Gebruiker:Ruben4614/Kladblok

Dalia Grinkevičiūtė

Dalia Grinkevičiūtė (1927-1987) was een Litouwse arts en schrijver. Ze is vooral bekend om haar memoires over het ballingschap en onderdrukking door de Sovjet-Unie. Deze werden vanaf 1979 in meerdere edities gepubliceerd. Ze maken nu deel uit van het Litouwse schoolcurriculum en zijn vertaald in het Engels en Duits.

Biografie

Ze werd geboren in Kaunas en studeerde aan het lokale meisjes gymnasium. Na de Sovjet bezetting van Litouwen werd het gezin verbannen in de eerste golf van deportaties die in juni 1941 plaatsvond. Dalia's vader werd gescheiden van de rest van het gezin en stierf in het Oeral (gebergte). Dalia, haar moeder en haar broer werden eerst naar de Altaj (gebergte) gestuurd en vervolgens naar Trofimovsk (Трофимовский пгт) getransporteerd, een gevangeniseiland in de delta van de Lena (rivier), ver buiten de poolcirkel. Veel van de gedeporteerden stierven van kou en honger.

In 1949 wist ze samen met haar moeder te ontsnappen en keerde terug naar Litouwen, waar ze zich een jaar lang verstopte in de huizen van vrienden en familieleden in Kaunas. Haar moeder stierf en werd begraven terwijl ze nog ondergedoken was. Dalia werd opnieuw gearresteerd en naar het Unzhlag-kamp in Sukhobezvodnoye in de Oblast Gorky gestuurd. In 1953 werd ze opnieuw verbannen naar Yakutia, maar het jaar daarop, toen de omstandigheden versoepelden na de dood van Stalin, kreeg ze het recht om medicijnen te studeren in Omsk. Ze keerde weer terug naar Kaunas en zette daar haar medische opleiding voort, waar ze in 1960 (op 33-jarige leeftijd) afstudeerde aan de plaatselijke medische school. Ze gin aan de slag als dokter in Laukuva. Ze werkte tot 1974, toen ze door de Sovjet-autoriteiten van haar baan werd ontslagen en zelfs haar serviceflat werd ontnomen.

Grinkevičiūtė stierf in 1987 op zestigjarige leeftijd en ligt begraven op de Eiguliai-begraafplaats in Kaunas.

Memoires

Grinkevičiūtė liet twee versies van haar memoires achter. De eerste, onvolledige maar meer gedetailleerde, werden in 1949-1950 geschreven. Ze waren verstopt in een pot in de tuin van Grinkevičiūtė en ontdekt in 1991. De tekst werd in 1996 ontcijferd en gepubliceerd in het Vytautas the Great War Museum. De Engelse vertaling, Shadows on the Tundra, door Delija Valiukenas werd in 2018 uitgegeven door Peirenne Press. Haar tweede Memoires werden in 1979 gepubliceerd in de Russische dissident samizdat Memory (Память). In Litouwen werden haar memoires voor het eerst gepubliceerd in 1988. Het werd in het Engels vertaald en in 1990 gepubliceerd in het tijdschrift Lituanus.