Gebruiker:Wikilekkerkerk/Kladblok
De Hervormde Kerk in de Zuid-Hollandse plaats Berkenwoude is een zaalkerk met een westtoren. De kerk is in gebruik bij de Hervormde Gemeente en gevestigd aan de Dorpsstraat te Berkenwoude.
| Hervormde Kerk | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Hervormde Kerk anno 2006
| ||||
| Plaats | Berkenwoude | |||
| Denominatie | Protestant | |||
| Coördinaten | 51° 57′ NB, 4° 43′ OL | |||
| Gebouwd in | 1833 (kerk), vroeg 16e eeuw (toren) | |||
| Restauratie(s) | 1972-1974 | |||
| Monumentale status | rijksmonument | |||
| Monumentnummer | 9351, 9352 | |||
| Architectuur | ||||
| Bouwmethode | eenbeukige wandpijler-(zaal)kerk | |||
| Bouwmateriaal | baksteen | |||
| Interieur | ||||
| Orgel | Van Dam (1896) | |||
| Detailkaart | ||||
  | ||||
| ||||
Kerk bewerken
--Van oorsprong middeleeuwse zaalkerk van vijf traveeën met rondboogvensters, die in 1833 voor een groot deel werd vernieuwd, met een vroeg 16e-eeuwse westtoren en aan de oostzijde aangebouwde consistorie tegen puntgevel, het voormalige koor. Het huidige kerkgebouw kwam waarschijnlijk in het begin van de 16e eeuw tot stand en bestond toen uit een zaalkerk met smaller, rechtgesloten koor. Van dit gebouw resteren de schipkap, de (in 1833 beklampte) zuid- en noordmuur, alsmede de noord- en oostgevel van het koor met een ezelsrugboognis. In 1833 vond een ingrijpende vernieuwing plaats waarbij muren van schip en consistorie beklampt, respectievelijk vernieuwd zijn, de vensters in rondboogvensters werden gewijzigd en de kap van de consistorie is vervangen. De zuidkant van het schip is met gele baksteen beklampt, bij de noordkant gebruikte men secundair toegepaste, oude baksteen. In het interieur werd in 1833 een nieuw houten tongewelf gehangen aan de spanten en de sporen van de oude kap. Tegen de oostkant staat de preekstoel met dooptuin, tegen een schot aan de westkant van de kerk bevindt zich het orgel. Tot de inventaris behoren een zeshoekige, gebeeldhouwde preekstoel met klankbord uit 1686 (gedateerd in het ruggeschot), een koperen preekstoellezenaar zonder kader, bestaande uit bladwerk gerangschikt rond een middenmotief aan een draaibare arm met voluutranken (XVIId), een doophek met paneelwerk en gedraaide balusters en een ijzeren doopboog met koperen knoppen (XVIIB). Gesneden orgelkas met vleugelstukken in Lodewijk XIV-trant. Hierin een instrument van L. van Dam en Zonen uit 1896. Avondmaalszilver: een ovale schotel, twee ronde schotels en twee bekers uit 1800, een kan en twee offerbussen uit 1874. Doopbekken uit 1852.---
Deze toren stamt uit de vroege 16e eeuw; de kerk zelf is gebouwd in 1833 op de plek waar al in de 14e eeuw een kerk stond, die in 1512 ook alweer werd vervangen. Van deze kerk uit 1512 resten slechts muurdelen van het koor, die te vinden zijn in de consistorie. De preekstoel en het doophek dateren uit 1686. De kerkklokken zijn in 1755 gemaakt. Tussen 1972 en 1974 werd de kerk gerestaureerd.
Toren bewerken
---Tegen de westkant van de kerk staat de voor een klein deel ingebouwde toren uit het begin van de 16e eeuw. De toren bestaat uit drie geledingen, wordt afgesloten met een boogfries op kraagstenen en heeft een ingesnoerde naaldspits uit de 18e eeuw. Tegen de eerste geleding staan lage, haakse, eenmaal versneden steunberen. In de tweede geleding heeft ieder gevelvlak twee en in de derde geleding drie spitsboognissen met bakstenen traceringen. Op de torenwanden en steunberen zijn in een helderrode baksteen metseltekens in de vorm van Andreaskruisen te zien. Het torenportaal wordt met een gemetseld kruisribgewelf overdekt. In de toren hangt een luidklok uit 1755 van Joan Nicolaus Derck uit Hoorn. Toren van belang uit een oogpunt van architectuurhistorie. Eikenhouten klokkenstoel met klok van J.N. Derck, 1755, diam. 82,4 cm. Mechanisch torenuurwerk, B. Eijsbouts, Asten, 1891, later voorzien van elektriscche opwinding.---
Op 11 september 1973 werden de kerk en de toren aangewezen als rijksmonument vanwege de betekenis ervan voor de architectuurhistorie, evenals vanwege de betekenis van de kerk en het inventaris voor de cultuurhistorie.
Orgel bewerken
De kerk heeft een orgel uit 1896 van firma Van Dam. Het orgel heeft één manuaal en een aangehangen pedaal. Het orgel staat op een orgelgalerij aan de westzijde (of ingangszijde) van de kerk. Hoewel het een vrij eenvoudig orgel is, wordt het door de diverse organisten met veel plezier bespeeld vanwege de bijzondere klank.
Dispositie van het orgel bewerken
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Begraafplaats bewerken
Noordelijk naast de kerk ligt een begraafplaats. Achterop de begraafplaats is een knekelhuisje aanwezig.
Externe link bewerken
- Hervormde Gemeente: Over de kerk
- Orgelsite.nl: Berkenwoude, Hervormde Kerk Hervormde Gemeente van Berkenwoude en den Achterbroek
Afbeeldingen bewerken
Bronnen
Noten |
Categorie:Kerkgebouw in Krimpenerwaard Categorie:Rijksmonument in Krimpenerwaard Categorie:Protestants kerkgebouw in Nederland