijl, 1e jaargang, nummer 10 (augustus 1918): p. 118-121. Zie Digital Dada Library.
'Eenige denkbeelden over Futurisme en Cubisme', De Stijl, 2e jaargang, nr. 3 (januari 1919): p. 25-27. Zie Digital Dada Library.
Gino Severini (1921). Du cubisme au classicisme. Paris: Povolozky.
Gino Severini (1995). The life of a painter. The autobiography of Gino Severini. Princeton, New Jersey: Princeton University Press (ISBN 0691044198).

Schilderijen

Bois de Boulogne. 1907. Olieverf op doek. 38 × 36 cm. Privéverzameling. Zie externe link.
La danse du pan-pan au "Monico". 1909-1959. Olieverf op doek. 280 × 400 cm. Parijs, Centre Pompidou.
De boulevard. 1910-1911. Olieverf op doek. 63,5 × 91,5 cm. Londen, Estorick collectie. Zie Estorick Collection of Modern Italian Art.
Herinneringen aan een reis. 1910-1911. Olieverf op doek. 81,2 × 99,8 cm. Privéverzameling.
De hoedenmaakster. 1910-1911. Olieverf op doek. 64,4 × 48,0 cm. Privéverzameling.
Gele danseressen. 1911. Olieverf op doek. 45,7 × 61,0 cm. Harvard, Fogg Art Museum.
De obsessieve danseressen. 1911. Olieverf op doek (?). 71 × 53 cm. Privéverzameling.
De zwarte kat. 1911. Olieverf op doek. 54,0 × 72,5 cm. Privéverzameling (?).
Le Bal Tabarin. 1912. Olieverf op doek. 161,6 × 156,2. New York, Museum of Modern Art. Zie MoMA Provenance Research Project.
De blauwe danseres. 1912. gouache op papier (bron : Den-Haag museum). Milaan, Mattioli Collectie.
Dynamiek van een danseres. 1912. Olieverf op doek (?). Milaan, Jucker Collectie.
Danseres in de Pigalle. 1912. Olieverf op doek (?). Baltimore, Museum of Art.
Noord-Zuid. 1912. Olieverf op doek (?). Milaan, privécollectie.
Futuristische danseres. 1912. Olieverf op doek (?). Milaan, Privéverzameling.
Danseres in licht. 1912-1913. Olieverf, stucco en pailletjes op doek. 35 × 30 cm. Privéverzameling.
Zelfportret. 1912-1960. Olieverf op doek. 55 × 46,3 cm. Parijs, Centre Pompidou.
Plastische synthese van de idee: "Oorlog". 1914. Olieverf op doek. 97,8 × 73 cm. New York, Museum of Modern. Zie MoMA Provenance Research Project.
Gepantserde trein in actie. 1915. Olieverf op doek. 115,8 × 88,5 cm. New York, Museum of Modern Art. Zie MoMA Provenance Research Project.
Stilleven. 1917. Afgebeeld als Bijlage V in De Stijl, 1e jaargang, nummer 2 (december 1917). Zie Digital Dada Library.
Portret van mijnheer Pautrot. 1908. Pastel op karton. 100×76 cm. Museo d'Arte Moderna e Contemporanea di Trento e Rovereto.
De twee hansworsten. 1922. Olieverf op doek. 119,5 × 86,5 cm. Den Haag, Gemeentemuseum. Zie Gemeentemuseum.

Tekeningen

Zelfportret met strohoed. 1912. Houtskool op papier. 54,7 × 44,8 cm. Chicago, Art Institute of Chicago.
Stilleven met luciferdoosje. 1912. Houtskool, pastel en collage op papier. 49,7 × 62,2 cm. Chicago, Art Institute of Chicago.
Portret van Mevrouw MS. 1912. Pastel op papier. 48 × 37 cm. Privéverzameling.
De berendans. 1912. Pastel op papier. 53 × 38 cm. Privéverzameling.

Collages

Speelkaarten en fles. 1912. Collage op karton. 54,6 × 67 cm. Privéverzameling (?).
Portret van Arthur Craven. 1912. Collage. 53,3 × 43,2 cm. Privéverzameling.

Grafiek

Familie van Harlekijnen. 1922. Lithografie. 57,8 × 46,4 cm. Parijs, Centre Pompidou. Afkomstig uit een portfolio van Bauhaus. Zie Collection Centre Pompidou^{[dode link]}.

Beeldhouwwerken

Danseuse, relevée sur pointe. 1962. Brons. 35 × 14 × 10,5 cm. Parijs, Centre Pompidou. Zie Collection Centre Pompidou^{[dode link]}.

Monografieën

Fonti, Daniela. Gino Severini. Catalogo ragionato. Milano: Arnaldo Mondadori Editore, 1988.
Venturi, Lionello. Gino Severini. [Roma]: De Luca, [1961].

De Engelstalige Wikiquote heeft een of meer citaten van of over Gino_Severini.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Theo van Doesburg. De nieuwe beweging in de schilderkunst. Delft: J. Waltman, 1917: p. 28. Zie Digital Dada Library. Gearchiveerd op 10 augustus 2022.
↑ 'Eenige denkbeelden over Futurisme en Cubisme', De Stijl, 2e jaargang, nr. 3 (januari 1919): p. 26. Zie Digital Dada Library. Gearchiveerd op 29 januari 2022.
↑ Objecten in het Museum Boijmans Van Beuningen

[1] Theo van Doesburg. De nieuwe beweging in de schilderkunst. Delft: J. Waltman, 1917: p. 28. Zie Digital Dada Library. Gearchiveerd op 10 augustus 2022.

[2] 'Eenige denkbeelden over Futurisme en Cubisme', De Stijl, 2e jaargang, nr. 3 (januari 1919): p. 26. Zie Digital Dada Library. Gearchiveerd op 29 januari 2022.

[3] Objecten in het Museum Boijmans Van Beuningen

[1]

[2]

[3]