Gebruiker:MrBlueSky/Beveiligen

Deze pagina in een notendop: Wanneer de volledige beveiliging van een artikel nodig is in verband met een bewerkingsoorlog, heeft de beveiligende moderator het recht en de plicht niet zonder meer de laatste versie te beveiligen.

Stel je voor: er wordt een blokverzoek tegen je ingediend. Het blokverzoek is onterecht en je hebt uitgelegd waarom. Toch wordt je even later geblokkeerd en de blokkerend moderator geeft geen nadere uitleg. Wanneer je hem/haar om uitleg vraagt legt hij je uit dat hij een dobbelsteen geworpen heeft: 1, 2 of 3 is blokkeren en 3, 4 of 5 is niet blokkeren. De uitslag was 2, dus hij heeft je geblokkeerd.

Stel je voor: een artikel dat voor verwijdering was genomineerd is volgens jou onterecht verwijderd (of juist onterecht behouden). Wanneer je de moderator die de nominatie afgehandeld heeft om toelichting vraagt legt hij uit: "Zoals altijd bij het afhandelen van verwijderlijsten gooide ik een munt op. Bij dit artikel was het resultaat kop en dus heb ik het artikel behouden (of juist verwijderd).

Deze twee hypothetische situaties zijn natuurlijk absurd en het zou onacceptabel zijn als een moderator op die manier besluiten zou nemen. En toch is dat precies wat gebeurt bij het beveiligen van artikelen in verband met bewerkingsoorlogen.

Ik heb het over de gewoonte om bij het beveiligen van een artikel wegens een bewerkingsoorlog de laatste versie te beveiligen. Deze gewoonte vormt geen bestaande richtlijn en kent de nodige problemen.

Het probleem

Waarom is het standaard beveiligen van de laatste versie problematisch? Twee redenen:

1. Ze moedigt bewerkingsoorlogen aan door de fanatiekste terugdraaier te belonen. Zodra er een bewerkingsoorlog aan de gang is, weet iedere Wikipediaan dat er waarschijnlijk een beveiliging aan zit te komen. Als je er vanuit gaat dat de moderator zonder meer het artikel beveiligt zoals hij het aantreft, zit er maar een ding op: zo snel en zo vaak mogelijk terugdraaien zodat de (volgens jou) juiste versie beveiligd wordt. Hoe fanatieker je de bewerkingsoorlog voert, hoe groter de kans op resultaat. Iemand die zich verstandig opstelt en zich niet langer mee wil laten slepen in de bewerkingsoorlog, trekt aan het kortste eind.

Bewerkingsoorlogen zijn ongewenst en daarom wordt in het geval van een bewerkingsoorlog het betreffende artikel beveiligd. Echter, door standaard de laatste versie van het artikel te beveiligen wordt het blijven voeren van bewerkingsoorlogen juist aangemoedigt.

2. Beveiligingen gaan volgens veel mensen in tegen de natuur (of de geest, of de fundamenten, enz.) van een Wiki. Dat geldt zeker voor volledige beveiliging (en daar gaat deze pagina specifiek over). Een moderator die een artikel beveiligt ziet zich genoodzaakt een "wiki-onwaardige" maatregel te nemen. Een artikel dat volledig beveiligd is kan immers door vrijwel niemand bewerkt worden en degenen die het artikel nog kunnen bewerken (moderators) worden geacht dat zo min mogelijk (of zelfs helemaal niet) te doen. Het artikel wordt dus voor de duur van de beveiliging "bevroren". Dan zou het toch eigenlijk vanzelfsprekend zijn dat de beveiligende moderator met zorg onderzoekt in welke vorm het artikel voorlopig bevroren wordt? Zou het niet niet alleen het recht, maar zelfs de plicht van de beveiligende moderator (die zich immer genoodzaakt ziet om een ingrijpende maatregel te nemen en eindverantwoordelijke te zijn voor de staat waarin het artikel bevroren wordt) moeten zijn om daarbij naar eer en geweten te proberen te voorkomen dat er een slechte versie beveiligd wordt (want in de praktijk blijken er maar al te vaak een overduidelijke goede en slechte versie te zijn)? We verwachten toch altijd dat een moderator een zaak goed bekijkt en vervolgens een weloverwogen beslissing neemt, waarbij de belangen van 'het project' voorop staan? Waarom zouden we hierop een uitzondering maken bij het beveiligen van artikelen?

De voordelen?

Gezien het bovenstaande dringt de vraag zich op waarom de gewoonte om artikelen te beveiligen in de laatst versie eigenlijk gebeurt. Wat zouden de voordelen daarvan zijn en zijn die voordelen inderdaad overtuigend?

Er zijn twee argumenten die gebruikt worden om het beveiligen van de recente versie te verdedigen:

• 1. Neutraliteit

Moderatoren moeten bij moderatoracties zo neutraal mogelijk zijn. Het beveiligen van de laatste versie zou een maatregel zijn die deze neutraliteit zou garanderen of bevorderen. Waarom zou dat zo zijn? Omdat, wanneer een moderator een specifieke versie beveiligt, hij een stelling zou moeten nemen in het conflict dat de oorzaak van de bewerkingsoorlog vormt. We zullen verderop nog zien dat dit niet perse zo is, maar laten we er voorlopig vanuit gaan dat dat inderdaad zo is. Verwachten we hier dan niet een mate van neutraliteit van de kant van de beveiligende moderator die niet alleen onhaalbaar, maar ook onwenselijk is? In andere situaties hebben we er toch ook geen problemen mee dat een moderator probeert om in een conflict te bepalen of misschien de ene dan wel de andere zijde het gelijk aan zijn kant heeft? We verwachten toch ook niet dat blokkadeverzoeken met het gooien van een munt afgehandeld worden: kop=blokkeren, munt=niet blokkeren.

Maar er is nog een probleem. Stel dat we inderdaad zouden willen dat een moderator volledig neutraal is bij het beveiligen van een pagina (en dat het hem dus niet uitmaakt of er een slechte versie is en of hij die slechte versie beveiligt in plaats van de goede). Dan nog hebben we niks aan de gewoonte de laatste versie te beveiligen. Deze garandeert immers helemaal geen neutraliteit. Het kost niet veel fantasie om te bedenken dat een moderator die een bepaalde versie wil beveiligen gewoon kan wachten tot die versie de laatste is alvorens tot beveiliging over te gaan. Juist de gewoonte de laatste versie te beveiligen zorgt er over het algemeen wel voor dat de versies in bewerkingsoorlogen zich zo snel mogelijk afwisselen! En als een moderator eenmaal de door hem gewenste versie beveiligd heeft, kan hij zich vervolgens verstoppen achter de 'recente versie beveiligen'-regel zodat hij ook geen verantwoording hoeft te geven over de keuze om juist die ene versie te beveiligen. Dus: de 'recente-versie-beveiligen'-gewoonte garandeert geen neutraliteit, maar geeft moderatoren wel een excuus om geen uitleg over hun acties te hoeven geven.

• 2. Gebrek aan kennis

Soms gaan bewerkingsoorlogen over specialistische subtiliteiten die alleen mensen met vakkennis kunnen begrijpen of kunnen beoordelen. Als een moderator in zo'n geval moet ingrijpen en een pagina moet beveiligen kun je niet zonder meer verlangen dat die moderator de kwestie ook begrijpt, laat staan zou kunnen beoordelen welke versie de juiste is. In zo'n geval kan een moderator niet veel meer doen dan een willekeurige versie (namelijk de laatste) te beveiligen. Althans, dat is de gedachte achter dit argument. Dat is echter niet helemaal juist, zoals we verderop zullen zien. Maar laten we er even vanuit gaan dat een moderator bij een specialistische kwestie die tot een bewerkingsoorlog heeft geleid door gebrek aan kennis over het onderwerp in kwestie inderdaad niet meer kan doen dan een willekeurige versie beveiligen. Dan nog is dit niet zo'n zinnig argument voor de 'laatste-versie-beveiligen'-regel omdat in de praktijk blijkt dat de meeste bewerkingsoorlogen helemaal niet over obscure specialistische subtiliteiten gaan! Bij de meeste bewerkingsoorlogen is een beetje gezond verstand en een paar minuten tijd om de paginageschiedenis en de overlegpagina te bekijken voldoende om met een redelijk grote kans op succes te bepalen welke versie waarschijnlijk met het oog op het belang van Wikipedia (en in het geval van een BLP, de beschrevene) de voorkeur verdient.

Alternatief?

Er kleven dus een paar serieuze problemen aan de laatste-versie-regel terwijl de vermeende voordelen eigenlijk enkel denkbeeldig zijn. Is het mogelijk om de laatste-versie-regel te negeren zonder alle neutraliteit te laten varen? Waarschijnlijk wel. Er zijn een paar overwegingen die redelijke objectief zijn en die gebruikt kunnen worden bij het bepalen van de te beveiligen versie, en die ook aansluiten bij wat het gezond verstand meestal al weet. Enkele voorbeelden zijn:

• 1. De versie van voor de bewerkingsoorlog

Soms is een blik op de geschiedenis van een artikel genoeg. Bijvoorbeeld: een paar maanden is er nauwelijks wat veranderd aan een artikel. Er werden wat spelfouten gecorrigeerd, er kwam een botje voorbij, er werd wat vandalisme gepleegd en weer ongedaan gemaakt en dat was het wel. Op een dag echter gooit iemand het hele artikel om, voegt een enorme hoeveelheid tekst toe of verwijdert ineens allerlei informatie. Drie dagen later heeft iemand dat blijkbaar op zijn volglijst gezien en hij draait dit terug omdat de wijzingen volgens hem niet acceptabel zijn. De volgende dag draait de eerste wijziger de terugdraaiing weer terug en al gauw is er sprake van een bewerkingsoorlog. In zo'n geval is er duidelijk een 'versie van voor de bewerkingsoorlog' die al langere tijd op Wikipedia gestaan heeft met een soort passieve instemming. De beveiligend moderator kan er in zo'n geval voor kiezen om de originele versie terug te zetten alvorens te beveiligen. Dit is niet noodzakelijk de beste versie, maar die kans is wel groot. Groter dan de 50% van de 'laatste-versie-regel'. Er is geen enkele vakkennis van de moderator vereist en de moderator hoeft verder geen partij te kiezen in het conflict. Het gezond verstand zegt dat de beveiligende moderator hiermee een zeer begrijpelijke en verstandige keus heeft gemaakt, zelfs al blijkt achteraf soms misschien dat de verbeteringen die tot de bewerkingsoorlog leidden inderdaad wel verbetering waren.

• 2. De verkeerde versies zijn niet even verkeerd

Stel: er is een bewerkingsoorlog over een bron?-sjabloon. De een vindt een bewering twijfelachtig en wil er een bron voor, de andere partij vindt dat er genoeg bronnen zijn en er enkel sprake is van obstructie, enz. Welke van de twee 'verkeerde alternatieven' is erger:

• een juiste, neutrale bewering met een overbodige bronvraag, of
• een twijfelachtige, mogelijke niet-neutrale bewering zonder bronvraag.

Uiteraard is het tweede alternatief over het algemeen slechter. Dus je beveiligt de versie die, als het de verkeerde is, het minst erg is: die met het bron?-sjabloon. Hetzelfde geldt voor npov-sjablonen, twijfel-sjablonen, enzovoort.

• 3. Biografieën van levende personen

Wikipedia:Biografieën van levende personen is een richtlijn die gesteund en aangevuld wordt door een resolutie van de Wikimedia Foundation. Deze twee laten geen enkele ruimte voor een 'laatste-versie'-gewoonte als het gaat om artikelen over levende personen. Wanneer er op zo'n artikel een bewerkingsoorlog plaatsvindt over het wel of niet plaatsen van informatie waarvan betwijfeld wordt of deze correct, neutraal, relevant of passend is, moet de beveiligende moderator deze informatie verwijderen bij het beveiligen.

• 4. De meerderheid

Soms is er op de overlegpagina duidelijk sprake van een meerderheid. Of 1 gebruiker voert een bewerkingsoorlog "tegen de rest van Wikipedia". In zo'n geval is het begrijpelijk en eigenlijk gewoon wenselijk dat de moderator bij het beveiligen de duidelijke meerderheid volgt. Ook hier kan zonder vakkennis en zonder dat een moderator inhoudelijk partij hoeft te kiezen de kans op het beveiligen van de 'goede versie' enorm vergroot worden ten opzichte van de 50% kans die de laatste-versie-regel biedt.

• 5. En anders...

En als er geen touw aan het conflict vast te knopen is? Het probleem voor een leek niet te begrijpen is? Je geen flauw idee hebt wat de beste versie zou kunnen zijn? De versies voor een buitenstaander überhaupt zo goed als hetzelfde lijken? Dan beveilig je gewoon de laatste versie. Niet omdat er een rare laatste-versie-regel is die je verbiedt om een verantwoordelijke en doordachte beslissing te maken, maar omdat je in zo'n geval helaas geen beter alternatief hebt.