Gebruiker:Polyglot/Kladblok

Kostprijs: zo'n 1,7 miljoen euro. De gemeente financiert de eigenlijke verbouwing, die zo'n 1,2 miljoen euro kostte. De Paters van de Heilige Harten en de Damiaanactie betalen elk de helft van de 500.000 euro inrichtingskosten.

Zes jaar later dan gepland heropent op 25 mei Damiaanmuseum. Bart Massart, voorzitter van het Damiaanmuseum.

De provincie zet sterk in op toerisme, onder meer met de nieuwe Damiaanwandeling] van 12 kilometer, en de Pater Damiaan-fietsroute - een traject van zo'n 40 kilometer dat vanuit Ninde onder meer in Leuven de Sint-Antoniuskapel, de crypte en het Damiaan Informatie- en Documentatiecentrum aandoet.

De komende jaren volgt nog de renovatie van de twee kamers van het eigenlijke geboortehuis. Daarvoor is eerst nog wel de toestemming en financiering van Erfgoed Vlaanderen nodig.

Met de oprichting van de vzw Damiaanmuseum werd

gemeente Tremelo, de Paters van de Heilige Harten, Damiaanactie en de provincie Vlaams-Brabant

grondig vernieuwd werd, maar ook uitgebreid met een nieuwbouw om plaats te bieden

belevingscentrum rond Damiaan. 

geboortehuis van Damiaan restauratie van dit beschermde gebouw in een latere fase. de doodskist met de stoffelijke resten van Damiaan, weer naar Ninde terugkeren.

burgemeester Paul Dams (Open VLD) en Sonia Crabbé van het plaatselijke Damiaanactiecomité.

De gemeente Tremelo ontving onlangs de kandidaat-ambassadeurs voor het vernieuwde Damiaanmuseum, meldden zich meer dan 40 kandidaat-vrijwilligers aan. Ze zullen worden ingeschakeld voor een job als baliemedewerker, gids of educatief begeleider. (SPK)

Meer dan veertig personen waren maandagavond present op de eerste bijeenkomst van de nieuwe Damiaanambassadeurs.

schepen Bert De Wit (CD&V): “We willen vrijwilligers in het museum ook als gids en als educatief medewerker inzetten.” (jct)

Pieter Geens en Sonia Crabbé voor hun taken zullen worden ingewerkt.

(SPK)

Doel Restauratie van een Hawaïaans muziekhandschrift Vooropgezet bedrag 5000 euro Opgehaald bedrag 7330 euro Aantal geldschieters 104 Tegenprestatie Vanaf 70 euro een gratis duoticket voor een concert waarbij muziek uit het handschrift werd gezongen Ruben Boon, projectleider van Damiaan Vandaag: 'Na een reorganisatie van het Damiaanmuseum in de jaren tachtig ...

104

Ruben Boon, projectleider van Damiaan Vandaag: 'Na een reorganisatie van het Damiaanmuseum in de jaren tachtig kwam een koffer vol museumvoorwerpen in het klooster van de paters picpussen in Leuven terecht. De koffer was de laatste dertig jaar niet meer geopend. We wisten ongeveer wat erin zat, maar toen we de koffer opendeden, vonden we onder andere een Hawaïaans muziekhandschrift dat er oud en fragiel uitzag. Een rondvraag bij musea en archieven op Hawaï leerde ons dat er geen vergelijkbaar muziekhandschrift bewaard is gebleven. Het was dus bijzonder, maar het was ook in zeer slechte staat. Er was 5000 euro nodig om het te herstellen. Normaal zou je daarvoor een subsidiedossier moeten indienen, en dan moet je soms jaren wachten op een beslissing. Wij kozen voor crowdfunding, en onze verwachtingen werden ruimschoots overtroffen. We haalden via het platform Boekensteun meer geld op dan we nodig hadden, én we wonnen aan naamsbekendheid.

Pater Damiaan tot ereburger van zijn geboortedorp gehuldigd. eerste steen van het vernieuwde Damiaanmuseum onthuld.

allereerste ereburger van Tremelo. VS-ambassadrice Denise Bauer

eerste steen van het nieuwe Damiaanmuseum te leggen.

Denise Cambell-Bauer, ambassadrice van de Verenigde Staten in België

geboortehuis van Jozef De Veuster in Ninde, gehucht van Tremelo. Tot 2012 was daar ook een museum gevestigd. Het had heel wat voeten in de aarde maar eind mei van dit jaar startte de verbouwing. De afbraakwerken zijn achter de rug. In de loop van 2016 moet de nieuwbouw klaar zijn.

kostprijs 1.076.473 euro.

stelde schepen van Toerisme Bert De Wit

Denise Cambell-Bauer is sinds 2013 ambassadrice van de Verenigde Staten in België. De eregaste luisterde geboeid naar de speeches over de man die op 10 mei 1873 aankwam op Molokai. Goed zeven jaar eerder waren op dat eiland in Hawaï de eerste melaatsen aan wal gezet. In 1884 kreeg Jozef De Veuster de diagnose te horen dat hij zelf melaats was. Op 15 april 1889 stierf hij aan de ziekte.

"Vanuit Ninde willen wij een brug bouwen naar Hawaï, met Damiaan als verbindingspersoon", zei Sonia Crabbé, voorzitster van de Damiaanactiegroep Ninde-Baal-Tremelo. "Op Molokai leefde Damiaan in euforie maar ook in depressie. Hij kende er geluk maar ook eenzaamheid. Hij is hét symbool van de religieus geïnspireerde man die zichzelf en zijn tijd oversteeg. In hem herkennen we de wonden van deze tijd. Nog steeds worden we geplaagd door segregatie, uitbuiting en armoede. Molokai en Hawaï zijn anno 2015 niet ver weg."

Acteur Jo Decaluwe sloot zich daar bij aan in de slotwoorden van zijn monoloog. "Er zijn dingen die harder aankomen dan melaatsheid", stelde hij.

"Damiaan koos voor de mensen, tegen alles en iedereen en zelfs tegen beter weten in", zei gedeputeerde voor Vlaams-Brabant Monique Swinnen (CD&V). "We bouwen in Tremelo niet alleen een gedenkplaats. We willen ook de grote bezieling van zijn werk voortzetten." Swinnen wees erop dat de "twee grootste Belgen uit de geschiedenis" beiden geboren zijn in een klein dorp in het Hageland. "Eddy Merckx in Meensel-Kiezegem en Damiaan in Ninde: wat zij gemeen hebben, is hun karakter."

De initiatiefnemers verwezen ook naar de blijvende aanwezigheid van Damiaan op het Amerikaanse continent en stelden dat het geen toeval is dat hij er een eigen straatnaam kreeg. Eerder dit jaar werd in New York de Father Damian Way ingehuldigd. Het straatnaambord hangt ter hoogte van de kapel van de Heilige Harten, de congregatie waarin Damiaan actief was. Voor de vzw Damiaanmuseum is dat de bekroning van een groot engagement voor mensen die in de marge van de samenleving leven en van de manier waarop Damiaan samenwerkte met andere religies.

"Gedragen door de inspiratie van Damiaan willen we vanuit het museum een bijdrage leveren aan een meer solidaire en rechtvaardige samenleving", stelden de mensen van de vzw Damiaanmuseum. "In het belevingscentrum dat weldra verrijst, tonen we Damiaan als bruggenbouwer en als gids voor jong en oud. De ervaring van gisteren mag niet verloren gaan, voor een betere wereld vandaag én morgen."

Belga ■

(BELGA) = Op zondag 11 oktober 2015 huldigt het gemeentebestuur van Tremelo Pater Damiaan als ereburger. Die dag is het overigens precies dag op dag 6 jaar geleden dat Pater Damiaan werd heilig verklaard. Na de huldiging trekt een feestelijke Damiaanstoet van Tremelo naar Ninde waar symbolisch de eerste steen wordt gelegd van het nieuwe Damiaanmuseum.

Met de toekenning van dit ereburgerschap - het eerste in haar geschiedenis - wil Tremelo haar erkentelijkheid uitdrukken voor Pater Damiaan, die in Tremelo geboren werd als Jozef De Veuster en die nooit helemaal uit het collectieve geheugen verdwenen is.

"Hij blijft tot vandaag geroemd voor zijn onbaatzuchtige inzet voor kwetsbare mensen. Zijn werk op Molokaï is voor ons een blijvende bron van inspiratie", aldus het gemeentebestuur.

Na de huldiging van Damiaan aan het Damiaanbeeld voor de kerk in Tremelo, trekt een stoet met figuranten, vaandeldragers, vendeliers en historische karren naar het geboortehuis van Pater Damiaan in Ninde waar einde mei de verbouwing van het Damiaanmuseum gestart is. Nu de afbraakwerken achter de rug zijn, zal binnenkort een modern en interactief belevingscentrum rond de figuur van Damiaan verrijzen. Het geboortehuis zelf is een geklasseerd monument en zal de volgende jaren een vakkundige behandeling ondergaan.

Belga ■

Plannen van 1,2 miljoen euro dan toch goedgekeurd

Tremelo

De gemeenteraad heeft een budget van bijna 1,2 miljoen euro goedgekeurd voor de renovatie van het Damiaanmuseum. Tremelo hoopt begin volgend jaar met de werkzaamheden te starten nu Erfgoed geen bezwaren meer heeft tegen de werkzaamheden.

De gemeente Tremelo is erfpachthouder van het geboortehuis van de Heilige Damiaan en het museum in Ninde. Sinds 2007 zijn er al plannen om het aftandse gebouw te renoveren en er een interactief museum van te maken. "Een nieuwbouw tussen het huidige gebouw en het geriatrisch centrum moet het volume maximaliseren", legt schepen van Toerisme Bert De Wit (CD&V) uit.

Van bij het begin lag Erfgoed en Monumentenzorg dwars en hield het de aflevering van een stedenbouwkundige vergunning tegen.

"Men vreesde dat het geclasseerde geboortehuis in het niets zou verdwijnen tegen de grotere nieuwbouw.

Maar er waren ook bezwaren rond de uitvoering van de gevelsteen."

"Binnen de administratie werd er een andere ambtenaar aangesteld en die heeft geen bezwaar meer tegen de plannen", zegt De Wit. In november vorig jaar gingen de deuren met het oog op de renovatie dicht en werd de museumcollectie op een professionele manier ingepakt. "Het geboortehuis wordt alleen gerenoveerd omdat de mogelijkheden beperkt zijn omdat het een beschermd gebouw is.

De andere vleugel met het museum wordt gestript en vergroot." Naast een receptie met onthaal, tentoonstellingsruimtes, een projectiezaal en nieuw sanitair komt er op de bovenverdieping een crearuimte waar workshops kunnen worden gegeven.

Na de werkzaamheden zal de vzw het museum op een interactieve manier inrichten. "Dat gebeurt rond thema's zoals Damiaan als Tremelonaar, als melaatste of als inspirerend figuur", verduidelijkt De Wit.

Op een timing laat de schepen zich niet vastpinnen. Maar het is de bedoeling om begin 2015 met de werkzaamheden te beginnen. Die zouden een tot anderhalf jaar in beslag nemen.

Daarna moet het museum nog worden ingericht. Maar dat laatste is ten laste van de vzw Damiaan.

Tremelo Het dossier rond de vernieuwing van het Damiaanmuseum in Ninde kent een tumultueus verloop. Meer dan zeven jaar geleden werd de eerste aanzet gegeven door de oprichting van de vzw Damiaanmuseum. Het was de bedoeling om het geboortehuis van - toen nog - 'Pater' Damiaan om te vormen tot een eigentijds 'belevingsmuseum', waar ook de waardevolle persoonlijke gebruiksvoorwerpen van Pater Damiaan in optimale omstandigheden bewaard zouden worden.

Langverwachte bouwvergunning

In de daaropvolgende jaren werden de bouwplannen regelmatig aangepast om de noodzakelijke bouwvergunning te verkrijgen. De vzw dacht op een bepaald moment zelfs aan een eventuele verhuizing van het museum. Zover is het nooit gekomen. Midden 2013 was de langverwachte bouwvergunning in orde. In de herfst van vorig jaar sloot het museum voorlopig de deuren en begon de grote verhuizing.

Intussen werd het aanbestedingsdossier opgemaakt dat op de Tremelose gemeenteraad van juni ter goedkeuring zal worden voorgelegd. 'Na de goedkeuring moeten we nog de inschrijvingen van de aannemers afwachten', zegt schepen van Toerisme Bert De Wit (CD&V). 'Maar we hopen zeker nog dit jaar met de werken te beginnen.'

Tot grote vreugde van Bart Massart, voorzitter van de raad van bestuur van de vzw Damiaanmuseum. 'Nu duidelijk is hoe het gebouw er zal uitzien, kunnen wij ook verder met de inrichting ervan', zegt hij.

De vzw had vijf jaar geleden al een voorontwerp klaar. Dat is inmiddels ook grondig gewijzigd en zal in augustus aan de raad van bestuur worden voorgelegd.

'Het Damiaanmuseum moet meer dan een museum zijn', zegt Massart over het nieuwe ontwerp. 'Het moet mensen uitnodigen om op een andere manier met elkaar en de samenleving om te gaan.' Zo wil Massart er onder andere vormingen voor jongeren organiseren om op die manier de grensoverschrijdende boodschap van Damiaan uit te diepen.

Tremelo Het oude archief en de documentatie van en over pater Damiaan zal worden opgenomen in de Topstukkenlijst, een lijst met het roerend cultureel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap dat een bijzondere bescherming geniet. Dat besliste Vlaams minister van Cultuur Joke Schauvliege (CD&V). Het gaat onder meer om archiefstukken die rechtstreeks verband houden met de figuur Damiaan en zijn verblijf op Hawaï en Molokai . Ze bevatten personalia zoals een bevelschrift toen pater Damiaan als getuige moest verschijnen voor het gerechtshof van Lahaina, brieven van en aan Damiaan, boekhoudkundige stukken, foto's en persknipsels van tijdens zijn leven. Ook is er een verzameling schilderijen en tekeningen van Edward Clifford, een Engelse kunstenaar die pater Damiaan in 1868 ontmoette in de leprozenkolonie van Kalaupapa in Hawaï. Een aantal van deze stukken bevonden zich in het Damiaanmuseum in Tremelo. Met het oog op de verbouwing van dat museum werd afgesproken om een aantal waardevolle stukken naar het Damiaancentrum in Leuven te brengen, het overige blijft in een afgesloten deel van het gemeentehuis. (cjt)

CONNY JUSTE ■

Het provinciebestuur van Vlaams-Brabant en Antwerpen zijn verheugd een nieuwe fietslus te kunnen voorstellen. De Dijlevalleiroute die onderweg heel wat bezienswaardigheden biedt, is 57 kilometer lang. Erik Van Eycken

Leuven Voortaan kan je ongestoord fietsen tussen Leuven en Mechelen. De twee provinciebesturen dokterden een fietslus uit van 57 kilometer, waarvan 37 kilometer autovrij is. Naast Leuven en Mechelen, fiets je voortaan ook probleemloos langs de Dijle en het kanaal Leuven-Dijle door Bonheiden, Keerbergen, Tremelo, Rotselaar, Haacht, Kampenhout en Boortmeerbeek. 'Provinciale grenzen zijn geen grenzen als het over cultuur en natuur gaat', zegt Bruno Peeters (N-VA), gedeputeerde voor Toerisme van de provincie Antwerpen. 'We zijn blij dat we de twee kunststeden Leuven en Mechelen hebben kunnen verbinden met een fietsnetwerk.' Ook gedeputeerde voor de provincie Vlaams-Brabant Monique Swinnen (CD&V) beaamt: 'Dit is het bewijs dat er veel mogelijk is tussen openbare besturen. We zijn blij dat er in beide provincies een serieus oplapwerk van de fietspaden gebeurde. Mechelen en Leuven zijn twee bruisende steden aan de Dijle. Via het nieuwe fietsroutenetwerk kunnen we bovendien enkele mooie troeven van onze provincie in de kijker zetten.'

De twee gedeputeerden benadrukken dat je niet ver van huis

moet gaan om mooie en interessante plekken te ontdekken. Volgens hen betekent een dergelijk netwerk ook een boost voor de lokale economie. 'Volgens een ruwe schatting hebben fietsers verleden jaar gezorgd voor een omzet van 71 miljoen euro, niet mis dus', zegt Peeters. De nieuwe fietsroute start ofwel aan het provinciaal domein in Kessel-Lo of aan de Nekker in Mechelen. Als belangrijkste bezienswaardigheden noemt Swinnen het belevingscentrum Rock Werchter X of het klooster in Tildonk. 'Ook het Damiaanmuseum in Tremelo is natuurlijk een belangrijke troef, maar in 2014 zal het een tijdlang dicht zijn voor verbouwingswerken. Het klooster in Tildonk wordt dan weer een van de belangrijkste troeven. Volgend jaar opent daar immers het museum rond WOI.' De fietsroute gaat ook langs de Oude Markt in Leuven: 'Niet dat we er in Vlaams-Brabant van uitgaan dat er in Mechelen geen bier wordt gedronken, de langste toog van Vlaanderen staat nog altijd op de Oude Markt in Leuven', lacht Swinnen. De gratis flyer van de Dijlevalleiroute is verkrijgbaar bij de toeristische infokantoren van de gemeenten langs het traject. Ook kan de flyer gratis gedownload worden op www.toerismeprovincieantwerpen.be.

ERIK VAN EYCKEN ■

Toerisme Provincie Antwerpen en Toerisme Vlaams-Brabant stelden een eerste aantrekkelijke fietsknooppuntenroute voor tussen Mechelen en Leuven. De route loopt langs prachtige natuurgebieden en markant historisch patrimonium. Denise Van den Broeck

Bonheiden De fietslus kronkelt vanuit het Provinciaal Sport-en Recreatiedomein De Nekker langs de fraaie Dijlebochten tot in Werchter waar de route vervolgens langs idyllische wegen via Rotselaar en Wijgmaal naar het Provinciedomein Kessel-Lo gaat en dan naar Leuven. Terugrijden gebeurt via het Kanaal Leuven-Dijle en de vijf geklasseerde historische sluizen. Onderweg valt er heel wat te ontdekken. De waterrijke natuurgebieden van het Mechels Broek en het Wijgmaalbroek bieden bijzondere stukjes groen. Daarnaast zijn er heel wat pareltjes van markant historisch patrimonium. Schepen van Toerisme Wim Van der Donckt hield een pleidooi voor het driehoekig Frankisch dorpsplein van Rijmenam, met zijn beschermde Sint-Martinuskerk, het ommuurde kerkhof met de beschermde schandpaal. In Heemmuseum 't Smiske, dat is ondergebracht in een Kempense hoeve lijkt de tijd stil te staan. Je kunt er elke zondagnamiddag terecht voor een pint, een streekpannenkoek, vers brood of snoep uit een authentieke snoepwinkel. In Vlaams-Brabant passeert de Dijleroute langs het Damiaanmuseum in Ninde, dat wegens verbouwingswerken een tijd dicht gaat. De route is 57 km lang waarvan 37 km

autovrij en 19 km onverhard. Onderweg volg je de rechthoekige groenwitte borden met nummers van het fietsknooppuntennetwerk. Wie 57 km te lang vindt, kan op diverse plaatsen de trip inkorten. Een binnenweg loopt via Wespelaar naar Tildonk waar vanaf volgend jaar een belevingscentrum WOI opent. De terugtocht verloopt via het kanaal Leuven-Dijle. De vijf sluizen in Tildonk, Kampenhout, Boortmeerbeek, Battel en Zennegat zijn beschermd maar illustreren op een charmante manier hun belang voor de pleziervaart. 'Betaalbaar en kwalitatief toerisme is een speerpunt voor ons beleid', verklaart Bruno Peeters van het Antwerps provinciebestuur. 'We hebben een onderzoek gevoerd naar de impact van het knooppuntennetwerk en daaruit blijkt dat miljoenen fietsers zorgen voor een omzet van 71 miljoen euro. Van kwalitatief binnenlands toerisme wordt iedereen beter.' De gratis flyer van de Dijlevalleiroute is te verkrijgen bij de toeristische infokantoren in de gemeenten langs het traject.

DENISE VAN DEN BROECK ■

Tremelo Begin november zal het Damiaanmuseum in Tremelo voor onbepaalde tijd haar deuren sluiten.

In aanloop naar de verbouwingswerken starten de medewerkers van het museum met de grote ontruiming van het gebouw. De museumstukken hebben allemaal een onderkomen gevonden. 'Enkele stukken zullen in de kelder van het gemeentehuis worden bewaard', aldus schepen van Toerisme Bert De Wit (CD&V). ' Deze kelderruimte zal goed worden afgesloten om diefstal of vandalisme te vermijden.'

Ook de luchtvochtigheid werd voorafgaandelijk onderzocht. 'De museumconsulente van de provincie Vlaams-Brabant heeft alles samen met ons onderzocht en gaf haar goedkeuring aan de kelderruimte als opslagplaats', verduidelijkt de schepen. De grote stukken worden naar een ruimere opslagruimte, gespecialiseerd in de bewaring van museumstukken, gebracht. Dit geldt in ieder geval voor het altaar van de heilige Damiaan. 'Het altaar zal in zijn geheel worden verhuisd', zegt De Wit. 'Het gaat hierbij om een belangrijk museumstuk, Damiaan zelf heeft dit altaar gemaakt. Het toont goed aan wat hij allemaal heeft kunnen realiseren, met de weinige middelen die hij tot zijn beschikking had.'

Begin 2014 start dan de vernieuwing van het Damiaanmuseum. Hoe lang dit zal duren en wanneer het weer open zal zijn, is nog onduidelijk. (cjt)

CONNY JUSTE ■

Tremelo 0 0 De renovatie van het Damiaanmuseum in Ninde (Tremelo) gaat begin volgend jaar van start. Dat is ruim vier jaar later dan gepland. Na jaren van getouwtrek rond het uitzicht van de nieuwbouw is er een akkoord met Stedenbouw. De gemeente ...

Tremelo

0 0 De renovatie van het Damiaanmuseum in Ninde (Tremelo) gaat begin volgend jaar van start. Dat is ruim vier jaar later dan gepland. Na jaren van getouwtrek rond het uitzicht van de nieuwbouw is er een akkoord met Stedenbouw. De gemeente Tremelo ontvangt voor de renovatie 75.000 euro provinciale en Europese subsidies.

De deuren van het museum zullen al sluiten op 4 november van dit jaar. Eerder raakte al bekend dat het Damiaanmuseum drie maanden tijd nodig heeft om de collectie in te pakken en veilig op te slaan. De duur van de werkzaamheden wordt geschat op een jaar.

Tremelo Gemeente zet 2 miljoen euro opzij voor modernisering De renovatie van het Damiaanmuseum kan dit jaar eindelijk van start gaan. ...

Tremelo

Gemeente zet 2 miljoen euro opzij voor modernisering

De renovatie van het Damiaanmuseum kan dit jaar eindelijk van start gaan. Tremelo heeft 2 miljoen ingeschreven in het budget. Al zes jaar sleept het conflict tussen Tremelo en Erfgoed en Monumentenzorg rond de restauratie aan.

Toen in 2007 de oprichtingsakte van de vzw Damiaanmuseum, de Damiaanactie vzw, de provincie Vlaams-Brabant en de gemeente Tremelo werd ondertekend, engageerde die laatste zich als erfpachthouder van de congregatie van de Heilige Harten om het aftandse museum een grondige facelift te geven. "Het museum bevat een collectie voorwerpen uit de jeugd van Damiaan in Tremelo, over zijn werk op Molokaï, over de overbrenging van zijn stoffelijke resten in 1936 naar België en over zijn zalig-en heiligverklaring", zegt coördinator Louis Van Muysen.

Ook de giften, die de laatste opvolger van de Hawaïaanse koning aan ons vorstenpaar schonk ter gelegenheid van Damiaans heiligverklaring in 2009, vonden er een stek.

Tremelo wil het geboortehuis en de resten van het oude klooster waarin het museum is gelegen, attractiever en eigentijdser maken door er een ruimte voor multimedia en interactieve voorstellingen aan toe te voegen.

Maar die plannen stuiten al zeven jaar op verzet. "Beide gebouwen zijn geklasseerd en de plannen houden volgens Erfgoed en Monumentenzorg een te grote stijlbreuk in met het bestaande", zegt Louis Van Muy

"We hebben voet bij stuk gehouden", zegt schepen van Toerisme Bert De Wit (CD&V). "We hebben het oorspronkelijke concept niet veranderd, maar de al te moderne look laten varen door de hoogte en dakhelling te veranderen en minder gebruik te maken van beton."

Stedebouw, Erfgoed Vlaanderen, de paters Picpussen en de beheerraad van het Damiaanmuseum. Op zeer korte termijn zou er zelfs een fiat over de bouwvergunning moeten komen. Volgend jaar zou er dan eindelijk moeten worden gebouwd. Ondertussen hebben we al de zekerheid dat het museum in Tremelo blijft", weerlegt de burgemeester eerdere geruchten over een verhuis naar Leuven. "Voor de rest meen ik echt niet dat we Damiaan hier vergeten: onze heilige wordt in zowat alle gemeentelijke initiatieven betrokken en met de gidsenbond van het museum hebben we ook een goede samenwerking. Nog wekelijks komen er groepen vanuit het hele land naar het museum afgezakt. Jaarlijks een groot feest houden kan niet, maar ik meen echt wel dat we Damiaan in Tremelo genoeg levendig houden."

De geplande verbouwing van het Damiaanmuseum loopt serieuze vertraging op. Dat leidt tot ontevredenheid bij de gidsen.

Vier jaar geleden werden de eerste stappen gezet voor de vernieuwing van het Damiaanmuseum in Tremelo, om het museum de 21ste eeuw binnen te leiden. Tot nu toe leidde dat niet tot een concreet resultaat.

'Na de zoveelste weigering hadden de architecten twee varianten uitgewerkt die toch zoveel mogelijk rekening hielden met de eisen van Erfgoed Vlaanderen', zegt Louis Van Muysen, de conservator van het Damiaanmuseum.

'Om de aanbouw niet boven de dakgoot van het bestaande gebouw te laten uitkomen, werd er zelfs een kelder gepland om toch wat ruimte te scheppen. Een eerste ontwerp met een teruglopende verdieping waarvan het dak aan de achterkant van het museum zou invoegen om zo een toegang met trap mogelijk te maken naar de grote ruimte boven de huidige projectiezaal, werd door Stedebouw van de provincie aanvaard.'

'Erfgoed Vlaanderen kon evenwel alleen akkoord gaan met het ontwerp met een kelder, zonder opbouw boven de kroonlijst van het bestaande gebouw. Hoe er dan een zinnige toegang naar de ruimte boven de projectiezaal zou moeten worden gecreëerd, blijft een acrobatieproject voor de architecten', gaat de conservator voort.

Intussen gaat het normale leven in het museum verder, zij het in mineur. 'We leven er van maand tot maand', zegt Van Muysen.

'Dat betekent dat we weinig tijdelijke tentoonstellingen of speciale activiteiten in het museum organiseren, het kan immers dat morgen het sein tot sluiten wordt gegeven. Enkele maanden voordat de verbouwingswerken aanvatten, moeten we alles afbouwen, verpakken en ergens opslaan. Dat vergt tijd.'

Bovendien is het gemiddelde aantal bezoekers weer gedaald tot de cijfers van voor de heiligverklaring. 'We krijgen tussen driehonderd en vijfhonderd bezoekers per maand van wie 70 tot 80procent in groepsverband', verduidelijkt de conservator.

Een jaar na de heiligverklaring van pater Damiaan komt er geen einde aan het grote aantal bezoekers van zijn museum in het Vlaams-Brabantse Tremelo. 2010 klokt waarschijnlijk af op 10.000 pelgrims. Maar... daar zijn bijna geen Vlamingen bij. Nochtans hebben zij Damiaan in 2006 uitgeroepen tot Grootste Belg. ErikVanEycken

Geen sant in eigen land heet dat

Jaak Wijnschenk,

Damiaanmuseum

De eerste verjaardag van de heiligverklaring van pater Damiaan werd zondag in de kerk in Tremelo gevierd met een bloemenhulde. 'Het jaar van de heiligverklaring was voor ons Damiaanmuseum ook uitzonderlijk met 16.000 bezoekers', zegt Louis Van Muysen, conservator en bezieler van het Damiaanmuseum. 'Rond de heiligverklaring ontvingen we meer dan tweehonderd bezoekers per dag. We hebben hier immers enkele unieke stukken, zoals de kist waarmee Damiaan van Molokai naar Leuven werd overgebracht en een altaar dat Damiaan zelf maakte.'

'Het museum bestaat sinds 1956, het jaar dat het lichaam van Damiaan naar België werd overgebracht. Aanvankelijk was het

alleen toegankelijk voor ingewijden, zoals priesters. Toen het ook voor het grote publiek werd opengesteld, haalden we jaarlijks zo'n 5.000 tot 7.000 bezoekers', zegt Van Muysen. 'Een uitschieter was er in 2006 toen Damiaan tot grootste Belg werd verkozen. Toen haalden we 9.000 bezoekers.' Damiaan werd tot grootste Belg verkozen via een enquête onder Vlamingen. Het is daarom opmerkelijk vast te stellen dat uitgerekend de Vlamingen wegblijven uit Tremelo. 'Wekelijks ontvangen we bussen met buitenlanders, met Walen en Brusselaars. De Vlaming lijkt veel minder geïnteresseerd in de grootste Belg.'

Ieren en Duitsers

Dit jaar vonden al meer dan 8.000 bezoekers de weg naar de Pater Damiaanstraat 37 in Tremelo. De kaap van de 10.000 wordt dit jaar makkelijk gehaald, denkt Van Muysen. 'Dit weekend ontvangen we een delegatie Ieren en Duitsers. We merken dat Damiaan populair blijft in onze buurlanden', zegt Jaak Wijnschenk, collega van Van Muysen. Maar de Vlaming, en zelfs de rasechte Tremelonaar stapt nooit over de drempel van het geboortehuis en museum van de bekendste inwoner van Tremelo. 'Geen sant in eigen land heet dat', zegt Wijnschenk.

Volgend jaar, vermoedelijk in maart, starten renovatiewerken waardoor het museum en het geboortehuis van Damiaan meer dan een jaar dicht gaan. 'Het gebouw wordt geïsoleerd en krijgt een grotere ingang', zegt Van Muysen.

Het Damiaanmuseum in Tremelo is elke dag open, behalve maandag, tussen 14 uur en 16.30 uur. Groepen reserveren best via 016-53.05.19

evb ■

Langs Philippe Mertens, pastoor in Tremelo, en in het SGI actief als godsdienstleraar, voelt de school zich meer dan ooit verbonden met 'onze grootste Belg'. Algemeen directeur noemde priester-missionaris Damiaan een moedige strijder die voor velen een voorbeeld is; De schoolgemeenschap volgde de beelden van de heiligverklaring uit het tv-journaal en de reportage rond Damiaan met Jef Vermassen in de wedstrijd 'De Grootste Belg'. Tot slot mochten enkele leerkrachten en leerlingen Philippe Mertens ondervragen over pater Damiaan en over zijn ervaringen tijdens de heiligverklaring in Rome. Hij was bijzonder blij dat een buitenlandse priester hem feliciteerde omdat hij in Tremelo woont. Het is voor hem geen must om eens naar Molokaï te gaan. "In het Damiaanmuseum liggen er heel wat voorwerpen die naar Damiaan verwijzen. In Molokaï is alles opgeruimd waardoor bezoekers teleurgesteld zijn", zei Mertens. Na het interview volgde er nog een bezinning die door de priester werd geleid.

De congregatie van de Heilige Harten of de picpussen - waartoe pater Damiaan behoorde - telt nog zes gemeenschappen in Vlaanderen: Aarschot, Kortrijk, Leuven (2), Mariakerke en Zandhoven. Het CM-domein Hooidonk in Zandhoven is tot ver in de omtrek bekend, maar wie weet nog dat het in 1932 begon als vormingshuis waar de paters picpussen na hun noviciaat in Tremelo theologie kwamen studeren? Momenteel wonen er nog drie bejaarde paters, niet meer in het hoofdgebouw maar in een kleiner bijgebouw in de tuin. Er zijn ook nog ?losse' paters picpussen, zoals pater Pol die in Massenhoven woont.

Pater Piet Huygen (81), afkomstig uit Ranst, is de grootste Damiaan-fan van het Zandhovens klooster. Geen toeval, want hij was vijf jaar koster in de Sint-Jozefkerk in Leuven, waar Damiaan begraven ligt en was van 1995 tot 2005 conservator van het Damiaan-museum in het geboortehuis van de bijna-heilige in Ninde (Tremelo).

Of Jozef De Veuster zijn inspiratiebron is geweest om bij de picpussen in te treden? "Ik ben een speciaal geval", zegt pater Piet, die dezelfde hartelijkheid uitstraalt als zijn beroemde confrater. "Mijn grote droom was om bij de dominicanen in te treden. Maar die eerste kennismaking sloeg tegen. De prefect van het college van Lier maakte me erop attent dat in Zandhoven een klooster van de Heilige Harten was. En zo komt het dat ik als broeder in Tremelo verzeilde. Ik had bij de bakker in Ranst gewerkt. "Kunt ge koken?", vroeg de overste. "Ik heb nog voor de varkens gekookt, dan zal het voor hier ook wel goed zijn", heb ik lachend geantwoord. Hij kon tegen een grap, want het was goed, ik mocht in de keuken staan. Nadien ben ik koster geworden in de Leuvense kerk waar de crypte van Damiaan is. Ik geloof dat het van 1965 tot 1970 was."

Veel dichter bij Damiaan dan toen kon pater Piet niet geraken. Dag in dag uit was hij in het gebouw waar de stoffelijke resten van de held rusten. "Ik voel me verwant met zijn figuur. Hij was ook een doener, meer dan een denker. Ik heb de elektriciteit in de kapel van het klooster in Ninde (Tremelo) gelegd, Damiaan bouwde zelf zijn kerken op Molokai. Waarmee ik niet wil zeggen dat ik ook een heilige ben, hè", zegt pater Piet schalks. "In 1974 werd ik priester gewijd. Toen ik op mijn 68ste op pensioen ging, ben ik van 1995 tot 2005 conservator in het Damiaanmuseum geweest. Zijn kelk staat er, zijn altaar, de houten doodskist waarin hij op Molokai werd begraven: als je je daar elke dag tussen beweegt, word je vanzelf nederig. Ik hou heel veel van Damiaan."

Hij was zondag graag naar Rome gereisd. "Maar ik ben 81 en ben al lang blij dat ik twee jaar geleden van de econoom van de picpussen de kans heb gekregen om Molokai te bezoeken. We zijn daar met een gezelschap van achttien mensen naartoe gereisd, samen met advocaat Jef Vermassen, zijn vrouw en twee kinderen. Ik heb er de mis mogen opdragen in de kerk die pater Damiaan zelf heeft gebouwd. Momenten die ik nooit vergeet."

In de kapel van domein Hooidonk hangt al jaren een portret van Damiaan links achter het altaar. En pater Piet deelde bij het begin van het Damiaanjaar kleurrijke Damiaan-wimpels uit aan de bewoners van rusthuis Onze-Lieve-Vrouw van Troost in Zandhoven, waar hij op zondag, woensdag en vrijdag de mis doet. "Ik bid altijd samen met de rusthuisbewoners tot Damiaan." Zondag, de dag van de heiligverklaring, is pater Piet weer van de partij in Onze-Lieve-Vrouw van Troost. "We hebben even getwijfeld of de mis wel zou doorgaan. Misschien moesten we de mensen naar televisie laten kijken. Maar het valt nog af te wachten hoeveel ze precies uitzenden vanuit Rome. Daarom hebben we besloten om om 10.30u sowieso een speciale mis te doen voor pater Damiaan in Onze-Lieve-Vrouw van Troost."

Pater Damiaan trad in bij de paters van de Heilige Harten, een congregatie die in sommige landen bekend is onder de naam picpus, naar de Rue Picpus in Parijs waar de congregatie kort na haar stichting haar moederhuis vestigde. Ze is gevestigd in 35 landen en telt ongeveer 2.000 leden.

"Die lange witte gewaden, dat was iets heel moois in die tijd", vindt pater Frits Gorissen (71), die in het picpusklooster in Leuven woont. Hij studeerde goed als kind, in de dorpsschool in Rekem (Lanaken) in Limburg. Zo goed dat zijn kameraadje dat in het Damiaancollege in Aarschot zat, aan de paters vertelde dat hij misschien nog iemand kende die geschikt was voor het college. "Op mijn 13de volgde ik mijn vriendje naar het internaat. Sommige jongens hadden veel last van heimwee. Ik hoorde ze 's nachts in bed om hun moeder bleiten. Ik niet. Ik had nooit heimwee."

"Nee, er werd niet expliciet gevraagd of je later pater wou worden, er werd ons alleen gezegd dat "we de mogelijkheid niet mochten uitsluiten". In mijn familie waren er geen kloosterlingen. Pas in het laatste middelbaar is bij mij die roeping harder beginnen klinken."

"Al die congregaties met 'hart' in de naam, zijn allemaal gesticht rond 1800-1850, als reactie op de Franse Revolutie. Volgens de revolutionairen moest de rede de wereld redden. Nee, zegden de religieuzen, het hart moet de wereld redden."

"We zijn nu nog maar met 48 paters van de Heilige Harten in Vlaanderen. Er zijn hier al tientallen jaren geen roepingen meer. De oudste in ons klooster in Leuven is 90, de jongste 63. Dichter bij Antwerpen, is er ook in Zandhoven nog een kloostertje van picpussen. In het buitenland gaat het beter. Indonesië is onze sterkste provincie nu."

Pater Frits maakte een bochtige loopbaan. Hij studeerde in Rome, was directeur van een school nabij Milaan, gaf les in het Damiaaninstituut en woonde jarenlang in Colombië. Tot oktober is hij nog econoom, om de heiligverklaring mee in goede banen te leiden. "Ik heb een tijdje het Damiaanmuseum in Tremelo opengehouden. Als er geen bezoekers waren, las ik in die boeken. Toen leerde ik hem pas echt kennen. Wat Damiaan voor mij betekent? Een man die heel zijn leven totaal radicaal consequent is geweest."

Dat het geboortehuis van de in 1840 op de wereld gekomen Jozef De Veuster er nog staat, bewijst dat Damiaan geen miskend figuur was. De meeste Vlaamse boerderijen van 169 jaar oud liggen al lang tegen de grond. "Het bewijst ook dat de familie De Veuster geen arme luizen waren. Vader was graanhandelaar. Het was de eerste bakstenen hoeve uit de streek."

De grootste sensatie als je het geboortehuis van een beroemdheid bezoekt, is natuurlijk de idee dat je op dezelfde vloertegels en in dezelfde kamers rondloopt, waar de held je vroeger is voorgegaan. Dat je exact hetzelfde ziet als wat hij of zij vroeger heeft gezien. Maar op het eerste gezicht valt dat tegen in het Damiaanmuseum. André De Vlieger neemt ons mee naar het oudste gedeelte van het huis. "Ge zult het voelen, er valt hier direct een kilheid op uw lijf. Komt omdat de ramen zo klein zijn en er vocht in de muren zit. " De gothische boogramen en het houten gewelfde plafond doen niet meteen aan het interieur van een graanhandelaar denken, meer aan een kerk. "Klopt, na de dood van Damiaan werd het door de Paters van de Heilige Harten aangekocht om er een klooster op te richten. En die paters wilden natuurlijk bidden. Ze hebben de keuken van de De Veusters verbouwd tot kapel en van de voorraadkelder een sachristie gemaakt."

Pispot

Wie door die eerste teleurstelling heen bijt, stoot toch nog op een hoop originele elementen. Zoals de opkamer boven de kelder. Hoop en al drie meter op drie meter groot. Toch straalt die nietige opkamer een soort gewichtigheid uit. Het bordje naast de deur zegt waarom: in deze bekrompen ruimte en nergens anders werd de bijna-heilige geboren. Het was de slaapkamer van de ouders. "Moeder de Veuster is hier bevallen. De twee kerkstoelen die er staan, zijn de originele van pa en ma." Andere gebruiksvoorwerpen die er staan zijn een porseleinen lampetkom, een lampetkan, een zeepbakje, kamhouder en... een pispot, door onze gids schappelijk 'de nachtemmer' genoemd.

In de volgende kamer komen we in de eetplaats'. Ook hier nog enkele oorspronkelijke voorwerpen, zoals de soepterrine die moeder speciaal had gekocht voor de priesterwijding van Damiaans broer Theophiel. Ook de eettafel waar de jonge heilige zijn boterhammen at, staat er nog. En, niet te vergeten: de koffiemolen. "Very amusing, zo'n peperkoeken huizeken, zeggen de Amerikanen en Hawaïanen die hier binnenkomen. Zij kénnen dat niet, hè."

Toen in 1936 zijn stoffelijke resten terug naar België kwamen, lag Damiaan in dezelfde kist. "Met nog een zinken kist errond en daar rond nog een kist in kawahout. In 1956 hebben ze hem eruit gehaald. Voor de zaligverklaring moest er namelijk een heridentificatie gebeuren."

Aan de muur hangt een foto van de nieuwe kist waarin Damiaan in 1956 werd gelegd, en zoals hij nu in de crypte ligt. Het is een raar schouwspel. Het deksel is eraf. Wat je ziet is geen lichaam uit één stuk, maar een stapel doosjes, met een typisch schooletiket opgekleefd dat vertelt welk lichaamsdeel erin steekt. Zes koffertjes, zegt De Vlieger, maar we beginnen te tellen en zitten al direct aan negen. "Ik weet ook niet waarom Damiaan in zo veel aparte stukjes in zijn kist rust", bloost hij, nog voor ik die vraag heb gesteld.

Een van de pronkstukken in de grote zaal is het houten altaar dat Damiaan eigenhandig maakte voor zijn kerk in Kalawao op Molokai.

Pijp tegen de stank

Andere opvallende relikwieën: de schelp waarop Damiaan blies om zijn parochianen naar de kerk te lokken, als de kerkklok weer eens beneden lag door een storm. Een aardigheidje is de nieuwjaarsbrief die hij als 8-jarige aan zijn ouders schreef. En zijn pijpjes en tabak. "Hij rookte, om de stank van de rottende lichaamsdelen van de melaatsen te verdrijven. Ik heb zelf ooit in een ziekenkamer gestaan bij iemand met gangreen", zegt De Vlieger. "Die reuk is niet te harden." Ook de facturen van de pijnstillers die hij bestelde liggen te kijk, net als zijn vulpen, schaar, vingerhoedje, wandelstok, regenscherm, soeplepel en pillendoosje. Wat eerst een prul lijkt, krijgt betekenis telkens als De Vlieger de bijbehorende anekdote opdiept. Zoals zijn schrijnwerkersgerief. "Met die zaag heeft Damiaan niet alleen altaren gemaakt, maar ook lichaamsdelen geamputeerd. Zonder verdoving. Lepra maakt gevoelloos."

Sinds 1936 ligt pater Damiaan begraven in de crypte van de Sint-Jozefskerk aan de Sint-Antoniusberg in hartje Leuven.

In de kerk bevinden zich panelen met foto's die het leven van Damiaan illustreren. Je mag zeker niet vertrekken zonder de trappen naar de kelder af te dalen. Komt het door het gewelfde bakstenen plafond of de iele sfeerverlichting? Er hangt iets in de crypte dat zelfs de meest goddeloze ketter stil maakt. Tegen de muur achter de graftombe kijkt de metersgrote foto van Damiaan je uitdagend in de ogen. Het is hét bekendste Damiaan-portret, dat met het ziekenfondsbrilletje. Op zijn hoofd de zwarte stoffige hoed. En centraal in zijn hoofd de door lepra aangetaste knobbelneus.

Ik doorblader het intentieboek, wat een beetje hetzelfde gevoel geeft als toen ik als kind stiekem de dagboeken van mijn zus las. Maar het mag, want het ligt er open en bloot, als een ontroerend document van wanhoop en vertrouwen. "Stel het wel Damiaan bij 'De koning van de wereld'", schrijft een vrouw. "De naam van mijn kleinkind is Daan, moge hij zoals u voorgaan." "Graag uw voorspraak voor een goed studiejaar", lezen we ook. En in een jong handschrift: "Damiaan, help mij, sta me bij." Ondertekend door Tine. "Inspiratie, vuur, daar gaan wij voor", schrijven de leerlingen van het Sint-Rita College Kontich. Of nog complexlozer: "Pater Damiaan, we love you", het Lemmensinstituut. "Respect!", pent Margriet Hermans kort maar krachtig, met uitroepteken. "Goede vader, breng ons gezin terug samen. Ik geloof dat het zal lukken. Ik zal ontzettend mijn best doen. Jos"

Ook aan de Belgische kust zijn er nog sporen van pater Damiaan terug te vinden. In het Mercatordok, tussen het stadhuis en het station van Oostende, ligt nog het originele schoolschip Mercator, dat in 1936 op vraag van Leopold III het stoffelijk overschot naar België overbracht.

Ter gelegenheid van de heiligverklaring kan u tot het einde van dit jaar aan boord een Damiaan-tentoonstelling bezoeken.

"De Mercator heeft de resten van Damiaan in 1936 in San Francisco opgepikt en naar Antwerpen gebracht", vertelt Jo Dielman, commandant van de Mercator. "Normaal een reis die een maand duurt, maar in België wou men er een enorm evenement van maken. Omdat er nog geen internet en televisie was, duurde het lang vooraleer heel het volk gemobiliseerd raakte. Priesters probeerden de mensen van op de preekstoel te bewegen naar Antwerpen te reizen om de kist met de resten te verwelkomen. Omdat het allemaal zo lang duurde, bleef het zeilschip maar rondjes varen. Zondag 3 mei 1936 mocht de Mercator eindelijk in Antwerpen aanleggen."

Honderden boten lagen toeterend op de Schelde om Damiaan te verwelkomen; op de kaaimuren stonden duizenden toeschouwers. De kist werd in een stoet over Lier, Koningshooikt en Tremelo naar Leuven gereden. "Aan boord is nauwelijks iets veranderd. Het Damiaanmuseum leende ons originele collectiestukken uit, zoals de vulpen waarmee de overdracht van het lichaam werd ondertekend en de vlag die op de kist lag. De kist die we tonen is niet origineel, maar we hebben ze wel opnieuw op het middenste bed in de hospitaalboeg gezet, waar ze in 1936 ook drie maanden heeft gestaan."

Of het voor de leerling-matrozen geen morbide expeditie was, om drie maanden met een lijk op zee rond te dobberen? "Ja en nee", zegt commandant Dielman. "De resten van Damiaan waren naar het schijnt nog vrij intact, maar ze zaten goed beschermd in drie kisten. Men vond het een erezaak om hem te mogen halen."

Jeanne Bosmans (80) en haar vriendin Margriet Van Rompaey (75) komen samen uit Putte bij Mechelen naar het Damiaanmuseum in Tremelo gefietst. "Het is het jaar van pater Damiaan, en voor mij is het vijftig jaar geleden dat ik hier nog ben geweest", vertelt Margriet. "Dus waarom niet?" Jeanne weet nog hoe er vroeger in de godsdienstles veel over pater Damiaan werd gepraat. "Ik weet nog heel goed hoe hij in 1936 met de boot terugkwam. Groter nieuws bestond er toen niet! Iedereen in de school sprak erover. Er bestonden nog geen weekbladen, en de krant hadden wij niet. Wij hoorden het van mekaar."

Wie na de eucharistieviering het Damiaanmuseum wou bezoeken, werd verrast. Aan de deur hing een bordje 'gesloten'.

Pas toen het aantal misnoegden aan de deur toenam, gingen de deuren toch open.

Het werd een beperkt bezoek, zo kregen de bezoekers te

horen. De vaste videovoorstelling kon niet en de gidsen konden geen rondleiding geven. Een mini-versie kon wel. De inkomprijs, 3euro, bleef gehandhaafd.

'Het museum is vandaag eigenlijk gesloten omdat we rondleidingen in het Engels geven aan de vierhonderd Hawaïanen die vandaag hier zijn', verduidelijkte Louis Van Muysen, de coördinator. 'Het zou te moeilijk zijn om daar ook nog andere bezoekers bij te nemen.'

Volgens een van zijn collega's werd het kleine museum in oktober vorig jaar, toen het verlossende nieuws dat de heiligverklaring van Damiaan eraan zat te komen eindelijk kwam, overspoeld door cameraploegen en onaangekondigde bezoekers. (stl)

bbd ■

Begrijpe wie begrijpen kan. Op de dag dat Tremelo het epicentrum is van de Damiaanhype, blijft het museum aan zijn geboortehuis gesloten. Uit veiligheidsredenen, klinkt het.

'We waren bang dat er te veel volk zou komen en dat er waardevolle objecten uit de collectie gestolen zouden worden'

Vital Van Dessel (CD&V)

burgemeester Tremelo

Na de grote eucharistieviering en de onthulling van het nieuwe Damiaanbeeld gisteren liep de dorpskern van het gehucht Ninde leeg. Of toch niet helemaal. In de namiddag stromen met mondjesmaat bezoekers toe aan de deur van het kleine Damiaanmuseum, vol kleine en grote memorabilia aan Jozef De Veuster.

Maar een onderdompeling in het leven van Tremelo's beroemdste zoon zit er niet in. Aan de deur hangt een bordje 'gesloten'.

'Niet te geloven', sakkert een koppel dat met de fiets komt. 'We doen er al zo lang over om hier te geraken vanuit het centrum van Tremelo, omdat de weg amper staat aangegeven, en nu is het museum ook nog dicht. Dat kan toch niet op een dag als deze en zeker niet zonder aankondiging.'

Een ander koppel geeft zich niet gewonnen. 'Dit is onbegrijpelijk. Als er een dag is waarop de deuren wagenwijd moeten openstaan, is het vandaag.'

Wanneer het aantal misnoegden toeneemt, gaan de deuren van het museum toch heel even open. Maar het wordt een kort en beperkt bezoek. De vaste videovoorstelling komt er niet en de gidsen kunnen geen rondleiding geven. Een miniversie van het museumverhaal en een bezoekje aan de collectie kan wel. De toegangsprijs -3euro per persoon- verandert niet.

'Het museum is vandaag gesloten omdat we rondleidingen in het Engels geven aan de honderden Hawaïanen die hier zijn', zegt Louis Van Muysen, de coördinator van het Damiaanmuseum. 'Het zou te moeilijk zijn om daar ook nog andere bezoekers bij te nemen.'

Volgens een van de gidsen werd het kleine museum in oktober vorig jaar, toen het nieuws van de heiligverklaring kwam, overspoeld door cameraploegen en onaangekondigde bezoekers. Dit tot grote ergernis van de bezoekers die vooraf hun kaartje hadden gekocht. 'Dat risico wilden we in geen geval lopen', zegt burgemeester Vital Van Dessel (CD&V). 'We waren bang dat er te veel volk zou komen en dat er waardevolle objecten uit de collectie gestolen zouden worden.'

De burgervader verzekert dat het museum open blijft tot Pasen van dit jaar. Daarna krijgt het een grondige facelift, compleet met audiogidsen. Die renovatie had eigenlijk klaar moeten zijn voor de heiligverklaring van Damiaan, maar volgens Van Dessel gooiden de trage subsidieregelingen roet in het eten.

stl ■

De figuur van Damiaan laat de bewoners van de leefgroepen niet los. 'Ze babbelen vaak over 'Jefke' De Veuster wanneer ze in hun vertrouwde omgeving karweien uitvoeren. Tijdens de afwas en het dweilen valt regelmatig de naam van de bijna-heilige. We stimuleren hun betrokkenheid door bijvoorbeeld met hen een bezoekje te brengen aan het Damiaanmuseum', zegt Tossyn. De voorbije week werd er in het centrum rond het thema Damiaan gewerkt.

De bewoners weten als geen ander wie de Grootste Belg was. 'Hij heet met zijn echte naam Jozef De Veuster en is in het Damiaanmuseum hier vlakbij geboren', zeggen Dirk Verhaegen (45) en Eddy Eggermont (54) in koor. 'En hij heeft de melaatsen geholpen op een eiland hier ver vandaan en is gestorven op de dag van mijn verjaardag', pikt Robert Blommaert (56) in. Om hun betrokkenheid bij de festiviteiten van aanstaande zondag in de verf te zetten, knutselden de mannen onder begeleiding kaarsen, kaartjes en keramieken bordjes in elkaar. 'Ik heb kaarsen gemaakt met de beeltenis van Damiaan', zegt bewoner Marc Schelkens (53) fier.

Kunstenares Veerle De Vos-Thijs uit Schoten schonk afgelopen week een icoon aan het Damiaanmuseum. De Vos kreeg tijdens de plechtigheid de titel van eregids.

'Gedurende zes maanden heb ik er elke voormiddag aan gewerkt'

Veerle De Vos-Thijs

kunstenares

Tremelo

Toen strafpleiter Jef Vermassen vier jaar geleden een vurig pleidooi hield voor de Grootste Belg pater Damiaan, raakte Veerle De Vos-Thijs (65) uit Schoten in de ban van Jozef De Veuster.

'Tijdens de televisie-uitzending van de verkiezing

van de Grootste Belg was ik onder de indruk van de oproep van Vermassen. Ik ben me nadien gaan verdiepen in het leven van Damiaan. Ik heb een aantal biografieën gelezen en maakte schetsen. Toen is het idee ontstaan om een icoon (een verguld kunstwerk dat een heilig tafereel uitbeeldt, ingekrast op een houten plank, nvdr.) te maken van het leven van de bijna-heilige', zegt de kunstenares.

Tijdens een korte plechtigheid overhandigde De Vos vorige week het zestien taferelen tellende werkje aan Bart Massart, voorzitter van de vzw Damiaanmuseum. 'Eerst dacht ik het te schenken bij mijn overlijden. Toen de beslissing genomen werd om Damiaan heilig te verklaren, heb ik besloten om het nu al te geven', zegt ze.

Het veertig op drieënvijftig centimeter grote werkje beeldt het leven van Damiaan uit vanaf zijn geboorte tot aan zijn dood. Onder andere het vertrek vanuit België en de aankomst op Kalaupapa, de brieven die hij schreef en de doodskisten die hij timmerde komen aan bod.

De vrouw werkte zes maanden aan de taferelen. 'Het was een monnikenwerk. Gedurende zes maanden heb ik er elke voormiddag aan gezwoegd', luidt het. Ze is met dit icoon niet aan haar proefstuk toe. 'Ik heb in het verleden al een icoon gemaakt van Johannes De Voorloper. Binnenkort wil ik priester Daens uitbeelden. Ik heb de tekening al ingekrast op het plankje', zegt ze.

Icoonschilderen is een vak apart. De Vos leerde de

basisprincipes van zuster Elisabeth Coveliers, haar eerste tekenlerares. Ze verfijnde haar kunsten tijdens een veertiendaagse intensieve opleiding aan het Centre d'études Russes in Parijs.

Het icoon, waarvan de waarde geschat wordt op ongeveer 5.000 euro, zal een prominente plaats krijgen in het vernieuwde Damiaanmuseum. Het zal nooit commercieel gebruikt mogen worden. 'We hebben met de directie van het museum afgesproken dat er alleen een aantal affiches van gemaakt worden. Het zal niet voor commerciële doeleinden gebruikt mogen worden', besluit Veerle De Vos-Thijs.

De Vos kreeg tijdens de plechtigheid de titel van eregids.

Voor meer nieuws uit Tremelo, ga naar www.nieuwsblad.be/tremelo

tab ■

Tremelo is bijna uitverkocht voor het volksfeest rond de heiligverklaring van pater Damiaan, komende zondag 4oktober. Wie er nog bij wil zijn, moet zich reppen.

De Vlaams-Brabantse geboorteplaats van pater Damiaan staat voor een van de drukste dagen in zijn bestaan. Onder de titel Damiaan Heilig worden er op 4oktober 'minstens tienduizend mensen' verwacht (volgens burgemeester Vital Van Dessel) om de man te eren die precies een week later in Rome heilig zal worden verklaard.

Het programma omvat onder meer een eucharistieviering (10uur) waarin kardinaal Godfried Danneels en bisschop Larry Silva van Honolulu voorgaan. Om 12uur onthult Danneels bij het Damiaanmuseum, het geboortehuis van Jef De Veuster, een nieuw beeld van de hand van de Antwerpse beeldhouwer André Verbruggen, zelf een telg van de familie De Veuster.

Kunstenares doet gulle schenking Tremelo Kunstenares Veerle De Vos-Thijs (65) uit Schoten schonk gisteren haar werk 'Herder der Melaatsen' aan het Damiaanmuseum. Het icoon over de bijna heilige pater, dat een veelvoud waard is van de door de verzekering geschatte 4.750 euro, zal er een speciaal plaatsje krijgen. Sven Ponsaerts ...

Kunstenares Veerle De Vos-Thijs (65) uit Schoten schonk gisteren haar werk 'Herder der Melaatsen' aan het Damiaanmuseum. Het icoon over de bijna heilige pater, dat een veelvoud waard is van de door de verzekering geschatte 4.750 euro, zal er een speciaal plaatsje krijgen.

Sven Ponsaerts

"Een icoon maken is letterlijk en figuurlijk monnikenwerk", lacht kunstenares Veerle De Vos-Thijs (65) uit Schoten. "Ruim 500 uren heb ik eraan gewerkt, voorbereiding en opzoekingswerk niet meegeteld. Het pleidooi van meester Jef Vermassen tijdens de verkiezing van De Grootste Belg is de aanleiding tot dit werk geweest", legt de kunstenares uit. "Het greep me zo aan dat ik me in het leven van Jozef De Veuster ben gaan verdiepen. Ontelbare boeken en krantenknipsels heb ik doorgenomen om tot de 16 taferelen te komen die zijn werk en leven weergeven. Al dateert dit werk uit 2006, nog voor er concrete plannen voor een heiligverklaring waren. Hopelijk kunnen we er de vele bezoekers die hier over de vloer komen een plezier mee doen", aldus de kunstenares.

's nachts opstaan

"De taferelen werden in de plank gekrast, waarna ze met kleurpasta werden ingekleurd. Om de zes uur een nieuwe laag. Ik ben er zelfs geregeld 's nachts voor opgestaan. De afwerking gebeurde met een dubbele laag goud", aldus nog Veerle. "De verzekering schatte het op 4.750 euro, maar er werden al veelvouden van dat bedrag geboden", weet echtgenoot Wilfried De Vos. "Zelfs Amerikanen, die dol zijn op Damiaan, hebben er veel geld voor over. We willen dit echter niet commercieel uitbuiten en vinden het belangrijk dat het een goed plaatsje in dit museum krijgt." Voor haar gulle gift en het feit dat ze zoveel over het leven van Damiaan kan vertellen,

ontving de kunstenares van het museum de 'oorkonde van eregids'. Momenteel verdiept ze zich in het leven van priester Daens uit Aalst.

Tweede schenking

En er was gisteren in datzelfde Damiaanmuseum nog een andere speciale schenking. Een delegatie van de Damiaanfamilie mocht er twee typische Afrikaanse beelden in ontvangst nemen. "Ze zijn van Père Gabriëlle, één van de melaatsenpatiënten in het 'Hôpital de la rive' in Kinshasa", zegt Rigo Peeters, secretaris van de Damiaanactie België. "De man verloor door de ziekte zijn twee benen. Uit dankbaarheid omdat hij via de Damiaanactie twee nieuwe kunstbenen kreeg, hield hij eraan deze schenking aan de familie van Damiaan te doen. Ik ken die patiënt niet persoonlijk, maar die man zou zijn laatste spaarcenten aan de beelden hebben besteed." Rob Van den Broeck van de Damiaanfamilie zei zich vereerd te voelen met de schenking. De familie moet zich wel nog beraden over de bestemming die ze aan de gift zal geven. Momenteel verblijven er in het Congolees hospitaal van de Damiaanactie nog een 30-tal melaatsen.

De Aalsterse bronsgieter Jo Van Geert heeft gisteren het beeld van pater Damiaan gegoten. Op 4 oktober, enkele dagen voor de heiligverklaring van Damiaan, wordt de buste in Tremelo onthuld.

Tremelo

Het beeld is een ontwerp van kunstenaar André Verbruggen uit Borgerhout, de broer van Herman Verbruggen, beter bekend als Marcske van FC De Kampioenen. De moeder van André en Herman was een achternicht van pater Damiaan en de kunstenaar schenkt het reproductierecht van het beeld aan het Damiaanactiecomité. Het beeld stelt een zieke en vermoeide Damiaan voor, met brilletje maar zonder zijn bekende hoed.

Het beeld werd gisteren volgens de verlorenwastechniek gegoten in het atelier van Jo Van Geert in Aalst. De bronsgieter goot de voorbije jaren meer bekende beelden, zoals dat van koning Boudewijn, de figuur Ondineke van Louis-Paul Boon en De Carnavalist.

'Van het plaasteren beeld van Verbruggen hebben we eerst een negatief gemaakt in siliconen en daaruit een beeld in bijenwas', legt Van Geert uit. 'Vanuit het wassen beeld is opnieuw een negatieve mal gemaakt in vuurvaste gips en gemalen baksteen en daarin gieten we nu ruim vijfhonderd kilogram zilverkleurig brons. Als het beeld na enkele dagen afgekoeld is, wordt de anderhalve meter hoge buste gereinigd en manueel verder afgewerkt.'

Walter Vanrusselt en Frans De Cock van het Damiaanactiecomité woonden de gietactiviteiten bij: 'Het is een emotioneel moment. Al van in de jaren 80 waren we begonnen met herdenkingswandelingen en stoeten rond pater Damiaan. In 1994 maakte Tremelo zich op voor de komst van de toenmalige paus Johannes-Paulus, maar dat viel in duigen door een val van de paus. Toen Johannes-Paulus een jaar later maar tot in Koekelberg kwam om Damiaan te eren, was dat maar een magere troost voor de inwoners van Tremelo, die maandenlang zijn komst hadden voorbereid. De verkiezing van Damiaan tot Grootste

Belg in 2004 was dan weer een opsteker. Nu leven we toe naar twee hoogtepunten: de onthulling van het Damiaanbeeld aan het Damiaanmuseum in Tremelo op 4 oktober en de heiligverklaring in Rome op 11 oktober.'

hls ■

Damiaanmuseum krijgt facelift Tremelo Het Damiaanmuseum, het geboortehuis van pater Jozef De Veuster, staat voor grote vernieuwingen. Het museum wordt voorzien van de meest moderne audiovisuele snufjes. Net nu het museum meer bezoekers lokt dan ooit tevoren, komt een tijdelijke sluiting wel zeer ongelegen. Coördinator Louis Van Muysen wil de ...

Damiaanmuseum krijgt facelift

Tremelo

Het Damiaanmuseum, het geboortehuis van pater Jozef De Veuster, staat voor grote vernieuwingen. Het museum wordt voorzien van de meest moderne audiovisuele snufjes. Net nu het museum meer bezoekers lokt dan ooit tevoren, komt een tijdelijke sluiting wel zeer ongelegen. Coördinator Louis Van Muysen wil de werkzaamheden laten uitstellen.

Sven Ponsaerts

De beheerraad van het Damiaanmuseum in de Pater Damiaanstraat in Ninde (Tremelo) heeft ambitieuze plannen voor de modernisering van het museum klaar. Het museum wordt uitgebreid en voorzien van moderne technologie. De werkzaamheden komen wel ongelegen, want amper drie maanden na de heiligverklaring van pater Jozef De Veuster zal het Damiaanmuseum voor lange tijd de deuren sluiten.

"Het Damiaanmuseum behoort toe aan de Paters Picpussen uit Leuven", legt museumcoördinator Louis Van Muysen uit. "Die gaven het bij de opening in 2006 in erfpacht aan de Damiaanactiegroep, de provincie en de gemeente Tremelo. Bij de opening was al duidelijk dat een aanpassing van het huis, waar Jozef De Veuster in 1840 werd geboren, nodig zou zijn. We zijn vragende partij voor een nieuwe inkomhal, receptie en hedendaagse technologische mogelijkheden. Alleen moet door het project, dat begin januari zou aanvangen, het museum voor negen tot twaalf maanden sluiten. En dat op een bijzonder druk moment..."

Pasen

Januari is door de jaarlijkse Damiaanactie sowieso al een topmaand. "Maar amper drie maanden na de heiligverklaring van pater Damiaan de deuren sluiten is hoe dan ook geen goed idee", meent Van Muysen. "De vijftien vrijwillige gidsen en ikzelf pleiten ervoor

de werkzaamheden uit te stellen, ten minste tot Pasen." Het museum tijdelijk elders onderbrengen is voor Van Muysen geen optie. "Als gids moet je toch kunnen zeggen:'over deze vloer heeft de kleine Jozef nog gekropen'. Door de collectie elders tentoon te stellen, verliest ze teveel van haar betekenis."

Het prijskaartje voor de vernieuwingen bedraagt ongeveer een miljoen euro. De afwerking werd geraamd op 400.000 euro. Vooral de provincie en overheidssubsidies zullen de verbouwingen bekostigen. Het museum is dit jaar trouwens goed op weg het recordaantal bezoekers van 2007, toen Damiaan tot Grootste Belg werd uitgeroepen, te verbreken. "Toen kwamen meer dan 8.000 mensen een kijkje nemen. Mogelijk bereiken we dit jaar de kaap van de 10.000 bezoekers. Damiaan is populair tot ver buiten de landsgrenzen. De bezoekers komen uit de hele wereld", besluit de coördinator verheugd.

Museumcoördinator Louis Van Muysen voor de plaats waar het nieuwe borstbeeld van pater Damiaan komt te staan. Foto Vertommen

Sven Ponsaerts ■

Een kroniek van een familie, ons verteld door archivaris Paul Van Roost.

Hij rekent het na. De ouders van pater Damiaan hadden 980 nakomelingen en van die bloedverwanten leven er nog 805. Paul Van Roost, een flukse tachtiger, is daar één van, hij richtte in 1994 de vereniging 'Pater Damiaanfamilie' op en lanceerde meteen het contactblad Kamiano , wat zoveel betekent als Damiaan in het Hawaïaans. Het blad verschijnt tweejaarlijks op A4-formaat, telt nu twintig pagina's en richt zich uitsluitend tot de 250 betalende leden-gezinnen van de Pater Damiaanfamilie. In Kamiano staan al vijftien jaar doorlichtingen van de huidige tien familietakken. En verhalen. Zoals dat over de vader van Damiaan, graanhandelaar Frans De Veuster, die in 1849 en 1850 met paard en kar naar Wenen trok om echelen , bloedzuigers, te kopen. Van Roost vond daarover een getuigenis in het schoolschriftje waarin zijn grootmoeder Maria De Veuster (1864-1951) een stuk familiegeschiedenis en -overlevering opschreef.

'De familie De Veuster deed commercie in echelen ', staat daar. 'Die commercie moet belangrijk geweest zijn daar mijn grootvader Frans De Veuster tweemaal naar Wenen om echelen gereden is, in samenwerking met zijn broer Jacob, de latere burgemeester van Tremelo. Daarvoor hadden ze een wagen laten maken met schappen en hokjes en de reis duurde elke keer een heel jaar. Voor de reis gebruikten ze postpaarden, dit wil zeggen, ze namen frisse paarden aan elke post.'

Zo noteerde Maria De Veuster wat ze vernam in het ouderlijke huis van Damiaan, waar ze is geboren en waar ze, na de dood van haar mama en haar grootvader Frans (beiden in 1874), is grootgebracht door haar grootmoeder Catharina Wouters, de moeder van Damiaan.

Voor zijn pensionering was industrieel ingenieur Paul Van Roost arrondissementschef bij de NMBS. Daarna stortte hij zich op de familiegeschiedenis, waarvoor zijn belangstelling al heel vroeg was gewekt, onder meer door dat schoolschriftje van zijn grootmoeder Maria.

'Ze woonde tot haar huwelijk in het Damiaanhuis, het huidige museum in Tremelo. Ze heeft er haar grootmoeder

bijgestaan tot die op haar 82e stierf. De picpuspaters vroegen mijn grootmoeder haar ervaringen en verhalen op te schrijven. Ze vroegen het haar omdat niemand anders zoveel wist over wat zich in en rond het Damiaanhuis heeft afgespeeld. Wat mijn grootmoeder opschreef voor de picpussen, de congregatie van de Heilige Harten van Jezus en Maria, waartoe Damiaan behoorde, heeft ze op verzoek van haar nageslacht een paar keer gekopieerd in andere schriftjes', vertelt Van Roost en hij reikt een blauw gekaft exemplaar aan.

Wat een zwierig en gelijkmatig schrift, kalligrafie uit een vervlogen tijd, onder de titel Herinneringen uit het leven van Mamère 1804-1886 ...

' Mamère , zo noemden ze de moeder van Damiaan', legt Van Roost uit. 'In mijn kinderjaren heb ik de verhalen van mijn grootmoeder verscheidene keren gelezen. In 1936 is ze als getuige naar het bisdom geroepen. Volgens de picpussen was er in 1938 immers al sprake van een zaligverklaring.'

Niet alleen het schriftje van zijn grootmoeder duwde Paul Van Roost in de rol van familiearchivaris. Ook de banden tussen de tien familietakken hielpen hem op dat spoor. Het uittekenen van de zes vertakkingen van de hoofdtak Leonce en vier vertakkingen van de hoofdtak Gerard (zie stamboom op p. 48) vroeg evenwel om organisatie.

'In de jaren zeventig werd ik lid van de Vlaamse Vereniging voor Familiekunde. Dan ben ik een stamboom voor de hele familie beginnen te schetsen. Daar kwamen toen nog calqueerpapier en stencils aan te pas. In het vooruitzicht van een viering van de zaligverklaring van Damiaan in de jaren negentig vroeg de gemeente Tremelo me om adressen van familieleden. Toen dacht ik, nu is het de tijd om een familievereniging op te richten en een contactblad te lanceren. Wat in 1994 is gebeurd.'

De zaligverklaring met de paus in Tremelo ging echter niet door, omdat Johannes Paulus II door een val in zijn badkamer een heup brak. Het evenement werd uitgesteld naar 4 juni 1995 en had plaats bij de basiliek van Koekelberg. De picpussen kregen brieven uit de hele wereld. Sommige vragen en verhalen speelden ze door naar Van Roost. Zo meldde Gustaaf Schoovaerts vanuit het Canadese Québec dat zijn grootvader nog had gewerkt voor de graanhandel van de vader van Damiaan. Die grootvader was Jan Van Loo (1860-1952), in de hoedanigheid van leurder met wit zand beter bekend als 'Zandjan', van wie het brons met kruiwagen voor het gemeentehuis van zijn geboorteplaats Keerbergen staat.

'Op de vragen van sommige mensen kon ik antwoorden. Bijvoorbeeld op welke manier zij verwant waren. Anderen moest ik teleurstellen omdat hun gegevens niet klopten met de zekerheden die ik had verzameld. Verwantschap boeit veel mensen', vertelt Van Roost. 'Onze De Veusters stammen af van voorvaderen die afwisselend als Van der Vorst en De Voster te boek staan. Over die en andere naamswijzigingen en veranderingen van schrijfwijzen wordt gespeculeerd om verwantschap te suggereren. Ik hou me aan wat ik onomstotelijk kan aantonen. Samen met de contactpersonen voor alle tien de takken van de 'Pater Damiaanfamilie' heb ik me ook beperkt tot de afstamming die begint bij de ouders van Damiaan.'

Hun huis is sinds 1895 eigendom van de paters der H.H. Harten, is gerestaureerd, sinds 1952 als een monument erkend en sinds 1953 een museum. Meubels en allerlei stukken uit het originele huis, die in de familie verspreid waren geraakt, werden afgestaan aan het Damiaanmuseum. Er zijn ook de brieven, echte tijdsdocumenten. Kamiano haalt zo'n brief aan waarin Damiaan in 1870 aan zijn broer Pamfiel vertelt hoe het nieuws over het uitbreken van de Frans-Pruisische oorlog Hawaï bereikte. Berichten daarover raakten per telegraaf tot in Californië en van daar voer de stoomboot ermee naar Hawaï. 'In minder dan twintig dagen weten we wat zich in Europa afspeelt', schreef Damiaan. 'Het schijnt dat er weldra een telegraafleiding zal zijn tot hier en van hier naar Japan. Dan kunnen we hier 's ochtends vernemen wat 's middags in Europa is gebeurd, omdat de zon bij ons elf uur later opstaat dan bij u.'

Paul Van Roost citeert uit een andere brief aan Pamfiel waarin Damiaan zich in 1883 in de afgelegen melaatsenkolonie op Molokai verbaast over de toegenomen communicatiesnelheid: 'Ik heb uw brief op een maand tijd ontvangen, dank zij het spoor dat dwars door de Verenigde Staten loopt en dank zij het transport per stoomboot. Als u naar hier wilt komen, kan dat binnen de maand.' Twintig jaar eerder had Damiaan er bijna vijf maanden over gedaan om van het Duitse Bremerhaven met de zeilboot naar Honolulu te varen.

'Wij zijn in 1999 met dertig leden van de familie naar Honolulu gevlogen in 28 uur', besluit Van Roost. 'We hebben familiedagen en tentoonstellingen georganiseerd, ik schreef 90 procent van de teksten voor Kamiano . Het is nu tijd voor de aflossing van de wacht. Rob Van den broeck nam het voorzitterschap van de familievereniging over en secretaris Marc Van Volsem, een gewezen schoolhoofd, heeft zich met veel werk belast.'

Door Frans Vuga ■

Tremelo Evocaties gratis voor inwoners Inwoners van Tremelo kunnen vanaf nu inschrijven voor de evocaties die op zondag 4 oktober het leven van pater Damiaan uitbeelden. De evocaties vinden plaats in een tent aan parking Vinneweg in het centrum van Tremelo. Tijdens de evocatie brengt de gemeente een eigentijds beeld ...

Tremelo

Evocaties gratis voor

inwoners

Inwoners van Tremelo kunnen vanaf nu inschrijven voor de evocaties die op zondag 4 oktober het leven van pater Damiaan uitbeelden.

De evocaties vinden plaats in een tent aan parking Vinneweg in het centrum van Tremelo. Tijdens de evocatie brengt

de gemeente een eigentijds beeld van Damiaan met lichteffecten, klank, internationale muziek, zang, woord en beeld. De inbreng van een Hawaiiaanse delegatie moet de band tussen het geboortedorp en zijn werkterrein op Molokaii verduidelijken.

Pater Damiaan krijgt die dag ook een nieuw borstbeeld. Het beeld aan het Damiaanmuseum wordt na de eucharistieviering om tien uur feestelijk ingehuldigd. De viering is enkel toegankelijk voor genodigden maar wordt wel rechtstreeks uitgezonden op televisie en op een groot scherm op het dorpsplein in Tremelo.

Reserveren

Toegangstickets voor de evocatie moeten vooraf gereserveerd worden via de website www.damiaanheilig.be of het nummer 016/52.54.21. Ze zijn gratis voor Tremelonaren. Andere geïnteresseerden kunnen vanaf september intekenen voor een toegangsticket en betalen 2 euro.

De familie van pater Damiaan werd niet uitgenodigd voor twee boekvoorstellingen en de presentatie van een postzegel.

TREMELO

De Post stelde enkele dagen geleden een Damiaanzegel voor en er verschenen de afgelopen weken twee boeken -een van Hilde Eynikel, een van Jan De Volder- over leven en werk van de man die op 11 oktober heilig wordt verklaard. Die evenementen gingen grotendeels voorbij aan de Familievereniging Pater Damiaan, die meer dan tweehonderd bloedverwanten van Tremelo's beroemdste telg telt.

Rob Van den Broek, voorzitter van de familievereniging, windt er geen doekjes om. 'Dat is erg spijtig. Allez, voor wat tellen

wij nog, als we uitgesloten worden van activiteiten rond iemand die familie is van ons? Toen duidelijk werd dat pater Damiaan heilig zou worden verklaard, hebben we het aartsbisdom, de paters picpussen in Leuven en het gemeentebestuur aangeschreven om rekening te houden met ons. Ik vind het jammer om nu vast te stellen dat we zelf overal moeten polsen om ergens bij betrokken te worden.'

Afgelopen week kreeg de familievereniging toch een brief in de bus van het gemeentebestuur. 'Men vroeg ons om een vrijwilliger aan te duiden om mee te helpen aan de feestelijkheden in Tremelo op 4oktober. Maar iedere vereniging in Tremelo heeft die brief gekregen, dus zo speciaal is dat niet. We hebben besloten daar niet aan mee te doen. De eucharistieviering en de evocatie van zijn leven gaan we wel meepikken', zegt Van den Broeck.

Bij uitgeverij Lannoo luidt het dat er voor de voorstelling van Hotel Molokai drie leden van de Damiaanclan waren uitgenodigd. 'De andere uitnodigingen zijn via de auteurs zelf verstuurd.'

Fred Lens, woordvoerder van De Post, verontschuldigt zich bij de familie van Damiaan. 'We krijgen onze informatie van allerhande instanties, zoals het gemeentebestuur van Tremelo. Verenigingen zoals het Damiaanmuseum en Damiaan Vandaag stonden wel op onze lijst. Niemand heeft ons laten weten dat de familievereniging uitgenodigd moest worden.'

Burgemeester Vital Van Dessel van Tremelo (CD&V) zegt dat de familie een prominente plaats krijgt in de viering rond Damiaan in eigen gemeente. (stl, atr)

sam ■

'Door bekend te maken dat hij de Amerikaanse president Barack Obama uitnodigt voor de festiviteiten rond Damiaans heiligverklaring heeft de burgemeester Tremelo weer op de kaart gezet.' Dat was de overheersende mening na de zondagsmis in Damiaans geboortedorp. Dirk Musschoot

Het Damiaanmuseum kreeg vandaag al tien keer meer bezoekers dan normaal! Ze kwamen zelfs uit Slovenië

Helena Rousseau

Vrijwilligster Damiaanmuseum Tremelo

Burgemeester Vital Van Dessel (CD&V) van Tremelo kondigde gisteren in Het Nieuwsblad op Zondag aan dat hij Barack Obama uitnodigt naar de geboorteplaats van pater Damiaan. 'Obama en Damiaan hebben Hawaï gemeen', zei Van Dessel vanuit zijn vakantieverblijf in Tirol, al koestert hij weinig hoop dat de Amerikaanse president echt naar zijn gemeente zal afzakken naar aanleiding van de heiligverklaring van Jozef Damiaan De Veuster. Het Vaticaan besliste zaterdag dat die plechtigheid doorgaat op zondag 11 oktober.

Van Dessel maakte het voorstel reeds op 6 februari over via premier Herman Van Rompuy (CD&V). 'De premier keek een beetje bedenkelijk. Maar wie niet waagt, krijgt niets. We zouden ook al tevreden zijn mocht vice-president Joe Biden komen. Er vertrekken in elk geval ook uitnodigingen naar de gouverneur van Hawaï en naar de Amerikaanse ambassadeur in ons land.'

Zondagochtend klonk in Tremelo hoofdzakelijk positieve commentaar op de hoge ambities van de burgemeester. 'Wat een reclame voor ons dorp!' riep iemand vanonder een paraplu en pastoor Philippe Mertens zei dat de eventuele komst van de Amerikaanse president Tremelo op de wereldkaart zou zetten. Maar de inwoners van het Brabantse dorp zijn ook realistisch: 'Hoe moet dat dan met de beveiliging?' Of Obama komt of niet, volgens velen is alleen al door de uitnodiging Tremelo hot news geworden. 'Grandioos!', zegt begrafenisondernemer Jozef Eraly. 'Ik ben zondagochtend met dat nieuws wakker geworden. Heerlijk!'

Volgens eerste schepen Paul Dams (Open VLD) mag er niet aan worden getwijfeld dat Barack Obama onze pater Damiaan kent: 'In het Capitool in Washington staat Damiaans standbeeld. Bovendien is Obama van Hawaï. Zijn grootmoeder zal hem zeker over Damiaan hebben verteld.' Elke Hawaïaan groeit immers op met verhalen over Damiaan, de held van Molokai. Dus zeker ook Obama, die er werd geboren en er het grootste gedeelte van zijn kinder- en jeugdjaren doorbracht.

Algemeen werd verwacht dat Damiaan op zondag 18 oktober heilig zou worden verklaard. Tremelo had daarom 11 oktober al vastgepind voor een groots volksfeest. 'Geen probleem', zegt burgemeester Van Dessel, 'dat vervroegen we gewoon een weekje: zondag 4 oktober!'

In het Damiaanmuseum voelen ze intussen het effect van Damiaans nakende heiligverklaring. 'Op een gewone zondagnamiddag hebben we vijf à zes bezoekers', zegt vrijwilligster Helena Rousseau. 'Vandaag hebben we er tien keer zoveel! Er waren zelfs bezoekers uit Slovenië!'

dim ■

Op maandag 3 november is Jef Hendriks van de paters der Heilige Harten in het rusthuis in Honolulu (Hawaï) overleden. Zaterdag wordt de pater ginds begraven. Gelijktijdig zal in de Martinuskerk van Overpelt een dankviering plaatsvinden.

Pater Jef Hendriks was 86 en voelde, aldus zijn neef Paul Hendriks, dat "de kaars was opgebrand." "Hij was langzaam afscheid aan het nemen. Regelmatig stuurde hij foto's op om te bewaren en in de familie de herinnering aan hem levend te houden." Toch kwam zijn dood nog als een verrassing aan op de Houtmolen in Overpelt. In 2000 was de pater 'met Amerikaanse look' de laatste keer in Overpelt.

Jef Hendriks, geboren in Overpelt op 14 april 1922, trad na zijn studies in het Sint-Hubertuscollege - hij was van de eerste retorica - in bij de paters der Heilige Harten in Tremelo. Hij deed er studies filosofie en theologie. Op 18 maart 1948 werd hij in Zandhoven tot priester gewijd. Hij vertrok in juli 1949 naar zijn missie in Honolulu. In zijn lange missieloopbaan van bijna 60 jaar was hij daar aan de slag als pastoor of leraar. Hij eindigde zijn loopbaan als parochiepriester in Molokai, de plaats waar zijn groot voorbeeld pater Damiaan - "ik kreeg door hem mijn roeping", aldus de pater zelf - zijn leven had gegeven voor de melaatsen.

In 2000 was pater Hendriks voor de laatste keer op bezoek bij wijlen zijn enige broer Henri in Overpelt. Volgens neef Paul Hendriks heeft hij toen al afscheid genomen van alles wat hem hier dierbaar was. Paul Hendriks: "Wij zijn hem in de zomer van 2006 nog met een deel van de familie gaan bezoeken in Honolulu. Hij wist ons toen al te zeggen welke zijn plek op de begraafplaats was. Dat blijft bij."

Pater Jef Hendriks was voor zijn 'gemak' Amerikaans staatsburger geworden. "Als hij hier met vakantie kwam, hing zelfs een Amerikaans vlagje aan zijn kamerdeur", weet schoonzus Mia (86) zich nog te herinneren. Maar zij weet ook dat de pater ginds goed werk leverde bij onder meer de gevangenen. Hij was bij de opening van het Damiaanmuseum in Honolulu in 1977. "De provincie Hawaï is hem ook dankbaar voor zijn verzameling gedachtenisprentjes van overleden priesters en religieuzen", schreef zijn overste Chris Keahi over pater Jef Hendriks. "Pater Maximin Alff, die stierf in 1923, was de eerste. Het laatste zal dat van hem zijn."

De dankviering voor pater Jef Hendriks heeft zaterdag om 10.30 uur in de Sint-Martinuskerk van Overpelt plaats. Provinciaal Frans Gorissen zal voorgaan in de dienst.

PaTh

Het Damiaanmuseum in Tremelo bereidt zich voor op het Damiaanjaar. 2009 wordt niet alleen het jaar waarin hij heilig zal worden verklaard, volgend jaar - op 15 april - zal het ook 120 jaar geleden zijn dat Jozef De Veuster overleed.

Tremelo

Het wandtapijt dat de levensloop van Damiaan voorstelt, wordt binnenkort verwijderd voor herstelling. Het werd gemaakt voor de wereldtentoonstelling van Parijs in 1937. Na restauratie wordt het opnieuw tentoongesteld in het Damiaanmuseum. «Tijdens de restauratie zijn in Tremelo foto's van het wandtapijt te bezichtigen die werden genomen tijdens de wereldtentoonstelling», zegt Roger Guldentops. Nog volgens de afscheidnemende museumverantwoordelijke krijgt het Damiaangeboortehuis het jongste jaar veel pelgrims aan de deur met de vraag een kaars te mogen branden en wil men in de kapel tot Damiaan bidden voor bijstand en genezing. «Tot onze spijt moeten we die mensen doorverwijzen naar de parochiekerk. In het geboortehuis

hebben we geen mogelijkheid kaarsen te branden of te bidden.» Daarvoor is wel een kapel in de parochiekerk van Tremelo, de doopkerk van Damiaan die de hele dag open is. Ook dit jaar zal het museum een succes kennen. Tot nu werden al meer dan 5.300 bezoekers geteld.

Wanneer Pater Damiaan precies heilig wordt verklaard, is nog niet geweten. «De paus zal de datum wellicht naar aanleiding van de bisschoppenvergadering in oktober of november bekendmaken. Uiterlijk gebeurt dat in februari volgend jaar. De heiligverklaring in Rome volgt wellicht zes maanden later», aldus Guldentops.

(SPK)

SVEN PONSAERTS ■

Tremelo Het Damiaanmuseum verlengt wegens groot succes de tentoonstelling met een selectie van boeken en publicaties die wereldwijd over Pater Damiaan zijn verschenen. De expositie blijft te bezoeken tot en met zondag 14 december tijdens de openingsuren van het museum, Pater Damiaanstraat 37, Tremelo. Meer info op www.damiaanvandaag.be . (SPK)...

SVEN PONSAERTS ■

Tremelo In de eerste helft van dit jaar heeft het Damiaanmuseum in Ninde (Tremelo) 2.800 bezoekers ontvangen. Dat zijn er op jaarbasis ongeveer een derde meer dan de 4.463 in heel 2007. De cijfers dateren van voor de bekendmaking dat paus Benedictus XVI pater Damiaan - echte naam Jozef De ...

Tremelo

In de eerste helft van dit jaar heeft het Damiaanmuseum in Ninde (Tremelo) 2.800 bezoekers ontvangen. Dat zijn er op jaarbasis ongeveer een derde meer dan de 4.463 in heel 2007.

De cijfers dateren van voor de bekendmaking dat paus Benedictus XVI pater Damiaan - echte naam Jozef De Veuster - heilig zou verklaren.

Toch heeft de nakende heiligverklaring zeker een rol gespeeld in de toename van het aantal bezoekers, net als de verkiezing van Pater Damiaan tot 'Grootste Belg' in 2005.

Onder de bezoekers opvallend veel buitenlanders. Zij komen onder meer uit Congo, Rusland, Canada, de Verenigde Staten, Indonesië, Peru en Japan. (SPK)

SVEN PONSAERTS ■

'In het jaar van de heiligverklaring van Damiaan moet het lukken', zegt Berendrechtenaar Michel Van den Brande. Hij zal erbij zijn als nu zaterdag om halftien de Vlaamse pater Felix Van de Broek op Zaventem landt. Hij is de huidige beheerder van Kalaupapa, het melaatsencentrum van pater Damiaan in Molokaï. Pater Felix komt zijn familie in Houthalen bezoeken. Michel wil hem het nodige bezorgen om de overblijfselen van wat Damiaan destijds opbouwde, te redden.

In april van dit jaar was Van den Brande in Molokaï. Hij schrok zich een bult van de toestand van het Sint-Philomenakerkje dat pater Damiaan in 1870 nog eigenhandig heeft gebouwd. Een schrille tegenstelling tot zijn eerste bezoek aan het eiland in 1981. Toen waren de gebouwen, waaronder een aantal huisjes, het kerkje, het museum en de monumenten mooi geschilderd en de aanplantingen goed onderhouden.

'Toen ik in er in april jongstleden terugkwam, was er veel veranderd', vertelt de Berendrechtenaar. 'Onder meer het kerkje van pater Damiaan is in verval. De verf bladdert van het plafond en de muren vertonen barsten. Ook de houten buitenkant moet worden aangepakt. Het toegangspoortje was scheefgezakt en is door mij zo goed als mogelijk hersteld. Alles geeft de indruk van verwaarlozing en verkrotting.'

Het kleine museum van Damiaan is er al niet veel beter aan toe. 'Aan de muren hangen nog slechts enkele foto's en tekeningen, maar verder is er niet veel meer te zien. Een vlag van Tremelo, de geboorteplaats van Damiaan, zit vol mottengaten', zegt Van den Brande. 'Ik was beschaamd om te zeggen dat ik uit het land van Damiaan kom en dat er bij ons van alles wordt gepland om zijn heiligverklaring met pracht en praal te vieren.'

Michel 'Telefon' wil een actie ondernemen. Hij kocht een vracht

medailles die voorradig waren in het Damiaanmuseum. Die wil hij verkopen in de Polderstreek, eerst en vooral op de rommelmarkt in Lillo die op zondag 17 augustus plaatsvindt. Bovendien heeft hij steunkaarten gemaakt die te koop worden aangeboden. De opbrengst is bestemd voor opknapwerken. Ik hoop voldoende bijeen te krijgen om 300 liter verf aan te kopen en naar ginder te sturen of het geld mee te geven aan pater Felix. En desnoods ga ik zelf naar ginder om te schilderen en te timmeren', besluit Van den Brande.

Info via 03-568.96.89 (na 20 uur)

sdl ■

tremelo «De roots van pater Damiaan liggen in Ninde. Het zou spijtig zijn als het dorpsfeest ter ere van zijn heiligverklaring enkel in Tremelo zou plaatsvinden», vindt inwoonster Paula Laurens. Het gemeentebestuur wil de drie parochies betrekken bij de festiviteiten. bart vanspauwen Paula Laurens is trots op de geplande heiligverklaring ...

«De roots van pater Damiaan liggen in Ninde. Het zou spijtig zijn als het dorpsfeest ter ere van zijn heiligverklaring enkel in Tremelo zou plaatsvinden», vindt inwoonster Paula Laurens. Het gemeentebestuur wil de drie parochies betrekken bij de festiviteiten.

Paula Laurens is trots op de geplande heiligverklaring van pater Damiaan. «Net daarom zou alles ook historisch moeten kloppen», meent ze. «Iedereen zegt dat pater Damiaan van Tremelo afkomstig is en dat de heiligverklaring daar moet plaatsvinden, maar Jozef De Veuster is geboren in Ninde en bleef daar tot hij zich in Leuven bij de paters meldde. De heiligverklaring zou dus moeten plaatsvinden in Ninde, waar ook zijn geboortehuis staat.»

«Met Tremelo heeft Damiaan blijkens zijn biografie geen binding gehad», vervolgt Paula. «Ninde hoorde historisch bij Werchter, en werd samen met Baal pas eind jaren 1970 bij Tremelo gevoegd. Damiaans roots liggen in Ninde, dat bewijzen de afstammelingen van de familie De Veuster die er nog wonen.»

Gust Craps, gids in het Damiaanmuseum, begrijpt dat de situatie gevoelig ligt. «Hier weet iedereen dat Damiaan van Ninde afkomstig was, maar buiten ons dorp spreken ze gemakshalve van Tremelo», stelt hij. «Het is nu zo dat de drie parochies meehelpen aan de jaarlijkse activiteiten rond Damiaan. Laten we gewoon trots zijn op een streekgenoot en samen één groot feest organiseren. Als we kleingeestigheid vermijden, is er geen wrijving mogelijk. Dat zou Damiaan zelf tegen de borst gestoten hebben.»

Sonia Crabbé, voorzitter van de Damiaanactiegroep Ninde-Baal-Tremelo, is het daarmee eens. «De heiligverklaring zelf zal zo goed als zeker in Rome plaatsvinden. Voor het bepalen van de locaties voor het volksfeest zal ons comité met de burgemeester overleggen en liggen zowel het geboortehuis in Ninde als de Zonneweg in Tremelo voor de hand. We houden de kerk graag in het midden: Sint-Damiaan van Molokaï zal heilig zijn voor de hele wereld, en dan is waar hij precies bij ons gewoond en gewerkt heeft van minder belang.»

Pater Damiaan wordt nu zeker Sint-Damiaan. Paus Benedictus XVI heeft hiervoor donderdag groen licht gegeven. Hij zou de patroonheilige van de aidspatiënten, de leprozen en tuberculozen en de gestigmatiseerde zieken worden, zo heeft Damiaan-biograaf Hilde Eynikel uit goede bron in Hawaï vernomen. Volgens kardinaal Danneels zou de paus al hebben laten verstaan dat hij geen bezwaar heeft om naar Tremelo te komen en de plechtigheid dus niet noodzakelijk in Rome moet doorgaan. Tremelo kijkt er alvast reikhalzend naar uit.

Al is er nog geen vaste datum geprikt en kunnen de feestelijkheden nog wel een jaar op zich laten wachten, toch zijn ze in Damiaans thuisbasis Tremelo al in blijde verwachting. "Dit is heuglijk nieuws dat een echte kick geeft", reageert Rob Van den broeck. Als achterkleinkind van de dochter van Damiaans broer Gerard is hij een rechtstreekse afstammeling van de heilige in spe. "Na de zaligverklaring in 1995 keken we eigenlijk al uit naar de heiligverklaring. Via goede contacten wist ik al van vorige maand dat een beslissing op til was."

De berichten rond de nakende doorbraak voor de heiligverklaring

zogen donderdag al opvallend meer bezoekers naar het Damiaanmuseum in Tremelo. "We hebben zelfs het bezoek gekregen van enkele jonge Nederlanders die op weg naar het rockfestival in Werchter even zijn gestopt. Onlangs hebben we nog het bezoek van de ambassadeur van Peru gehad", vertellen conservator Roger Guldentops en gids Helene Rousseau. "Het toont maar aan hoe Damiaan mensen blijft inspireren. Boeken over hem zijn zelfs vertaald in het Koreaans en het Esperanto. We zijn heel blij met de wenkende heiligverklaring."

Tremelo hoopt spoedig zekerheid over een datum te krijgen, zodat het gemeentebestuur en de Damiaanactiegroep in overleg met de Paters van het Heilig Hart kunnen starten met voorbereidingen voor vieringen. "Het budget zal bepalen hoe we dit kunnen vieren", stelt penningmeester Walter Vanrusselt van de Damiaanactiegroep Tremelo-Ninde-Baal. "We kunnen de heiligverklaring vanzelfsprekend niet met uitsluitend een misviering en wat vuurwerk laten voorbijgaan."

Het Damiaanmuseum, gevestigd in het geboortehuis van de pater in Ninde, mocht in 2006 dubbel zo veel bezoekers ontvangen als in 2005. Bijna 8.000mensen brachten een bezoekje. Er staat nog een grondige renovatie op het programma, waarna het geboortehuis als modern en interactief museum zal verrijzen, ergens midden volgend jaar. Om de toekomst van het museum te verzekeren gaf de verouderende congregatie van de paters Picpussen het beheer van het museum in handen van nieuwe vzw, met als leden de paters, de Damiaanactie, de gemeente Tremelo en de provincie Vlaams-Brabant. (dbp)

dbp ■

Toerisme Vlaams-Brabant heeft samen met privépartner Brouwerij Haacht een vernieuwde Jan Primusfietsroute uitgewerkt. Die werd woensdag in de Brouwerij feestelijk ingehuldigd. De vernieuwde route sluit aan op het fietsknooppuntennetwerk en leidt de fietser langs drie Primuscafés, Brouwershof, Wagenhuis, langs de watermolen in Rotselaar, het Kasteel van Horst, het Pater Damiaanmuseum, de Demer en mooie landschappen. «De route is 58 kilometer lang

LIESBETH DEFRANCQ ■

Tremelo Binnen de Damiaanactiegroep Ninde-Baal-Tremelo groeit het idee om een bronzen buste van Damiaan te plaatsen aan de ingang van het museum in Tremelo. Dat schrijft Walter Vanrusselt van het Damiaancomité in het krantje 'Damiaansprokkels'. Walter bezocht beeldhouwer André Verbruggen, een achterneef van Damiaan en de broer van Herman Verbruggen ...

Tremelo

Binnen de Damiaanactiegroep Ninde-Baal-Tremelo groeit het idee om een bronzen buste van Damiaan te plaatsen aan de ingang van het museum in Tremelo. Dat schrijft Walter Vanrusselt van het Damiaancomité in het krantje 'Damiaansprokkels'.

Walter bezocht beeldhouwer André Verbruggen, een achterneef van Damiaan en de broer van Herman Verbruggen of 'Markske' uit FC De Kampioenen. Hij was onder de indruk van de buste die de beeldhouwer van zijn grootoom gemaakt had. «Het is misschien wel het mooiste beeld ooit gemaakt van Damiaan. En dat vind ik niet alleen. Ik ben ondertussen een paar keer teruggeweest met onder andere voorzitster Sonja Crabbé en Norman De Cat en ook zij reageren heel enthousiast», vertelt Walter. «Als de vzw Damiaanmuseum akkoord gaat, zoeken wij het geld bijeen om een bronzen exemplaar te kopen. Dat is financieel haalbaar. Ofwel zoeken we één of twee grote sponsors in het dorp, ofwel vijf kleinere sponsors ofwel vragen we het gemeentebestuur dat de inwoners 1 euro storten. Maar we wachten nog op een definitieve beslissing van de vzw. Sommige leden twijfelen nog en willen eerst het museum renoveren, maar wij gaan toch proberen om de buste aan te kopen voordat de renovatie af is.»

duplicaat

Een duplicaat van de buste die zo'n 1 meter hoog is en 85 centimeter breed zou Verbruggen schenken aan het Hawaïaanse Kalaupa. Burgemeester Vital Van Dessel die tevens lid is van de beheerraad van het museum had nog geen aanvraag ontvangen. Ook Roger Guldentops van Damiaanactie was nog niet op de hoogte. Hij benadrukt dat het gaat om een voorstel van de leden van het Damiaancomité. (LDK)

LIESBETH DEFRANCQ ■

Damiaanmonument

De Damiaanactiegroep heeft plannen om aan het Damiaanmuseum een monument te plaatsen. Een kopie van het beeld zou ook een plaats kunnen krijgen in Kalaupapa. Het beeld is ontworpen door beeldhouwer André Verbruggen, broer van Herman (Markske uit FC De Kampioenen). Via hun moeder zijn de Verbruggens verwant aan Pater Damiaan. Hij is hun grootoom. De actiegroep zoekt nu fondsen om het project te kunnen realiseren.

Tremelo laat een ontwerp opstellen voor de renovatie en herinrichting van het Damiaanmuseum. Bedoeling is om er ook de toeristische dienst van de gemeente, die voorlopig alleen op papier bestaat, te huisvesten. Bouwfysisch is er heel wat werk aan het Damiaan-museum, want het geboortehuis, het kapelgebouw en een bijgebouw verkeren in slechte staat. De kosten voor het ontwerp bedragen 32.000 euro. Het hele renovatieproject wordt op 800.000 euro geraamd.

Het museum kent een verhoogde belangstelling sinds Damiaan werd verkozen tot Grootste Belg. In 2006 bezochten 7.500 mensen het museum. Na drie maanden in 2007 kreeg het al meer dan 6.000 bezoekers over de vloer.

Sinds de verkiezing van pater Damiaan tot grootste Belg is er heel wat veranderd in het Damiaanmuseum van Tremelo. En dat is te zien aan het aantal bezoekers. Vorig jaar bezochten 7.493 mensen het museum waaronder 119 groepen. «Dat zijn er zo'n vijfduizend meer dan vorig jaar», zegt Roger Guldentops van het Damiaanmuseum.

Nieuwe bazen dus nieuwe regels. Het Damiaanmuseum maakte gisteren zijn allereerste jaarverslag bekend. Opvallend is de sterke toename van het aantal bezoekers en gidsen. «Dat is enerzijds te verklaren door de verkiezing van pater Damiaan tot grootste Belg, maar ook omdat het museum nu elke werkdag open is en niet alleen meer in het weekend», zegt Guldentops. De bezoekers komen uit de hele wereld, van Ruanda tot de Filippijnen. Het aantal gidsen, waaronder de burgemeester van Tremelo, Vital Van Dessel is ook fors toegenomen. «Vroeger waren we maar met vier om de bezoekers te gidsen, nu zijn we met een groepje van 21. Vier gidsen hebben afgehaakt om gezondheidsredenen», zegt Guldentops.

Achter de schermen komt de modernisering van het museum dichterbij. Vorige week werd de erfpachtovereenkomst tussen de paters Picpussen en de vzw Damiaanmuseum bij de notaris ondertekend. De paters blijven eigenaar van de museumstukken, maar kunnen ze niet meer zomaar meenemen naar het klooster. «De paters hebben nog een collectie Damiaanstukken die het daglicht nog niet gezien hebben. Daarom zouden we bijvoorbeeld elk jaar rond een thema willen werken, met een tentoonstelling van nog ongeziene Damiaanstukken», zegt Guldentops.

Tremelo In de loop van 2008 opent het Damiaanmuseum als een volwaardig en modern museum. De haalbaarheidsstudie over de modernisering is afgerond en zal nog deze maand voorgesteld worden aan het gemeentebestuur van Tremelo. Ondertussen werkt de vzw Damiaanmuseum al aan de uitwerking. Liesbeth defrancq Damiaanactie, Tremelo, de provincie en ...

Tremelo

In de loop van 2008 opent het Damiaanmuseum als een volwaardig en modern museum. De haalbaarheidsstudie over de modernisering is afgerond en zal nog deze maand voorgesteld worden aan het gemeentebestuur van Tremelo. Ondertussen werkt de vzw Damiaanmuseum al aan de uitwerking.

Damiaanactie, Tremelo, de provincie en de paters Picpussen sloegen de handen in elkaar om van het geboortehuis van Damiaan een volwaardig museum te maken. Omdat het voor de paters, de eigenaars, moeilijk was om het museum regelmatig open te houden, gaven ze het in erfpacht aan de gemeente. De vier partners die de vzw Damiaanmuseum vormen, willen de geest van Damiaan nieuw leven in blazen. «Het was voor de paters belangrijk dat het

museum een bezinningsplaats blijft. Damiaan kreeg ook te maken met actuele thema's zoals discriminatie en uitsluiting. Het vernieuwde bezoek zal opgebouwd worden in vier thema's en vier galerijen: Damiaan als kind, als priester, als leprabestrijder in Molokaï en als inspirator vandaag», zegt gemeentesecretaris Theo Ceulemans.

touchscreen

Een intereractieve uitsluitingsquiz zal vragen stellen over Damiaan en zijn betekenis en inspiratie vandaag. Verder wil de vzw een secretariaat in het museum, een zaal met een projectiescherm, een tweede ingang vooraan, een hoekje voor kinderen en touchscreens. Het voorstel om de gidsen te vervangen door audiogidsen werd afgeblazen. «Het wordt geen zakelijk maar een levendig museum. Veel gidsen zijn net zoals de bezoekers emotioneel betrokken bij Damiaan», zegt kersvers burgemeester Vital Van Dessel die zelf gidst in het museum. Ook is het de bedoeling om de nog op te richten toeristische dienst in Tremelo te linken aan het Damiaanmuseum.

Damiaanactie zal een bezoek aan het museum promoten in de scholen. Die zijn goed voor zeventig procent van de bezoekers. De werkgroep 'financiën' heeft de zware taak om 758.200 euro in te zamelen. De voorzitter van vzw Damiaanmuseum, Bart Massart, wil in 2008 het nieuwe museum in al zijn glorie openen.

TREMELO, LEUVEN - Bart Massart, voormalig schepen en OCMW-voorzitter van Leuven, is de nieuwe voorzitter van de vzw Damiaanmuseum in Tremelo. Massart aanvaardde het voorzitterschap omdat hij heel wat raakvlakken heeft met Damiaan. Zo trekt hij jaarlijks een maand naar Calcutta in India om daar in de sloppenwijken te werken.

Bart Massart is nieuwe voorzitter van Damiaanmuseum in Tremelo

Gazet van Antwerpen: Wat doet u juist in Calcutta?

Bart Massart: In de achterbuurten van Calcutta leven mensen in extreme armoede. Met een groep medewerkers proberen we de mensen daar hun waardigheid terug te geven. We werken er in drie sloppenwijken met vrouwen en kinderen. Daar bereiken we in totaal zo'n drieduizend gezinnen. We bieden hen gezondheidszorg, opvoeding voor kinderen en gaan, in de geest van zuster Jeanne Devos die ik in India heb leren kennen, in tegen de kinderarbeid. In het havenkwartier bekommeren we ons vooral om de prostituees in de red area. Niet alleen in Calcutta, maar ook in West-Bengalen is er trouwens veel werk aan de winkel.

Wat is daar het probleem?

Daar is een eilandengroep die ook in 2004 door de tsunami was getroffen. De ramp haalde nauwelijks het nieuws, omdat die regio niet op de toeristische kaart staat. De mensen verloren er nochtans wel hun boten, die ze broodnodig hebben om te vissen en te overleven. We willen daar nu een schrijnwerkerij opstarten waar 45 mannen aan de slag kunnen om nieuwe boten te bouwen. Ook met de medische hulp is het er erg gesteld. De lokale bevolking moet met een boot, die ze gewoon niet kunnen betalen omdat ze geen geld hebben, naar een eiland of naar het vasteland waar wel een ziekenhuis is, om zich te laten verzorgen. Wij willen nu met een tot minihospitaal omgebouwde speedboot medische hulp brengen tot bij de mensen.

"Damiaan moedigde de zieken aan om binnen hun beperkingen te werken aan een nieuwe samenleving, in plaats van moedeloos samen te hokken, wachtend op de dood. Hij gaf met andere woorden hun waardigheid terug."

Bart Massart.

Die inzet sluit mooi aan bij het werk en leven van Pater Damiaan. Het voorzitterschap van het Damiaanmuseum kwam dus niet uit de lucht vallen?

Ik was bijzonder aangenaam verrast toen het bestuur van de vzw me vroeg om het voorzitterschap op te nemen. Lang heb ik dus niet moeten nadenken, vooral omdat ik mezelf in de boodschap van Pater Damiaan kan terugvinden. Damiaan kwam op voor de meest verstoten mensen, de melaatsen. Hij ging naar de zieken en heeft de mensen die niets meer konden, aangemoedigd om binnen hun beperkingen te werken aan een nieuwe samenleving in plaats van moedeloos samen te hokken, wachtend op de dood. Hij gaf met andere woorden hun waardigheid terug. Niet alleen in Calcutta, maar ook als OCMW-voorzitter werd ik geconfronteerd met schrijnende situaties. Vergeet niet dat zeven procent van de Belgische bevolking in ernstige armoede leeft.

"Damiaan was zijn tijd ver vooruit. Door open te staan voor andere culturen en rassen, verlegde hij grenzen. In onze verzuurde maatschappij, moeten we Damiaan als voorbeeld nemen."

Bart Massart.

Wat wil U als nieuwe voorzitter van het Damiaanmuseum nog realiseren?

Het Damiaanmuseum heeft naast een materiële ook een inhoudelijke visie nodig. Die gaat verder dan het louter aantrekkelijk voorstellen van voorwerpen die met Damiaan te maken hebben. Damiaan heeft namelijk ook een eigentijdse waarde. We willen een koppeling geven tussen de historische figuur van Damiaan met de waardenschaal en zijn engagement en de hedendaagse samenleving. Damiaan heeft een maatschappelijk en een geloofs-engagement. Hij zette zich in voor de uitgestotenen. Die boodschap moeten we blijven uitdragen. Damiaan was zijn tijd ver vooruit. Door open te staan voor andere culturen en rassen, die hij op Molokai ontmoette, verlegde hij grenzen. Hij stond ook open voor andere godsdiensten en streefde tegelijk naar een interreligieuze samenwerking. In onze verzuurde maatschappij, moeten we Damiaan als voorbeeld nemen. Meer dan ooit hebben we Pater Damiaan dus weer nodig.

"De jongerenwereld neigt meer en meer naar individualisme. De figuur en uitstraling van Damiaan heeft evenwel genoeg elementen in zich om die ik-wereld om te draaien naar een wij-wereld."

Bart Massart.

Kan het museum deze boodschap ook naar jongeren overbrengen?

Dat is inderdaad de bedoeling. Daarvoor moeten we ons verplaatsen naar de leefwereld van jongeren. Die wereld neigt meer en meer naar individualisme. De figuur en uitstraling van Damiaan heeft evenwel genoeg elementen in zich om die ik-wereld om te draaien naar een wij-wereld. Via moderne technieken en op interactieve wijze kunnen we de belangstelling van jongeren voor het inhoudelijke aspect van het museum wekken.

Het museum staat volop in de belangstelling. Helpt dat om het te herwaarderen?

Door de verkiezing van Damiaan als Grootste Belg, staat het museum nog steeds in een verhoogde belangstelling. Dat zal helpen om fondsen voor de renovatie en aanpassing aan de moderne museumtechnieken te krijgen. Het Damiaanmuseum wordt een interactief museum, waar geregeld thematentoonstellingen zullen plaatsvinden.

U heeft heel wat politieke ervaring. In welke mate kan die bijdragen tot uw voorzitterschap?

Ik ben dertig jaar in Leuven politiek actief geweest, onder meer als schepen van Ruimtelijke Ordening en drie jaar als OCMW-voorzitter. De ervaring als schepen kan me helpen om subsidies vast te krijgen. Ik ben steeds sociaal geëngageerd geweest, ook vanuit een christelijke visie op de maatschappij. Bovendien ben ik momenteel lid van het nationale bestuur van de Christelijke Mutualiteiten in Brussel. Die elementen samen helpen om de boodschap van Damiaan uit te dragen. Ik had dat sociale engagement ook al als jongere, toen ik KSA-leider was.

Bart Massart wordt voorzitter van de vzw Damiaanmuseum. Dat museum is sinds 1952 ondergebracht in het geboortehuis van Pater Damiaan in Tremelo.

Om het Damiaanmuseum nieuwe impulsen te geven, gaf de Congregatie Paters van de Heilige Harten vorig jaar dit pand voor 99 jaar in erfpacht aan Tremelo, dat het beheer aan de vzw toevertrouwde.

Vernieuwing

De vzw bestaat uit vertegenwoordigers van de Paters van de Heilige Harten, de Damiaanactie, de gemeente Tremelo en de provincie Vlaams-Brabant.

Massart was jarenlang schepen van de stad Leuven en OCMW-voorzitter. Hij is ook betrokken in de strijd die zuster Jeanne Devos in India voert tegen kinderarbeid.

De eerste taak van de vzw is de geplande materiële en inhoudelijke vernieuwing van het museum in goede banen te leiden. (belga)

eve BELGA ■

Het Damiaanmuseum van Tremelo kreeg dit jaar al 6.500 bezoekers over de vloer. Dat is het dubbele van dezelfde periode vorig jaar. «We weten niet of dat komt omdat Pater Damiaan verkozen is tot grootste Belg of omdat het museum vaker open is», zegt Roger Guldentops van vzw Damiaanmuseum.

De gemeente, de provincie, de pater Picpussen en Damiaanactie zijn verantwoordelijk voor het museum. Vroeger kon je het museum enkel bezoeken na afspraak, nu is het elke namiddag open van dinsdag tot zondag.

Om de openingsuren te kunnen behouden, is vzw Damiaanmuseum op zoek naar vrijwilligers. «We werken met veertien vrijwilligers en vandaag heeft er nog iemand uit Haacht gebeld die ook wil meewerken. De vrijwilligers krijgen een korte opleiding over de stukken in het museum en moeten daarna de bezoekers gidsen», legt Guldentops uit.

Hoeveel geld de 6.500 bezoekers in het laatje gebracht hebben, weet Guldentops niet want het zijn nu nog de paters die de rekeningen beheren.

«Vanaf september komt er een vaste medewerkster enkel voor het museum. Die zal ook de inkomsten beheren en dan hebben we er een beter zicht op», zegt hij.

medicamenten

Nieuw in het museum zijn de medicamenten die een lepralijder moet nemen vooraleer hij volledig genezen is en een uitstrijkje van een leprabacil onder een microscoop.

Wat dan weer weg is uit het museum is een boek uit 1800. Onderzoek van een historicus naar de echtheid van de Damiaanstukken

bracht aan het licht dat het boek onmogelijk door Damiaan kon gebruikt zijn en het werd dus onmiddellijk verwijderd. Alle andere stukken zijn wel authentiek.

Historicus Patrik Jaspers heeft een interessante vondst gedaan in het Damiaanmuseum. Wat hij eerst omschreef als een fotokader met een stukje stof erin, bleek een relikwie uit 1900 te zijn.

«Toen ik de kader uit de kast haalde, zag ik tot mijn verbazing dat hij als een boek openvouwt en eigenlijk een schrijn is. Het stukje stof bleek een 'bursa', een zakje, te zijn. Erin zit een 'corporale'», zegt Jaspers.

De corporale is het wit doekje dat bijvoorbeeld dienst doet bij de laatste sacramenten of de communie. Om de reinheid van de corporale te waarborgen, bewaren priesters de stof in een zakje of bursa. Volgens het Franse opschrift op het bijhorende karton zijn de relikwieën wel degelijk van pater Damiaan. Omdat ze zo lang in het schrijn gezeten hebben, zijn ze nog in zeer goede staat.

De Paters der Heilige Harten, de Damiaanactie, de provincie Vlaams-Brabant en de gemeente Tremelo hebben de oprichtingsakte van de vzw Damiaanmuseum ondertekend. De grote uitdaging is het Damiaanmuseum om te vormen tot regionaal erkend museum met 10.000 bezoekers per jaar.

Vlaams-Brabant telt vier zo'n musea, het Damiaanmuseum moet zo'n erkenning ook in de wacht kunnen slepen. ,,Ik heb er een dubbel gevoel bij, zegt pater Gorissen. ,,Het is spijtig dat we moeten loslaten wat we al sinds 1953 zelf doen. Maar we hebben tot onze grote spijt moeten vaststellen dat we daartoe niet meer in staat zijn. De samenwerking stelt het doel van het museum veilig: de geest, de mentaliteit van pater Damiaan verder uitdragen.

De congregatie geeft het beschermde geboortehuis in erfpacht aan de

gemeente. Die zette al 40.000 euro opzij voor een opknapbeurt. ,,De jongste opknapbeurt dateert van 28 jaar geleden, zegt pater Gorissen. (dbp)

emdp ■

Tremelo Kunsthistoricus Patrik Jaspers uit Leuven maakt momenteel een inventaris op van de Damiaancollectie in het museum. Tegelijkertijd onderzoekt hij de authenticiteit en de staat van bewaring ervan. «In 1952 werd het Damiaanmuseum in Tremelo opengesteld voor het publiek. Dan is men ook beginnen twijfelen aan de echtheid van bepaalde ...

Tremelo

Kunsthistoricus Patrik Jaspers uit Leuven maakt momenteel een inventaris op van de Damiaancollectie in het museum. Tegelijkertijd onderzoekt hij de authenticiteit en de staat van bewaring ervan. «In 1952 werd het Damiaanmuseum in Tremelo opengesteld voor het publiek. Dan is men ook beginnen twijfelen aan de echtheid van bepaalde stukken. Zo doken er andere koffers op die van Damiaan zouden zijn, maar waarvan dat niet zeker geweten was», zegt de kersverse coördinator van 'Damiaan Vandaag.'

Het is geen toeval dat Jaspers nu in het museum werkt. De Paters Picpussen hebben de voorwerpen van Damiaan in bruikleen gegeven aan de gemeente en daarom moet een nieuwe inventaris worden opgemaakt. «Dit is het moment om alles te onderzoeken. De paters zelf weten nog veel over Damiaan en de gidsen ga ik om hulp vragen bij de Hawaïaanse collectie. Ook voor de bewaartoestand van sommige zaken is het belangrijk dat we nu ingrijpen. Het textiel, zoals de gewaden van Damiaan, is dringend aan restauratie toe», zegt Jaspers.

beetmerken

De historicus denkt dat weinig voorwerpen door de mand zullen vallen. Een naaste medewerker stuurde al een honderdtal bezittingen van de pater naar Leuven tijdens Damiaans laatste levensjaren. «Daar gaan we van uit dat ze authentiek zijn. Maar de vraag blijft natuurlijk of Damiaan die voorwerpen veel gebruikt heeft? Zo heeft medewerker Joseph Dutton twee pijpen opgestuurd. In de ene pijp zie je duidelijk de beetmerken van Damiaan. De andere is nieuw. Misschien lag die ergens op een tafel en heeft Damiaan die pijp amper gebruikt.»

Ook het meubilair zal worden onderzocht. Een hoop onderzoekswerk dus want de Paters Picpussen zijn eigenaar van 500 Damiaanstukken. Het veldwerk in het Damiaanmuseum duurt nog de hele maand. (LDK)

Patrik Jaspers onderzoekt de Damiaancollectie op haar echtheid. Foto Vertommen

'Damiaanmuseum vzw' is een feit. Alle leden hebben woensdag de oprichtingsacte ondertekend. Dat zijn de Vereniging der Paters der Heilige Harten, Damiaanactie vzw, de provincie Vlaams-Brabant en de gemeente Tremelo. Doel van de vzw is om een belevingsmuseum te maken in het geboortehuis van Damiaan en jaarlijks zo'n 10.000 bezoekers te ontvangen.

Dinsdag stelt studiebureau 'Sien' haar haalbaarheidsstudie voor in het Leuvens provinciehuis. Daaruit zal blijken of de moderniseringsplannen financieel mogelijk zijn. (LDK)

LIESBETH DEFRANCQ ■

Historicus Patrick Jaspers is gestart met het inventariseren van de collectie van het Damiaanmuseum in Tremelo. Hij controleert meteen ook de authenticiteit van de voorwerpen.

"We beschikken wel over een inventaris uit 1965, maar die is slechts een opsomming van voorwerpen. De nieuwe inventaris zal bestaan uit een beschrijving ervan. We gaan ook na of alle voorwerpen authentiek zijn en werkelijk aan de Zalige Damiaan hebben toebehoord. Zo hebben we twee pijpen en op één daarvan zijn de tandindrukken van Damiaan te zien", legt Jaspers uit.

In de zoektocht naar de authenticiteit van de stukken kan Patrick Jaspers zich baseren op een brief uit 1893 van pater Joseph Dutton, die pater Damiaan in 1886 kwam helpen. Joseph Dutton stuurde voorwerpen naar België met een beschrijving ervan.

In Tremelo is de vzw Damiaanmuseum in het leven geroepen. De oprichtingsakte werd ondertekend door de Vereniging van de Paters der Heilige Harten, de Damiaanactie vzw, de provincie Vlaams-Brabant en de gemeente Tremelo. De partners stellen zich tot doel om het huidige Damiaanmuseum, dat jaarlijks drieduizend bezoekers telt, grondig herin te richten. De verschillende ruimtes

moeten een duidelijk verhaal vertellen dat de bezoeker raakt, informeert en inspireert. De provincie en de gemeente verenigen ook de krachten voor de promotie van het museum via hun toeristische diensten. Ze streven ernaar om, als het museum is vernieuwd, jaarlijks tienduizend bezoekers te ontvangen. Het museum moet daarvoor een regionaal karakter krijgen. De provincie wil het op termijn officieel erkennen.

Niet alleen kinderen houden Damiaan levend. Op 1 december 2005 werd Pater Damiaan in Vlaanderen verkozen tot Grootste Belg, de provincie Vlaams-Brabant wil deze gebeurtenis niet ongemerkt voorbij laten gaan en organiseert daarom een provinciale plechtigheid om hulde te brengen aan de Grootste Belg en zijn achterban.

Damiaanmuseum

De provincie Vlaams-Brabant laat een haalbaarheidsstudie uitvoeren om het wegkwijnende Damiaanmuseum, het geboortehuis van Pater Damiaan, nieuw leven in te blazen. De studie wordt door het bureau Sien uit Tienen uitgevoerd. Ze moet over zes maanden gerealiseerd zijn. De kosten voor de studie worden op 22.942 euro geraamd.

· Het Museum Pater Damiaan is voorlopig nog in handen van de paters Picpussen, die het in 1895 kochten en in 1953 de deuren openden voor het publiek. Het is de bedoeling dat de gemeente Tremelo het museum in 2006 in erfpacht neemt. Het museum toont onder meer het altaar dat Damiaan eigenhandig maakte voor zijn kerk te Kalawao op Molokai, zijn kelk, zijn monstrans en liturgische gewaden, zijn schrijnwerkergerei, boeken en gebruiksvoorwerpen. Het museum is voorlopig enkel toegankelijk op zondagnamiddag, maar belangstellenden kunnen op afspraak ook op andere dagen op bezoek komen.

Gisteren verschenen de eerste affiches in het straatbeeld met het opschrift Damiaan is voor altijd de grootste Belg. De gemeente bereidt nu een viering voor, in februari volgend jaar. Het Damiaanmuseum is ter gelegenheid van de verkiezing nog tot zondag elke namiddag geopend. ,,Zijn verkiezing is formidabel, vertelt de conservator pater Huygen. ,,Het kon niemand anders zijn. Zijn boodschap is nog steeds brandend actueel.

Dertig mentaal gehandicapten van Huize De Veuster, genoemd naar Damiaan, nodigt op zaterdag 3 en zondag 4 december uit op een kerstmarkt.

dbp ■

De provincie Vlaams-Brabant is blij dat Damiaan tot Grootste Belg werd verkozen. Het sterkt de provincie in haar plannen om met Tremelo, de Heilige Hartcongregatie en de Damiaanactie, het Damiaanmuseum te herwaarderen. «Zodat de herinnering aan Damiaan levend wordt gehouden en iedereen kan ontdekken waarom hij werd verkozen.» (HML)

HERMAN MEERSSEMAN ■

De gemeente en de Picpuspaters bereikten een akkoord om het Damiaanmuseum in erfpacht te geven aan de gemeente Tremelo.

«We zouden graag moderne technieken gebruiken», zegt Jozef Eraly, een achterneef van Damiaan. «Zoals bijvoorbeeld touch-screens en hoofdtelefoons, zodat het lijkt alsof jijzelf Damiaan bent als je het museum bezoekt.» De haalbaarheidsstudie zal in mei afgerond zijn en kost 15.000 euro.

LIESBETH DEFRANCQ ■

TREMELO (tijd) - 'Het Damiaanmuseum verdient een grondige herwaardering', zei Jean-Pol Olbrecht, de Vlaams-Brabantse gedeputeerde voor cultuur, gisteren bij de voorstelling van de plannen voor het museum.

In de begroting voor 2006 voorziet Tremelo al 40.000 euro voor onderhoudswerken. Voor het beheer van het museum sloegen vier instanties de handen in elkaar: de congregatie, de gemeente, de Damiaanactie en de provincie Vlaams-Brabant.

In het Damiaanmuseum zijn portretten van Damiaan te zien, een schaalmodel van zijn melaatsenkolonie, maar ook foto's en voorwerpen die het leven op Hawaï in die periode illustreren.

Laakdalwandeling (14 km)

In 1895 verkocht de familie De Veuster ze aan de Paters der Heilige Harten. In de loop van de jaren werden verscheidene verbouwingen uitgevoerd.

Tegenover het Damiaanmuseum zien we een standbeeld van twee handen. Deze geelkoperen handen worden De Zelfgave genoemd en zijn een realisatie van Simon Lewi. Het is een symbolisering van de grote hand van Pater Damiaan en de kleine hand van een melaatse, die zich tracht op te trekken aan de held van Molokaï.

Voor we ons vertrekpunt bereiken staan we voor het Gemeentehuis (11), een voormalige pastorie, gebouwd in 1782 en bewoond tot in 1967.