Gebruiker:Muijz/Kladblok/Enterprise

Renegade-vertaling oppoetsen

[[Bestand:USS Enterprise (CV-6) in Puget Sound, September 1945.jpg|thumb|300px| USS Enterprise (CV-6)]] [[Bestand:Douglas SBD flies over USS Enterprise (CV-6) and USS Saratoga (CV-3) on 19 December 1942.jpg|thumb|right|300px|1942]] De '''USS Enterprise (CV-6)''' was een [[vliegdekschip]] van de Amerikaanse Marine tijdens de [[Azië in de Tweede Wereldoorlog|oorlog in de Grote Oceaan]]. Het schip werd ook de "Big E" genoemd en was het meest gedecoreerde schip van de Amerikaanse Marine tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]]. Ze voerde de meeste missies uit gedurende de Tweede Wereldoorlog in de [[Grote Oceaan]], en werd bijzonder beroemd door de zee- en luchtslagen in de oorlog in de Grote Oceaan. De USS Enterprise behoorde tot de ''Yorktown''-klasse. De USS Enterprise was het zesde vliegdekschip van de United States Navy en het zevende US Navy schip met deze naam. == Geschiedenis == [[Bestand:USS Yorktown (CV-5) and USS Enteprise (CV-6) fitting out at Newport News Shipbuilding, 8 February 1937.jpg|thumb|De ''USS Enterprise'' (links) samen met de ''USS Yorktown'' in aanbouw in Newport News]] De kiel van de ''USS Enterprise'' werd op 16 juli 1934 gelegd. Ze liep van stapel op 3 oktober 1936 te [[Newport News Shipbuilding]], gedoopt door Lulie Swanson, echtgenote van de marine-secretaris Claude A. Swanson. De ''USS Enterprise'' werd overgedragen aan de Amerikaanse marine op 12 mei 1938. Het vliegkampschip nam aan vrijwel alle zeeslagen tegen Japan in de Tweede Wereldoorlog deel, onder meer aan de [[Slag bij Midway]], de [[Zeeslag bij de Oostelijke Salomonseilanden]]; de [[Zeeslag bij de Santa Cruz-eilanden]]. Ook was ze aanwezig gedurende de [[Slag om Guadalcanal|Slag bij Guadalcanal]], de [[Slag in de Filipijnenzee]] en de [[Slag in de Golf van Leyte]], alsook voordien het bombardement op [[Tokio]], met de [[Doolittle Raid]]. De Enterprise werd driemaal getroffen; het laatst door een [[kamikaze]]-vliegtuig tijdens de verovering van het eiland [[Okinawa (eiland)|Okinawa]] in april [[1945]], waarna ze naar de V.S. terugkeerde. Ze overleefde de oorlog, evenals de ''[[USS Saratoga (CV-3)]]'' en de ''[[USS Ranger (CV-4)]]''. Eigenlijk is de ''USS Enterprise'' het resultaat van de ontwapeningsonderhandelingen, die in 1921 tussen de [[Verenigde Staten (hoofdbetekenis)|Verenigde Staten]], het [[Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Ierland|Verenigd Koninkrijk]], [[Japan (hoofdbetekenis)|Japan]], [[Frankrijk (hoofdbetekenis)|Frankrijk]] en [[Italië]] werden gevoerd. Bij het [[Akkoord van Washington]] werd bepaald dat de Verenigde Staten 135.000 ton aan vliegdekschepen mocht bouwen. De eerste drie vliegdekschepen die werden gebouwd waren de ''[[USS Langley (CV-1)]]'', de ''[[USS Lexington (CV-2)]]'' en de ''[[USS Saratoga (CV-3)]]''. Dit waren omgebouwde schepen van andere klassen. De ''[[USS Ranger (CV-4)]]'' was het eerste vliegdekschip, dat ook als zodanig gepland en gebouwd werd. Toen [[Franklin Delano Roosevelt|Franklin D. Roosevelt]] in 1933 de [[New Deal]] verkondigde, was in de defensiebegroting ook 40.000.000 [[Amerikaanse dollar|dollar]] voor twee nieuwe vliegdekschepen opgenomen. Van het zusterschip ''[[USS Yorktown (CV-5)]]'' werd in mei 1934 de kiel gelegd en de ''USS Enterprise (CV-6)'' volgde twee maanden later. De eerste proefvaart van de beide vliegdekschepen ''USS Yorktown'' en ''USS Enterprise'', was in mei 1938 naar het Braziliaanse [[Rio de Janeiro (stad)|Rio de Janeiro]]. De toenmalige viceadmiraal [[William Halsey|William F. Halsey Jr]]. voerde hierbij het opperbevel, en kapitein-ter-Zee Newton H. White had het eerste commando over de ''USS Enterprise''. Na haar terugkeer opereerde ze langs de oostkust van de [[Antillen]] in april 1939. In november werd Newton White door kapitein-ter-Zee Charles A. Pownall vervangen, en deze bracht het schip in 1939 naar de Grote Oceaan waar ze eerst op haar eerste thuisbasis [[San Diego (Californië)|San Diego]] aanlegde. In mei [[1940]] werd de Task Force-vloot voor Japanse afdreiging naar [[Pearl Harbor (marinebasis)|Pearl Harbor]] verlegd. Er was tegen Japan een olie-[[embargo]] uitgevaardigd, onder andere omdat Japan in 1938 [[Volksrepubliek China|China]] was binnengevallen en daar oorlogsmisdaden beging tegen de Chinese burgerbevolking. Dit Amerikaans embargo zat de Japanners dwars. Ze hadden nog voor twee maanden olievoorraad.{{feit}} ==Tweede Wereldoorlog== === Pearl Harbor === Op 28 november [[1941]] vertrok de USS Enterprise uit [[Oahu]] om vliegtuigen en piloten naar [[Wake (eiland)|Wake eiland]] te brengen. Op 2 december 1941 had ze juist haar leveringsmissie aan het Marine Corps Fighter Squadron 211 op Wake eiland afgerond. Ze zou tegen 6 december terug in [[Pearl Harbor (marinebasis)|Pearl Harbor]] zijn, maar het slechte weer verhinderde haar directe terugkeer - achteraf gezien een geluk voor de Amerikanen. De ''USS Enterprise'' was bijna het slachtoffer geworden van de Japanse [[aanval op Pearl Harbor]]. Terugkerend van Wake eiland, had ze gelukkig oponthoud gehad, niet alleen door het slechte weer, maar ook toen de haar escorterende [[torpedobootjager]]s, in volle zee, moesten bijbunkeren. Daarom was het vliegdekschip 7 december 1941 nog 200 mijl van Oahu verwijderd, toen de Japanse [[bommenwerper]]s boven Pearl Harbor verschenen. === Na Pearl Harbor === De USS Enterprise stuurde 18 vliegtuigen naar Pearl Harbor om de schade daar vast te stellen. Die kwamen vlak na de Japanse aanval aangevlogen. Zes Enterprise-toestellen werden neergehaald door zenuwachtige Amerikaanse schutters, die dachten dat het Japanse vliegtuigen waren. Acht bemanningsleden werden gedood. Toen de USS Enterprise de volgende dag in Pearl Harbor aankwam en voorzichtig binnenliep, langs de gestrande en vernielde [[USS Nevada (BB-36)]], zag de bemanning de ravage die de Japanners hadden aangericht. Na haar bevoorrading trok haar Task Force eropuit om de Japanse Striking Force, bestaande uit zes vliegdekschepen, waaronder ''[[Akagi]]'', ''[[Kaga (vliegdekschip)|Kaga]]'', ''[[Hiryu]]'', ''[[Soryu]]'', ''[[Zuikaku]]'', ''[[Shokaku]]'' en een groot aantal escorteschepen, op te sporen. Deze waren naar het westen gevaren om [[Guam]] en Wake eiland aan te vallen. De USS Enterprise vond wel de Japanse [[Onderzeeboot|onderzeeër]] I-70. Op 10 december brachten haar vliegtuigen deze op 23°35 N. en 155°35 W tot zinken. Gedurende de laatste weken van december 1941, stoomde de USS Enterprise met zijn Task Force ten westen van Hawaï om dekking te geven aan dit eiland, terwijl twee andere carriergroepen, die van de USS Lexington en die van de USS Saratoga, al ter plaatse waren nabij Wake eiland. Na de Japanse landing moesten de beide Task Force's zich terugtrekken van Wake eiland. Na instructies gekregen te hebben te Pearl Harbor, vertrok de USS Enterprise-groep op 11 januari 1942, ter bescherming van een konvooi, richting [[Samoa]]. Op 1 februari deelde haar Task Force een harde slag uit aan de Japanners in [[Kwajalein]], [[Wotje]] en [[Maloelap]], op de [[Marshalleilanden]]. Haar vliegtuigen brachten drie schepen tot zinken, beschadigden acht andere schepen en vernietigde grote aantallen vliegtuigen en grondinstallaties. De USS Enterprise liep daarbij lichte schade op door Japanse tegenaanvallen. Na de slag stoomde haar Task Force terug naar Pearl Harbor. === Doolittle Raid === [[Bestand:Planes warming up engines on USS Enterprise (CV-6) April 1942.jpg|{{largethumb}}|Jachtvliegtuigen op de ''USS Enterprise (CV-6)'']] Gedurende de volgende maanden, zwierven de ''USS Enterprise'' en haar escorteschepen door het centrum van de Grote Oceaan. Van daar viel ze de vijandelijke installaties op het eiland [[Wake (eiland)|Wake]] en [[Minami-Tori-shima|Marcus eiland]] aan, waar ze weer wat lichte schade opliep. Daarna keerde ze terug naar Pearl Harbor voor de nodige herstellingen. Op 8 april 1942 vertrok ze weer, en had ze een rendez-vous met de ''[[USS Hornet (CV-8)]]''. Samen voeren ze westwaarts, waarbij de ''Enterprise'' de ''USS Hornet'' mede escorteerde voor een geheime missie boven [[Japan (hoofdbetekenis)|Japan]], de [[Doolittle Raid]] op [[Tokio]]. Na de aanval werd de Japanse vloot eropuit gestuurd, om de Amerikaanse vliegdekschepen op te sporen. Hier was het toen snelste vliegdekschip ter wereld, ''[[Hiryu]]'', aanwezig. Maar het Amerikaanse [[flottielje]] bereikte Pearl Harbor op [[25 april]]. === [[Slag bij Midway]] === Op [[1 mei]] 1942, vertrok de "Big E"-Task Force met volle snelheid naar het zuiden van de Grote Oceaan, voor een hereniging met de andere Task Forces, die van de USS Lexington en de USS Yorktown, die in de [[Koraalzee]] opereerden. De [[Slag in de Koraalzee]] was echter al voorbij voordat de USS Enterprise ter plaatse was. De "Big E" kreeg orders terug te keren, en bereikte Pearl Harbor op [[26 mei]] 1942. Op 27 mei kregen menige officieren en matrozen aan boord van de USS Enterprise, die plichtbewust hadden opgetreden tijdens de Japanse aanval op Pearl Harbor, een ereteken opgespeld. Vele kregen de [[Medal of Honor (militair)|Medal of Honor]]. Voor de eerste maal in de Amerikaanse geschiedenis, kreeg een kleurling, een kok, Doris "Dorie" Miller genaamd, een medaille uitgereikt, door de vloot-admiraal [[Chester Nimitz]], de plaatsvervanger van admiraal [[Husband Kimmel]]. Matroos-Tweede-klas Miller kreeg "maar" het Navy Cross. De USS Enterprise begon daarna met haar intensieve voorbereidingen, om nu wel deel te nemen in een beslissende strijd, die om de [[Midway (eiland)|Midway]] eilanden. De Japanse vloot stoomde naar Midway, terwijl een andere Japanse carriervloot, [[Dutch Harbor]] op [[3 juni]] 1942 aanviel als afleidingsmanoeuvre. Vloot-admiraal Chester Nimitz liet zich niet van de wijs brengen en stuurde 23 [[Consolidated PBY Catalina|Catalina]]'s op verkenning uit. Op 28 mei 1942 werd de USS Enterprise het vlaggenschip van viceadmiraal [[Raymond Spruance]]. Carrier Task Force 16 kreeg de orders: "''To hold Midway and inflict maximum damage on the enemy by strong attrition tactics.''" Hij kreeg de opdracht, een tactiek uit te dokteren en posteerde zijn drie vliegdekschepen ten noordoosten van Midway. Dit punt werd "Point Luck" genoemd, want dat hadden ze nodig. Met de ''USS Enterprise'' in Task Force 16, samen met de ''USS Hornet'', zes kruisers en tien torpedobootjagers stoomde Spruance naar het rendezvouspunt. Op [[30 mei]] voegde Task Force 17, onder leiding van viceadmiraal [[Frank Jack Fletcher]] met de, inderhaast herstelde ''USS Yorktown'', zijn twee kruisers en zes torpedojagers, zich bij de Carrier Task Force 16-vloot van Spruance. Fletcher was de leidinggevende admiraal voor de luchtaanvallen en had de titel van "Officer in Tactical Command." De Slag bij Midway begon in de morgen van [[4 juni]] 1942. De Amerikanen brachten drie vijandelijke vliegdekschepen tot zinken. De USS Enterprise kwam onbeschadigd uit de slag en keerde op 13 juni 1942 terug naar Pearl Harbor. === Operaties in het zuiden van de Grote Oceaan === [[Bestand:USS Enterprise (CV-6) under attack and burning during the Battle of the Eastern Solomons on 24 August 1942 (NH 97778).jpg|{{largethumb}}|De ''USS Enterprise (CV-6)'' brandt na de Zeeslag bij de Oostelijke Salomonseilanden]] Na een maand waarin onderhoudswerkzaamheden werden uitgevoerd, vertrok de ''USS Enterprise'' op 15 juli 1942, naar het zuiden van de Grote Oceaan, waar ze de ''Task Force 61'' ondersteunde bij [[amfibische oorlogvoering]] op de [[Salomonseilanden]] in augustus 1942. Voor de volgende twee weken, verleende het vliegdekschip met haar vliegtuigen [[luchtsteun]] met tevens communicatievluchtlijnen, ten zuidwesten van de Salomonseilanden. Op 24 augustus werd de Enterprise tijdens de [[Zeeslag bij de Oostelijke Salomonseilanden]] het meeste getroffen. Drie directe treffers en vier nabijtreffers doodden 74 manschappen en verwondden 95 opvarenden en brachten serieuze schades op aan het vliegdekschip. Maar welgetrainde schadecontroles en snel, hard werkende manschappen, lapten hun vliegdekschip weer op en ze was weldra weer in staat op eigen kracht terug te keren naar Pearl Harbor. === Zeeslag bij Santa Cruz-eilanden === [[Bestand:EnterpriseWildcat.jpg|{{largethumb}}|Een [[Grumman F4F Wildcat]] op de ''USS Enterprise (CV-6)'']] Na de reparaties in Pearl Harbor, van 10 september tot 16 oktober 1942, vertrok de ''USS Enterprise'' nog een keer naar het zuiden van de Grote Oceaan. Daar formeerde ze met de ''USS Hornet'' Task Force 61. Op 26 oktober lanceerde de ''USS Enterprise'' verkenningsvliegtuigen en deze lokaliseerden een Japanse vliegdekschip-strijdmacht. De [[zeeslag bij de Santa Cruz-eilanden]] was begonnen. De vliegtuigen van de ''Enterprise'' brachten Japanse vliegdekschepen en kruisers schade toe, terwijl de Enterprise zelf werd aangevallen door Japanse toestellen. Tweemaal werd ze door bommen geraakt, waarbij 44 man sneuvelden en 75 gewond raakten. Ondanks de schade, bleef ze aanvallen lanceren. Ook nam ze een groot aantal vliegtuigen van de ernstig getroffen ''USS Hornet'' aan boord. De Amerikaanse verliezen waren fors, maar het gevecht gaf de Amerikanen gelegenheid om [[Guadalcanal (eiland)|Guadalcanal]] tegen de volgende vijandelijke aanvallen te versterken. De ''USS Enterprise'' was nu het enige Amerikaanse vliegdekschip op het strijdtoneel. Op het vliegdek zette de bemanning de tekst: "Enterprise vs Japan". === Slag bij de Salomonseilanden === Op [[30 oktober]] kwam de "Big E" in [[Nouméa (stad)|Nouméa]], [[Nieuw-Caledonië (Frans gebiedsdeel)|Nieuw-Caledonië]], aan voor herstelwerkzaamheden. Maar een nieuwe Japanse vloot bij de Salomons, kwam opdagen en stoomde op 11 november erheen. Ondertussen werkten de bemanningsleden van het reparatieschip [[USS Vestal (AR-4)]], nog aan boord van de USS Enterprise. Op [[13 november]] vielen haar vliegtuigen het Japanse slagschip [[Hiei (schip, 1914)|Hiei]] aan en brachten haar tot zinken. Wanneer de zeeslag van Guadalcanal eindigde, op [[15 november]] 1942, had de USS Enterprise haar aandeel tot het, tot zinken brengen van 16 Japanse- en 8 beschadigde schepen, goed volbracht. De "Big E" keerde terug naar Nouméa op [[16 november]], voor een verdere en definitieve herstelling. === Slag bij Rennell eiland === De USS Enterprise stoomde na de broodnodige herstellingen op [[4 december]] 1942, weg van [[Espiritu Santo]] op de [[Vanuatu|Nieuwe Hebriden]], tot [[28 januari]] [[1943]], toen ze weer vertrok naar het Salomonsgebied. Op 30 januari liet ze haar jagers en bommenwerpers opstijgen tegen een kruisers-torpedojagers-groep gedurende de zeeslag bij het eiland [[Rennell]]. In weerwil van de vernietiging van een grote meerderheid van de aanvallende Japanse bommenwerpers door Enterprise-vliegtuigen, werd de zware kruiser [[USS Chicago (CA-29)]] toch nog getroffen door Japanse vliegtuigtorpedo's, die haar tot zinken brachten. Vrij snel na de Slag bij Rennell eiland, kwam het Amerikaanse vliegdekschip op [[1 februari]] 1943 in Espititu Santo terug. Voor de volgende drie maanden opereerde de USS Enterprise vanuit deze basis, dekking gevend met haar vliegtuigen van de US oppervlakte-strijdmachten op de Salomons. Daarna stoomde de USS Enterprise naar Pearl Harbor waar ze op 27 mei 1943 aankwam. Vloot-Admiraal Chester Nimitz bracht het schip voor, met de eerste "Presidential Unit" medaille-ereteken, voor een vliegdekschip. Op [[20 juli]] 1943 kwam ze binnengevaren in [[Puget Sound Naval Shipyard]], voor de meest broodnodige herstellingen. De Yorktown-klasse had bewezen tot kwetsbaarheid van torpedoinslagen, terwijl ze grote reparaties onderging, in het najaar toen van 1943. De USS Enterprise werd dusdanig ontvangen met grootse opgezette herstellingswerkzaamheden, met inbegrip van een anti-torpedo-boord, dat haar een verbeterde onderwaterbescherming moest bezorgen. === Terugkeer naar haar plicht === De USS Enterprise kwam terug in actievere wateren, midden november 1943. De "Big E" bracht een dichte luchtdekking teweeg, ter bescherming voor de Marinierslanding op het atol [[Makin]], van 19 november tot 21 november 1943. Op de nacht van 26 november leidde de carrier-basis de nachtvluchten in voor een operatie in de Grote Oceaan. Na een hevige raid door haar vliegtuigen van Task Force 50 tegen een Japanse basis op [[Kwajalein]], op 4 december 1943, keerde de USS Enterprise na vijf dagen strijd, terug naar Pearl Harbor. De volgende operatie van de "Big E" was met Task Force 58, in een zachte landing op de [[Marshalleilanden]] en ondersteuning van de landing op Kwajalein, van 29 januari tot 3 februari 1944. Daarna stoomde de onvermoeibare lijkende USS Enterprise, nog altijd met Task Force 58, op tot een invasie op de Japanse zeemachtbasis op de [[Chuuk|Trukeilanden]], in de [[Carolinen]] eilanden, op 17 februari 1944. Ter plaatse had de USS Enterprise een vlieghistorie verwezenlijkt, door voor de eerste maal, een nachtelijke gelanceerde vliegtuigaanval, met radar te leiden. De 12 Enterpise-torpedobommenwerpers volbrachten een excellent resultaat door 1/3 van de Japanse 200.000 ton-scheepsruimte te doen kelderen. Met haar Task Force 58, lanceerde de USS Enterprise raids op [[Jaluit (atol)|Jaluit]] Atol op 20 februari 1944. Daarna stoomde ze naar [[Majuro]] en Espiritu Santo. Op 15 maart stoomde ze met Task Force 36.1 nu, ter ondersteuning voor de marinierslandingen op het eiland [[Emirau]] tussen 19 en 25 maart. De carrier formeerde terug Task Force 58 op 26 maart, en voor de volgende 12 dagen, ondernam ze een serie van aanvallen en raids, tegen de eilanden van [[Yap]], [[Ulithi]], [[Woleai]] en [[Palau (land)|Palau]]. Na een verblijf van een week, bevoorrade en bunkerde de "Big E" zich, in Majuro. Daarna voer ze op 14 april tot ondersteuning van de landingen in het [[Hollandia (Nederlands Nieuw-Guinea)|Hollandia]] (nu [[Jayapura (stad)|Jayapura]]) gebied van [[Nieuw-Guinea]], en nam deel aan de aanval tegen de Truk eilanden, tussen 29 en 30 april 1944. Op 6 juni 1944 was ze nog in gezelschap met Task Force 58.3. Ze vertrok van Majuro tot deelname met de rest van Task Force 58 in de aanval op de [[Marianen]]. Daarna tegen [[Saipan]], [[Rota (Noordelijke Marianen)|Rota]] en [[Guam]], tussen 11 en 14 juni 1944. De Enterprise-piloten boden directe luchtondersteuning voor de landingen op Saipan op 15 juni, en ondersteunde de Amerikaanse Marinierstroepen voor de volgende twee dagen. Beslissend voor een grotere poging tot een uitbreking op de invasie van Saipan, positioneerde admiraal Spruance, nu commandant van de 5de Vloot, Task Force 58 tot een ontmoeting met de Japanse bedreiging. === De Slag in de Filipijnenzee === Op [[19 juni]] 1944 werd de [[Slag in de Filipijnenzee]] uitgevochten. Acht uur lang vlogen Amerikaanse en Japanse over en weer om elkaars vliegdekschepen aan te vallen boven Task Force 58 en de [[Marianen]]. Op het einde van 20 juni vierden de Amerikanen hun zege. Zes Amerikaanse schepen waren wel beschadigd en 130 vliegtuigen en een totaal van 76 piloten en vliegtuigbemanning waren verloren gegaan, maar door hulp van Amerikaanse [[Onderzeeboot|onderzeeërs]] waren drie Japanse vliegdekschepen tot zinken gebracht: de ''[[Hiyo (vliegdekschip)|Hiyo]]'', ''[[Shokaku]]'' en de ''[[Taiho]]'' en 426 Japanse vliegtuigen waren vernietigd. De [[Japanse Keizerlijke marine]] kwam deze slag niet te boven. De Slag in de Filipijnenzee was voorbij. De ''USS Enterprise'' en haar begeleidende oorlogsschepen vervolgden hun route en ondersteunden de campagne op [[Saipan]] tegen 5 juli. Ze keerden terug naar Pearl Harbor voor een maand, voor een algemene revisie. Ze kwam terug in actie op 24 augustus 1944, met Task Force 38 in het strijdgebied en stoomde daar rond, nabij de [[volcano eilanden|Volcano]]- en [[Bonin-eilanden]], van 31 augustus tot 2 september 1944. De eilanden [[Yap]], [[Ulithi]] en [[Palau (land)|Palau]] werden eveneens aangedaan, vanaf 6 tot 8 september 1944. === De Slag in de Golf van Leyte === Na de operatie ten westen van de Palau eilanden, vervoegde de ''USS Enterprise'' op 7 oktober 1944 andere eenheden van Task Force 38 en zette van 10 tot 20 oktober koers naar het noorden. Haar vliegtuigen voerden missies uit boven [[Okinawa (eiland)|Okinawa]], [[Formosa (Taiwan)|Formosa]] en de [[Filipijnen]]. Ze bliezen met hun bommen en torpedo's verscheidene vliegvelden, geschutsinstallaties en gereedliggende schepen op voor de invasie van [[Leyte (eiland)|Leyte]]. Na de Amerikaanse landing op Leyte op 20 oktober ging de "Big E" voor [[Ulithi]] liggen om brandstof te bunkeren, maar op 23 oktober bracht de naderende Japanse vloot haar weer snel terug in actie. In de [[Slag in de Golf van Leyte]] van 23 tot 26 oktober, vielen vliegtuigen van de ''Enterprise'' de drie vijandelijke groepen aan. Ditmaal was het een zeeslag tussen [[slagschip|slagschepen]] en [[torpedobootjager]]s. De ''USS Enterprise'' en de overgebleven schepen ondernamen een patrouilletocht, ten oosten van [[Samar (eiland)|Samar]] en Leyte, tegen het eind van oktober. Daarna keerde het vliegdekschip terug naar [[Ulithi]] voor bevoorrading en reparatie. In de loop van november viel haar luchtvloot doelen aan in het [[Manilla (hoofdbetekenis)|Manillagebied]], bij de [[Filipijnen]] en de eilanden [[Yap]]. Ze keerde op 6 december 1944 terug naar haar thuisbasis Pearl Harbor. === [[Iwo Jima]], [[Slag om Okinawa|Okinawa]], en de [[Kamikaze]] === Op 24 december 1944 vertrok de USS Enterprise naar de [[Filipijnen]]. Aan boord van de USS Enterprise was een speciale groep aanwezig, getraind in nachtvluchten en geleid door nachtradar. Ze sloot zich aan bij Task Force 38.5 en koerste in de wateren rond, ten noorden van [[Luzon (eiland)|Luzon]] en in de [[Zuid-Chinese Zee|Chinese Zee]], in de loop van januari [[1945]]. Haar vliegtuigen onderschepten vijandelijke land- en scheepsdoelen vanaf [[Taiwan (hoofdbetekenis)|Formosa]] tot [[Indochina]]. Na haar instructies en bezoek aan Ulithi, ontving de "Big E" weer Task Force 58.5 op [[10 februari]] 1945, en zorgde dag en nacht ervoor, dat haar Task Force 58 eveneens beschermd bleef, terwijl haar luchtmachtvloot aanvallen deed op [[Tokio]] op 16 en 17 februari 1945. ==== Landing op Iwo Jima ==== Ze ondersteunde van 10 februari tot 9 maart 1945 de [[marinier]]s in hun [[Landing op Iwo Jima]]. Daarna stoomde ze terug naar [[Ulithi]]. Gedurende een deel van deze periode, onderhield de ''USS Enterprise'' voortdurend vliegtuigpatrouilles boven [[Iwo Jima]], voor 174 uren. Op 15 maart vertrok ze terug van Ulithi en onderhield haar nachtwerk in vliegtuigraids tegen [[Kyushu]], [[Honshu]] en schepen in de binnenzeeën van [[Japan (hoofdbetekenis)|Japan]]. Ze werd echter licht beschadigd door een vijandelijke bom op 18 maart 1945. De ''USS Enterprise'' voer zes dagen later Ulithi binnen voor reparatie. ====Slag om Okinawa ==== Ze kwam opnieuw in actie op 5 april in de [[Slag om Okinawa]]. Daar raakte een [[kamikaze]]vliegtuig "Big E" op [[11 april]] 1945. Weer moest ze terugkeren naar Ulithi. Nog een keer stevende ze terug naar [[Okinawa (eiland)|Okinawa]] en op 6 mei ondernam de ''USS Enterprise'', de klok rond, aanvalraids met haar vliegtuigen. Weer werd ze getroffen door een Japanse "kamikaze"-zelfmoordpiloot. Op [[14 mei]] 1945 vernielde een zelfmoordvliegtuig haar voorwaartse-vliegdeklift. Hierbij vielen 14 doden en 34 gewonden. Het vliegdekschip stoomde terug voor reparatie naar [[Puget Sound Naval Shipyard]]. Daar kwam ze aan op [[7 juni]], waar ze gemeerd bleef tot op V-J Day, [[15 augustus]] 1945. Ze kwam niet meer in actieve dienst, daar Japan in augustus 1945 capituleerde. De oorlog was afgelopen. == Na de oorlog == === Operatie Magic Carpet === De ''USS enterprise'' voer naar Pearl Harbor en keerde daarna terug naar de Verenigde Staten met 1100 dienstplichtigen wier dienst erop zat. Ze voer naar [[New York (stad)|New York]], waar ze op 17 oktober 1945 aankwam. Twee weken later kwam ze aan te [[Boston (hoofdbetekenis)|Boston]], voor installatie van ruimten voor verblijf. Dan begon ze operatie Magic Carpet en ze bracht 10.000 veteranen huiswaarts. In Europa huldigde de Britse Admiraliteit het schip, het enige niet-[[Royal Navy]]-schip dat deze eer te beurt viel. == Sloop van "Big E" == De ''USS Enterprise'' kwam naar de [[New York Naval Shipyard]] op 18 januari 1946 en werd buiten dienst gesteld op 17 februari 1947. Ofschoon er verscheidene pogingen werden ondernomen tot behoud van het schip als een museum/memorial, lukte het niet om daarvoor genoeg geld bij elkaar te krijgen. Het vliegdekschip van de US Navy en de "Big E" werd verkocht op 1 juli 1958 aan de [[Lipsett Corporation]] van New York, die ''USS Enterprise'' liet slopen te [[Kearny (New Jersey)|Kearny]] ([[New Jersey]]). Er werd beloofd dat een opvallende driepotige mast behouden zou blijven om in het Naval Academy's nieuw voetbalstadion te zetten, maar dat is niet gebeurd. Er werd wel een gedenkplaat geplaatst op de basis, van wat wordt vernoemd "Enterprise Tower". De sloop eindigde in mei 1960. In 1968 was er een permanent "Enterprise Exhibit" en was opgedragen aan het Naval Aviation Museum te [[Pensacola (Florida)|Pensacola]] Naval Air Station ([[Florida (staat)|Florida]]), tot een huiselijk kunstproductie, foto's en andere items van historisch belang over de ''USS Enterprise (CV-6)''. == Lijst van operaties == * [[Marshalleilanden]] (februari 1942) * [[Wake (eiland)|Wake]] eiland (februari 1942) * [[Minami-Tori-shima|Marcuseiland]] (maart 1942) * [[Doolittle Raid]] (april 1942) * [[Slag bij Midway]] (juni 1942) * [[Slag om Guadalcanal]] (augustus 1942) * Oostelijke [[Salomonseilanden]] (augustus 1942) * [[Zeeslag bij de Santa Cruz-eilanden]] (oktober 1942) * [[Zeeslag bij Guadalcanal]] (november 1942) * eiland [[Rennell]] (januari 1943) * [[Gilberteilanden]] (november 1943) * [[Chuukeilanden]] (november 1943) * [[Saipan]] - [[Guam]] - [[Slag in de Filipijnenzee]] (juni 1944) * [[Slag in de Golf van Leyte]] (oktober 1944) * aanval op [[Tokio]] (februari 1945) * aanval op [[Kyushu]] (maart 1945) * [[Landing op Iwo Jima]] * [[Slag om Okinawa]] (april 1945) * aanval op [[Kyushu]] (mei 1945) == Doden en gevangenen == De ''USS Enterprise'' had tezamen 374 doden te betreuren. Daarvan zijn 139 doden van de scheepsbemanning. De anderen behoorden tot de gestationeerde luchteenheden die neergestort zijn. Twaalf piloten werden door de Japanners gevangengenomen, nadat hun vliegtuig werd neergehaald. Daarvan werden twee piloten na de gevangenneming geëxecuteerd. Twee andere piloten werden naar [[Formosa (Taiwan)|Formosa]] gebracht en kort voor het oorlogseinde opgehangen. == Commandanten == * Kapitein-ter-zee Newton H. White (12 mei 1938 - 21 december 1938) * Kapitein-ter-zee Charles A. Pownall (21 december 1938 - 21 maart 1941) * Kapitein-ter-zee Georges D. Murray (21 maart 1941 - 30 juni 1942) - ([[Doolittle Raid]] - [[Slag bij Midway]], met admiraal [[Raymond Spruance]] aan boord) * Kapitein-ter-zee Arthur C. Davis (30 juni 1942 - 21 oktober 1942) * Kapitein-ter-zee Osborne B. Hardison (21 oktober 1942 - 7 april 1943) * Kapitein-ter-zee Carlos W. Wieber (7 april 1943 - 16 april 1943) * Kapitein-ter-zee Samuel P. Ginder (16 april 1943 - 7 november 1943) - (Reparatie in Pearl Harbor en ombouw in [[Bremerton]]) * Kapitein-ter-zee Matthias N. Gardner (7 november 1943 - 10 juli 1944) * Kapitein-ter-zee Thomas J. Hamiton (10 juli 1944 - 29 juli 1944) - (Reparatie in Pearl Harbor) * Kapitein-ter-zee Cato D. Glover (29 juli 1944 - 14 december 1944) * Kapitein-ter-zee Grover B. H. Hall (14 december 1944 - 25 september 1945) * Kapitein-ter-zee William A. Rees (25 september 1945 - 20 februari 1946) * Kapitein-ter-zee Francis E. Bardwell (20 februari 1946 - 10 juni 1946) - Aangelegd in [[Bayonne (New Jersey)]] * Kapitein-ter-zee Conrad W. Craven (10 juni 1946 - 31 januari 1947) * Kapitein-ter-zee Lewis F. Davis (31 januari 1947 - 17 februari 1947) - (Uitdienststelling) == Kernfeiten == * Klasse: Yorktown-klasse * Type: Vliegkampschip US Navy * Werf: Newport News Shipbuilding and Dry Dock Comp. [[Virginia (staat)|Virginia]] * Bouworder: 1933 * Bouw: 16 juli 1934 * Te water gelaten: 3 oktober 1936 * In dienst gesteld: 12 mei 1938 * Buiten dienst gesteld: 17 februari 1947 === Technische gegevens === * Lengte: 247 m * Lengte vliegdek: 245 m * Breedte romp: 33 m * Breedte vliegdek: 26,30 m * Hoogte: 43,60 m * Diepgang: 6,70 m (standaard) - 8,50 m (volgeladen) * Machines: 9 x [[Babcock & Wilcox]] stoomketels - 4 x Parsons geared turbines * Vermogen: 120.000 [[paardenkracht|pk]] (90 [[Megawatt|MW]]) - 4 schroeven - 2 roeren * Snelheid: 32,50 [[knoop (snelheid)|knopen]] (60,19 km/h) - maximum 33,65 knopen (62,32 km/h) * Reikwijdte: 10.400 [[zeemijl]] bij 15 knopen - 7.900 zeemijl bij 20 knopen * Bemanning: 1.889 man in vredestijd - 2.217 officieren en matrozen (1941) - 2.919 man in de [[Tweede Wereldoorlog]] === Bewapening === * Vliegtuigen: 96 max. - 80 tot 90 waren er aan boord - [[Grumman F4F Wildcat]] (tot 1942) - [[Douglas TBD-1 Devastator]] (tot 1942) - [[Douglas SBD Dauntless]] - [[Grumman F6F Hellcat]] (na 1942) - [[Grumman TBF Avenger]] (na 1942) * 24 x [[Browning Arms Company|Browning]] M2 50-cal. [[snelvuurkanon]]nen * 4 x Quad 1.1"75-cal. [[kanon (geschut)|kanonnen]] (4 Vierlingskanonnen) * 8 x 5" 38-cal. Multi-kanonnen * 50 x [[Oerlikon Contraves|Oerlikon]] 20-mm snelvuurkanonnen (Voorjaar 1942 - 32 stuks - Oorlogseinde - 50 stuks) * 16 x [[Bofors]] 40-mm kanonnen. * CXAM-1 Zoekradar (eind 1941 - najaar 1943) * SC-2 Zoekradar (Einde 1942) * SK Zoekradar (ter vervanging van de CXAM-1 Systeem najaar 1943) * Luchtdoelradar in verschillende versies == Zie ook == * [[Lijst van schepen van de United States Navy (E)]] == Externe links == # [http://www.maritimequest.com/warship_directory/us_navy_pages/aircraft_carriers/uss_enterprise_cv_6_page_1.htm USS Enterprise (CV-6)] # [http://www.cv6.org/ USS Enterprise (CV-6) Home] # [http://www.cv6.org/1941/1941.htm USS Enterprise (CV-6) 1941] # [http://www.angelfire.com/ma/enterprisecv6/ USS Enterprise (CV-6) "The Ship whit a Soul"] # [http://www.navsource.org/archives/02/06.htm USS Enterprise (CV-6) Archives] # [http://www.angelfire.com/fm/odyssey/Enterprise.htm USS Enterprise (CV-6) Foto's en history] # [http://www.airvectors.net/avwcat.html Grumman F4F Wildcat] # [https://web.archive.org/web/20070929083707/http://www.warbirds.be/web/content.php?article.47 Grumman F4F Wildcat] # [http://www.Aviation-history.com/grumman/f6f.html Grumman F6F Hellcat] # [http://www.acepilots.com/planes/avenger.html TBF/TBM Avenger] # [http://www.Angelfire.com/fm/compass/SBD.htm Douglas SBD Dauntless] {{DEFAULTSORT:Enterprise (schip, 1938)}} [[Categorie:Amerikaans marineschip in de Tweede Wereldoorlog]] [[Categorie:Amerikaans vliegdekschip]] [[Categorie:Vliegdekschip van de Yorktownklasse]] [[Categorie:Schip op naam]]