Gebruiker:Rondvraag/Public Stack
De Public Stack is een innovatieve benadering voor het internet die zich richt op de ontwikkeling en het beheer van publieke digitale infrastructuur. Het idee achter de Public Stack is ontstaan uit de inspanningen van Marleen Stikker, oprichter van de Waag, om de digitale infrastructuur en data eigendom te maken van de gemeenschap. Dit in tegenstelling tot de Private Stack, waarbij de controle en bezit bij een enkele partij ligt, of de State Stack, waarbij de controle en het bezit bij de overheid ligt.
Initiatief bewerken
De Stacks bewerken
Het internet, apparatuur en applicaties zijn ingericht voor verschillende eindgebruikers. In het gedachtegoed van de Public Stack is er sprake van twee andere varianten: de Private Stack voor consumenten en de State Stack voor onderdanen. Hierbij zijn de marktwaarden en staatswaarden de fundamenten van het systeem. Als fundament van de Public Stack worden publieke waarden gebruikt met als doel de behartiging van de gebruiker: de burger.
Private Stack bewerken
Private Stack apparatuur en applicaties richten zich met een gesloten ontwerpproces en verborgen technologieën op de consument en het vergroten van marktaandeel. Om de consument beter te begrijpen wordt informatie verzameld over de consument. Dit wordt omgezet in nieuwe ontwikkelingen, marketingcampagnes of geld door de verkoop van data. In de meeste gevallen accepteert de gebruiker een lange lijst met voorwaarden over het gebruik van de data door de ontwikkelaar. Dit is in essentie een bindend contract. De Private Stack stelt dat er geld verdiend wordt op kosten van de privacy van de consument.
State Stack bewerken
State Stack apparatuur en applicaties richten zich met een gesloten ontwerpproces en verborgen technologieën op de burger. In eerste instantie zijn digitale infrastructuren van de overheid in het belang van de burger met als uitgangspunt dat de beveiliging van een systeem ruim in orde is. Er zijn ook gevallen bekend waarbij een digitale omgeving wordt ingericht door een overheid en vervolgens bekritiseerd wordt vanwege conflicterende ethische waarden en fundamentele rechten.
Public Stack bewerken
De Public Stack is een digitale omgeving waarbij publieke waarden centraal staan in het ontwerpproces. Door het stellen van alle moeilijke vragen tijdens het ontwerpproces kan een open en veilige omgeving opgezet worden voor de gebruiker. Hierdoor worden externiteiten op voorhand in kaart gebracht en mogelijk voorkomen. De Public Stack bestaat uit drie lagen: het fundament, het ontwerpproces en de tech laag.
Fundament bewerken
Bij elke digitalisering worden belangrijke beslissingen genomen, zowel bewust als onbewust, die doorklinken in alle lagen van de stack. Om deze beslissingen expliciet te maken, worden de onderstaande perspectieven gebruikt.
- Alle belanghebbenden moeten betrokken worden en het moet duidelijk zijn waarom er geoptimaliseerd wordt. Door uitgangspunten en aannames in twijfel te trekken en door het begrijpen van de redenering en doelstellingen van technologische initiatieven, wordt bepaald wie bij het ontwerpproces betrokken moet worden.
- Fundamentele mensenrechten en waarden moeten worden nageleefd, zodat de rechten van huidige en toekomstige mensen gewaarborgd worden.
- Door het bestuur en toezicht op digitalisering te democratiseren, krijgt de samenleving weer controle, zodat de samenleving als geheel grip houdt op digitalisering.
- Digitalisering moet de grenzen van mensen en de planeet respecteren en duurzaam gefinancierd worden, zodat het financieel-economisch model rekening houdt met mens en planeet.
Aannames en uitgangspunten bewerken
Bij het ontwikkelen van een ontwerpproces voor digitale initiatieven, zowel bestaande als nieuwe, is het belangrijk om alle belanghebbenden te betrekken en duidelijk te maken met welk doel er wordt geoptimaliseerd. Belangen spelen namelijk altijd een rol en het is daarom van belang om deze te identificeren. Op welke manier worden bijvoorbeeld financiële en economische overwegingen toegepast? Is de efficiëntie van de overheid belangrijk? Wordt er speciale aandacht besteed aan de duurzaamheid van de overheid of spelen sociale of socioculturele overwegingen ook een rol?
Het is essentieel om deze belangen goed te identificeren en duidelijk te maken wat het doel is van het 'optimaliseren' (digitaliseren) van een initiatief. Hierbij spelen eigendom en controle een belangrijke rol. Omdat digitalisering iedereen raakt, is het van belang om niet alleen te identificeren wie belang heeft bij een initiatief, maar ook om te begrijpen wie er mogelijk door worden beïnvloed en hen te betrekken bij het ontwerpproces.
Fundamentele rechten en waarden bewerken
Bij de ontwikkeling van digitalisering is het belangrijk om rekening te houden met fundamentele en mensenrechten, evenals met wetten en overeenkomsten die de rechten van burgers zowel nu als in de toekomst waarborgen. Door deze aspecten in ogenschouw te nemen kan de impact van digitalisering op mensenrechten worden geëvalueerd met behulp van de Human_Rights_Impact_Assessment.
De overheid heeft een bijzondere verantwoordelijkheid voor het waarborgen van het bestaan en behoud van ons publieke domein door het beschermen van fundamentele rechten en waarden. Hierbij moeten ten minste drie aspecten in acht worden genomen: het recht op vrijheid van informatie en communicatie, het recht op privacybescherming en het recht op ordelijke regels voor sociaal en commercieel verkeer die door de overheid zijn opgesteld.
In het publieke domein gelden publieke waarden die de ontwikkeling van technologie en digitalisering moeten beïnvloeden en niet andersom. Deze publieke waarden hebben betrekking op onder andere de bescherming van individueel leven, gemeenschapsvorming en sociale cohesie. Zij vormen het democratisch ontwerp en de controle van digitalisering en worden momenteel op verschillende manieren uitgedrukt, zoals via de principes van de Cities Coalition for Digital Rights.
Bestuur en toezicht bewerken
Het is belangrijk om te begrijpen hoe verschillende regeringen op verschillende niveaus een rol spelen bij het bestuur en toezicht van digitalisering, vooral in Europese gemeenten waar technologische ontwikkelingen snel verlopen en vaak grensoverschrijdend zijn. De impact van digitalisering op de leefomgeving moet worden aangepakt op gemeentelijk niveau, met name met betrekking tot het gebruik van technologie in de openbare ruimte.
Andere partijen, zoals marktpartijen, kennisinstellingen en sociale partijen spelen ook een belangrijke rol in de governance van digitalisering. Ontwerpprincipes voor commons, zoals opgesteld door Ostrom, kunnen hierbij helpen.
Het is van cruciaal belang om toezicht te houden op de governance van digitalisering. Toezichthouders spelen een belangrijke rol en moeten de juiste middelen hebben om hun taak goed uit te voeren. Nieuwe vormen van toezicht zijn nodig, vooral bij het gebruik van algoritmes die een diepgaande invloed kunnen hebben op het juridische systeem, de toegang tot rechten en het dagelijks leven.
Bedrijven moeten ook in staat worden gesteld om toezicht uit te oefenen door de principes van openheid en transparantie toe te passen. Dit is nodig om de effecten van digitalisering op de samenleving te monitoren en te beheren.