Gebruiker:Sint Aldegonde/Kladblok III

Grieks translitereren

Transliteratiegids alhier, incl. overleg

Richtlijn

Wikipedia:Transliteratie-_en_transcriptiegids/Latijn_en_Grieks#Transliteratie van Klassiek Grieks: "Indien er alternatieve "standaard"vormen zijn die in het Nederlands ongeveer even vaak voorkomen, wordt voor eigennamen die vorm gekozen die het dichtst bij het Grieks aansluit (bijvoorbeeld Aischylos en niet "Aeschylus")."

Wat doen Nederlandstalige bronnen?

Van Dale

G. Geerts & H. Heestermans (hoofdredd.)Van Dale. Groot woordenboek der Nederlandse taal, Utrecht/Antwerpen 1992 (12e druk; [1864]): "De Latijnse vorm der namen is in de regel als lemma gegeven, met aanduiding van het accent; de Griekse vorm wordt in transcriptie daarna vermeld." Bijzonderheden: "Apollo (Gr.Apollōn)", Heracles (als doorverwijslemma naar Hercules), Jason, Mycenae

Aansluitend bij het Grieks

1. S. Ramondt, Mythen en sagen van de Griekse wereld, Houten 1989. Bijzonderheden: Achilleus, Aiakos, Ajas, Aineias, Apollo, Dioskourai, Erinyen, Kentaur, Oidipous, Plato
2. G.H. Halsberghe & G. Halsberghe, Woordenboek klassieke cultuur, Antwerpen 1989. Bijzonderheden: Aeneas, Aiakos, Aiax, Apollo, Iason, Oidipous, Philoon van Alexandria, Plato
3. E.M. Moorman & W. Uitterhoeve, Van Achilles tot Zeus. Thema's uit de klassieke mythologie in literatuur, muziek, beeldende kunst en theater, Nijmegen 1995 (5e druk; [1987]). In het bijzonder, of afwijkend: Achilleus, Aeneas!, Aias, Apollo (niet -on), Erinyen (en Horen, etc.), Iason (met i), Kentaur, Leandros (niet -der), Medeia, Oidipous, Plato (niet -on)
4. A. Rijksbaron, S.R. Slings, P. Stork, G.C. Wakker, Beknopte syntaxis van het klassiek Grieks, Lunteren 2000
5. F.G. Naerebout & H.W. Singor, De Oudheid. Grieken en Romeinen in de context van de wereldgeschiedenis, Amsterdam 2001 (6e druk; [1995]). Bijzonderheden: Phi als 'f' getranslitereerd; Aischulos, Apollo
6. E. Jans, C. Hupperts, P. Stork, H. van Dolen, Pallas. Griekse taal en cultuur (methode middelbare school), Leeuwarden 2004 (4e druk). Bijzonderheden: Phi als 'f' getranslitereerd; Ajax, Apollo, Plato
7. M. Roodbeen (bew.), Griekse en Romeinse mythen en sagen, Hoevelaken 2005. In het bijzonder, of afwijkend: Aeneas, Aether, Apollo, Charites (maar wel: Gratiën, Moiren), Cyclopen, Circe, Jason (maar wel: Aiakos, Aiolos), Leandros, Narcissus, Oidipous, Philoctetes, Scylla
8. I. Dros, Griekse mythen, Amsterdam/Antwerpen 2006. Bijzonderheden: Phi als 'f' getranslitereerd; Apollon, Haides, Iason, Medeia, Meleager, Thrakië
9. H. Singor, De komst van Alexander. Alexander de Grote en zijn nalatenschap in Azië, Amsterdam 2010. Bijzonderheden: Phi als 'f' getranslitereerd; èta als ē getranslitereerd; Homerus
10. A. van Duijn, I. van Egeraat et all., Argo. Grieks tekstboek (methode middelbare school), Haren 2016. Bijzonderheden: Apollo, Iason, Milo (voor de atleet Μίλων)
11. Jona Lendering, Mainzer Beobachter (weblog), bijvoorbeeld in dit artikel. NB: de naam "Apollon" komt op de weblog niet voor. Zie ook diens bericht over het transliteratieprobleem.

Aansluitend bij het Latijn

1. S.J. Suys-Reitsma, Helleense mythos, Den Haag 1976 (10e druk; [1951])
2. H. Willemsen (red.), Woordenboek filosofie, Assen/Maastricht 1992
3. J. Waldram, Encyclopedie van de filosofie. Met meer dan 3000 trefwoorden, Baarn 1994 (3e druk; [1977])
4. C. Fisser & T. Jansen, Forum. Basisboek Klassieke Culturele Vorming (methode voor de middelbare school), Emmeloord 1998. Bijzonderheden: Iphigeneia, Heracles, Oedipus tyrannus (maar ook De Perzen, De kikkers etc.)
5. C. Hupperts & E. Jans, Synopsis. De klassieke cultuur en haar doorwerking (methode voor de middelbare school), Leeuwarden 2000. Bijzonderheden: in een vertaling die van H.L. van Dolen is overgenomen zijn de namen 'Grieks' gespeld. Daarin wordt de god Apollo als 'Apollo' gespeld. De bij deze vertaling geplaatste opmerkingen van de auteurs gebruiken wel weer de latiniserende spelling: "Solon (...) is op bezoek bij Croesus (Kroisos) ... etc."; Heracles/Hercules, Plato
6. G. Schwab & O. Damsté, Verhalen uit de Griekse en Romeinse mythologie, Utrecht 2000. Bijzonderheden: Iason; "Griekse geografische namen zijn in de Griekse transcriptie weergegeven, met uitzondering van die namen die in de Latijnse of Nederlandse vorm zijn ingeburgerd."
7. P.J. Reimer, Klassieke oudheid. Namen en begrippen uit de Griekse en Romeinse oudheid van A tot Z, Utrecht 2000 (17e druk; [1959]). Bijzonderheden: Jason etc. NB: een eerdere druk uit 1992 maakt nog wel gebruik van de 'Griekse' transliteratie.
8. I.L. Pfeijffer, De Antieken. Een korte literatuurgeschiedenis, Amsterdam 2000. Op p. 12: "Omdat classici Latijn spreken, hebben Griekse auteurs, werken en personages een Latijnse naam. Gelukkig lijkt die in de meeste gevallen sterk op de Griekse. Dit boek is pragmatisch. Voor de auteurs gebruik ik hun Latijnse naam, omdat ze daarmee nu eenmaal staan geregistreerd in de burgerlijke stand van ons collectieve geheugen, maar ik geef de Griekse naam tussen haakjes."
9. Herman Belliën & Fik Meijer, De klassieke oudheid in een notendop. Wat iedereen van geschiedenis moet weten, Amsterdam 2001 (3e druk; [2000])
10. K. Enenkel & P. van Heck (redd.), De mensen van vroeger, de hoven van weleer. Over de receptie van de klassieken in de Europese literatuur, 2001
11. G. Houtzager, Geïllustreerde Griekse mythologie encyclopedie [sic]. De Griekse goden- en heldenwereld in woord en beeld, Lisse 2003
12. F.A.J. de Haas, K.A. Algra, J.M. van Ophuijsen, C.G. Steel (redd.), De antieke wijsbegeerte (gezamenlijke syllabus van docenten Antieke Wijsbegeerte van de UU, KUL en UL), Leiden 2003. Bijzonderheden: Samos, Pergamon. Griekse begrippen wel aansluitend bij het Grieks getranslitereerd (e.g. dêmiourgos, hupodochè; ook Stoa Poikilê)
13. P. Kunzmann et all. (vert. A.A. van den Braembussche (red.)), Atlas van de filosofie, Baarn 2005 (3e druk; [1991])
14. Olivier Hekster, Romeinse keizers. De macht van het imago, Amsterdam 2010. Bijzonderheden: Dionysos - Asklepios - Helios (p.113)
15. Prora. Driemaandelijks ledentijdschrift van de Vereniging van Leerkrachten Oude Talen, 2016. Onder 'Redactionele richtlijnen': "Griekse eigennamen worden in principe gespeld in de verlatijnste of vernederlandste vorm. Aanhangsel II - Lijst van namen uit de Griekse en Romeinse oudheid in de Dikke Van Dale (editie 2005) geldt daarbij als leidraad. Woorden die niet in die lijst zijn opgenomen, worden zo veel mogelijk overeenkomstig gespeld."
16. Lampas. Tijdschrift voor classici, 2016. Onder 'auteursinstructies': "Geef Griekse eigennamen in Latijnse vorm (Aeschylus, Thucydides)"

Anders

1. E.H. Gombrich (vert. E. Houtzager & M.G. Kruimel-Stonebrink), Eeuwige schoonheid, Wageningen 1969 (6e druk). Onduidelijke keuze. Lijkt Latijns, maar veel Griekse spellingen, zoals: Dionysos, Hagesandros, Athenodores [sic] & Polydoros, Laokoon, Lysippos, Mykene, Pergamon, Theocritos. Verder: Ajax, Apollo, Rhodes [sic]
2. Hermeneus. Tijdschrift voor antieke cultuur, 2016. Onder 'Richtlijnen voor auteurs inzake aanleveren kopij': "In de schrijfwijze van Griekse (eigen)namen is de auteur vrij in zijn keuze. Voer de gemaakte keuze wel consequent in het artikel door." Als voorbeeld voor de concrete uitwerking hiervan alle artikelen uit Bijvoorbeeld in jaargang 78 (2006; laatste jaar dat digitaal gratis te raadplegen is): in 10 artikelen (eigenlijk 11, maar waarvan twee van één auteur) wordt de 'Griekse' spelling gehanteerd, in 11 artikelen de 'Latijnse'. In één artikel worden beide spellingen door elkaar heen gebruikt. NB: in deze jaargang wordt Apollo een aantal keer (door verschillende auteurs) genoemd, maar nooit als 'Apollon' geschreven.

Apollon

Hoe zit het met Apollo / Apollon? Zie o.a. de discussie hier: Overleg_gebruiker:Evil_berry/archief4#we gebruiken de gebruikelijke namen op Wikipedia en dat is Apollo.