Gebruiker:Nederlandse Leeuw/Effectief altruïsme
Effectief altruïsme is een filosofische stroming en sociale beweging die gebruik maakt van de wetenschappelijke methode en rationaliteit om de meest effectieve manieren te vinden om de wereld te verbeteren. Effectief altruïsten streven ernaar om alle kwesties en mogelijke handelingen te overwegen en daaruit datgene te kiezen wat naar verwachting het meeste positief effect teweegbrengt.[1] Het is deze brede, wetenschappelijk onderbouwde aanpak die effectief altruïsme onderscheidt van traditioneel altruïsme of liefdadigheid. In sommige gevallen kan effectief altruïsme handelingen impliceren die minder sentimenteel of emotioneel aansprekend zijn. Bekende personen geassocieerd met de beweging zijn onder andere de filosoof Peter Singer[2] en de ondernemers Dustin Moskovitz[3] en Elon Musk.[4]
Filosofie bewerken
Kosteneffectiviteit bewerken
Op goede doelen kan men kosten-batenanalyses toepassen, waarbij gekeken wordt naar hoeveel verbetering bereikt wordt per bestede euro. Interventies in de gezondheidszorg bijvoorbeeld worden geselecteerd op basis van hun effectiviteit in quality-adjusted life years (QALY's) per euro. Volgens effectief altruïsten is kosteneffectiviteit belangrijk bij het doen van donaties, omdat sommige organisaties veel effectiever blijken te zijn dan andere.[5] Sommige organisaties bereiken simpelweg hun doelen niet. Van de organisaties die wel succesvol zijn, blijkt uit onderzoek van de organisatie GiveWell dat sommige bereiken veel betere resultaten bereiken met minder geld.[6]
Daarnaast benadrukt GiveWell het belang van de "ruimte voor meer financiering" van de organisaties die zij evalueren.[7] Daarmee bedoelen zij het marginale effect van extra geld bovenop wat de organisatie al heeft. Soms is het een andere factor dan financiering die de schaalbaarheid van een interventie beperkt.
Onpartijdigheid bewerken
Effectief altruïsten verwerpen de opvatting dat sommige levens intrinsiek waardevoller zijn dan andere. Bijvoorbeeld vinden zij dat een persoon in een ontwikkelingsland evenveel waarde heeft als een persoon in hun eigen gemeenschap. Peter Singer schrijft hierover:
Het maakt niet uit of de persoon die ik kan helpen mijn buurkind van tien meter verderop is of een Bengaal wiens naam ik nooit zal weten, op zestienduizend kilometer afstand. [...] Het morele perspectief vereist dat we verder kijken dan de belangen van onze eigen samenleving. Vroeger [...], was dit nauwelijks haalbaar, maar nu is het heel goed mogelijk. Vanuit het morele perspectief, moet het voorkomen van verhongering van miljoenen mensen buiten onze samenleving tenminste als even urgent worden beschouwd tenminste als de handhaving van de normen omtrent bezit binnen onze samenleving.[8]
Daarnaast denken veel effectieve altruïsten dat toekomstige generaties evenveel morele waarde hebben als de huidige generaties, zodat zij zich richten op het verminderen van existentiële risico's voor de mensheid. Anderen vinden dat de belangen van niet-menselijke dieren dezelfde morele weging moet worden toegekend als de belangen van mensen en spannen zich in om dierenleed, waaronder leed in de bio-industrie, te voorkomen.[9]
Tegenfeitelijk redeneren bewerken
Effectief altruïsten beweren dat "tegenfeitelijk redeneren" (als ik niet dit zou doen, dan ...) belangrijk is om te bepalen welke handeling positieve impact maximaliseert. Veel mensen gaan ervan uit dat de beste manier om mensen te helpen direct werk is, zoals werken bij een goede doelen of sociale diensten verlenen.[10][11] Aangezien goede doelen en sociaal dienstverleners meestal wel mensen kunnen vinden die bereid zijn om voor hen te werken, vergelijken effectief altruïsten de hoeveelheid goed die iemand doet in een conventionele altruïstische carrière met de hoeveel goed die gedaan zou worden wanneer de op één na beste kandidaat aangenomen zou worden voor de positie. Volgens deze redenering kan de invloed van een conventionele altruïstisch loopbaan kleiner zijn dan het lijkt.[12]
De "earning-to-give"-strategie is voorgesteld als mogelijke strategie in effectief altruïsme. Deze strategie houdt in, te kiezen voor een goedbetalende loopbaan met het expliciete doel grote sommen geld aan een goed doel te geven. Sommige effectieve altruïsten hebben betoogd dat de marginale invloed van iemands mogelijk onethische handelingen in zo'n lucratieve carrière klein zou zijn, omdat iemand anders deze zou hebben gedaan in hun plaats, terwijl de impact van donaties groot zou zijn.[13][14]
Prioriteiten stellen tussen verschillende maatschappelijke kwesties bewerken
Hoewel er een groeiende nadruk op effectiviteit en onderzoek binnen non-profitorganisaties, wordt daarbij meestal maar één zaak tegelijkertijd beschouwd, zoals onderwijs of klimaatverandering.[15]Effectief altruïsme probeert echter het belang van verschillende maatschappelijke kwesties ten opzichte van elkaar te vergelijken.
Daarbij wordt gekeken in hoeverre de inzet in een bepaalde kwestie effectief is in het bereiken van een breed doel, zoals het verhogen van menselijk welzijn. Vervolgens wordt gekeken naar de mogelijke interventies binnen deze kwestie. Er zijn verschillende organisaties die onderzoek doen naar dit zogenaamde "prioritiseren van goede doelen".[16][17]
Veelbesproken prioriteiten binnen effectief altruïsme zijn: armoede in derde wereld, dierenleed in de bio-industrie en de toekomst van de mensheid op lange termijn.[18]
Geschiedenis als sociale beweging bewerken
De ideeën achter effectief altruïsme doen al lange tijd ronde in de praktische ethiek, met name in de consequentialistische ethiek en zijn terug te vinden in de werken van filosofen zoals Peter Singer en Peter Unger, maar de beweging zelf, met zijn institutionele infrastructuur en bijbehorende gemeenschap, is pas ontstaan eind jaren 2000.[19]
Drie van de oudste organisaties die de idealen van effectief altruïsme verwezenlijken zijn:
- GiveWell, een organisatie die goede doelen evalueert, opgericht in 2007 door Holden Karnofsky en Elie Hassenfeld, met het doel organisaties te beoordelen om te achterhalen welke de beste zijn om aan te doneren.[20]
- Giving What We Can, opgericht in november 2009 door Toby Ord, gericht op het vormen van een gemeenschap van mensen die beloofd hebben een substantieel deel van hun inkomen te doneren om wereldwijde armoede te verlichten.[21]
- 80.000 Hours, opgericht in oktober 2011 door William MacAskill en Benjamin Todd, met het doel carrière-advies te bieden aan mensen die de positieve van hun leven op de maatschappij willen maximaliseren.[22]
Volgens William MacAskill is de naam "effectief altruïsme" voortgekomen uit een e-maildiscussie in november en december 2011 op zoek naar een goede naam voor een overkoepelende organisatie voor zowel Giving What We Can en 80.000 Hours. De gekozen naam was het Centre for Effecteve Altruism (CEA).[23] Een openbare Facebookgroep getiteld "Effective Altruists" (niet verbonden met CEA of een andere organisatie) werd opgericht in november 2012.[23][24]
Peter Singer gaf een TED-talk over effectief altruïsme in maart 2013, die leidde tot een toename van de interesse in het begrip en het idee.[25]
Begin 2015 zijn twee boeken over effectief altruïsme verschenen, en nog twee boeken worden verwacht later in het jaar.[26] De eerste van deze boeken, The Most Good You Can Do van Peter Singer, werd gepubliceerd op 7 april 2015 door Yale University Press [27] en een recensie werd geschreven door Nicholas Kristof van de New York Times.[28]
Bronnen, noten en/of referenties
|
Categorie:Beweging Categorie:Ethiek Categorie:Filosofische stroming