Gebruiker:IrmgardBomers/Kladblok

Petrus Johannes van Beurden

Petrus Johannes van Beurden (Schipluiden 27 april 1908 – Wateringen 24 april1988) was een Nederlandse architect.

Leven en arbeid[bewerken | brontekst bewerken]

Jan van Beurden werd 27 april 1908 in Schipluiden geboren als zoon van Anna Heijdra en Petrus Gerardus van Beurden, wagenmaker van beroep. Na de ambachtsschool te Delft (timmerklas) volgde hij de avondopleidingen MTS-bouwkunde en Architectuur aan de Haagse Academie voor Beeldende kunsten. In 1934 behaalde hij zijn architectendiploma en schrijft hij zich in bij het BNA. In datzelfde jaar werd hij benoemd tot gemeente architect van Schipluiden-Den Hoorn. Dat was een taak van twee dagen werk. Daarnaast ontwikkelde hij zich tot een plaatselijk bekend architect. In 1936 trouwde hij met Johanna Catharina Maria Janszen. Ze vestigden zich in Den Hoorn. In 1947 verhuisde hij met zijn gezin naar Wateringen, waar hij inmiddels een voltijdsbaan had verworven als hoofd Openbare Werken. De wederopbouw en de realisatie van gemeentelijke uitbreidingen kwamen steeds meer op de voorgrond te staan, soms wat ten koste van zijn (particuliere) ontwerpambities. Na zijn pensionering als directeur Openbare Werken van Wateringen en Kwintsheul in 1973 kwamen er nog een aantal woningen tot stand die een weerslag vormen van de nieuwe welvarender tijden van de jaren ’70. Jan van Beurden overleed 24 april 1988 in Wateringen en werd op zijn tachtigste verjaardag aldaar begraven.

Bouwwerken

(zie de projecten inventarisatielijst)

[[

Woudseweg, Den Hoorn (1936)

|miniatuur]] [[

Ontwerp P.J. van Beurden uit 1936

|miniatuur]]

Van de ruim 200 gedocumenteerde werken van Jan van Beurden is inmiddels een vijfde afgebroken. Met name de scholen, boerderijen en verenigingsgebouwen konden de sloop niet ontkomen. De ontworpen en gebouwde woningen kwamen er beter van af. Eén project is op een gemeentelijke monumentenlijst beland, “Groot-Genoeg” aan de Woudseweg 144 in Den Hoorn.

[[

Ontwerp P.J. van Beurden uit 1934

|miniatuur]] [[

Ontwerp P.J. van Beurden uit 1937

|miniatuur]]

In het oeuvre is niet echt een eigen stijl te ontdekken Het werk is de weerslag van zijn opleiding, de stromingen binnen de architectuur, (o.a. Art Deco, Amsterdamse-en Delftse School (Grandpré Moliere) en de Nieuwe zakelijkheid (Berlage), doorspekt met de tijdsgeest van crisis, bezetting en wederopbouw en de daarna welvarender jaren zeventig en tachtig. Het vooroorlogse werk van Jan van Beurden is creatief, kleurrijk en van een ambachtelijke degelijkheid.

[[

Ontwerptekening P.J. van Beurden uit 1935

|miniatuur]] [[

Ontwerp P.J. van Beurden 1935

|miniatuur]]

De bezetting is een ingrijpend keerpunt. Erna zie je een flinke versobering op in de ontwerpen. In die omstandigheden voelt Jan van Beurden zich steeds meer thuis bij de wereld van de Delftse School die sober en ambachtelijk oogt en behoudend is in haar vormentaal.

Ontwerp P.J. van Beurden uit 1947

Ontwerp P.J. van Beurden uit 1950

Rond 1960 zien we er in de stijl van werken weer een kantelpunt. Door meer welvaart is er meer te besteden. De afmetingen worden groter, er is meer kleur en de vormen raken gevarieerder: van bungalow-typen, vrijstaande twee onder een kap ontwerpen tot bescheiden villa’s aan toe. Het laatste werk van Jan van Beurden weerspiegelt een land dat de schade van de bezettingstijd ver te boven is gekomen. Een land waar de mensen weer iets moois kunnen laten bouwen.

Ontwerp uit 1977 van P.J van Beurden

Ontwerp P.J. van Beurden uit 1980

Naast woningen was Jan van Beurden als architect ook betrokken bij de bouw van boerderijen, banken, de uitbreiding van het Wateringse (oude) gemeentehuis, club- en verenigingsgebouwen. In 1970 ontwierp hij een bescheiden oorlogsmonument.

Ontwerptekening P.J. van Beurden uit 1943

Ontwerp P.J. van Beurden uit 1962

Een belangrijk werk was het ontwerp van de Pius X school te Wateringen. Waar de eerste schetsen van 1950 nog sterk leunen op soberheid en Delftse School, is het uiteindelijk gebouwde een voorbeeld van de nieuwe tijd, waar meer te besteden is. Helaas behoort dit ontwerp tot dat vijfde deel werken dat inmiddels is afgebroken.

Ontwerp P.J. van Beurden uit 1950 (afgebroken)

Typering van het werk

Jan van Beurden was een architect geweest die in de weerklank van zijn tijd, met hart en ziel ontwierp om mensen goed onderdak te verschaffen voor hun wonen en werken. Het ging hem niet om de eigen bouwkundige standaard en absolute principes, maar om in soepele onderlinge communicatie met zijn opdrachtgevers te komen tot het gewenste resultaat. In zijn hart is hij altijd ambachtsman gebleven. Steeds leidde de hand van de timmerman de hand van de architect. Dat lees je terug in de soms prachtige uitwerkingen en detaillering van de ontwerpen. Daarin weerklinkt het oude ambachtsschool-adagium: pas als je het goed kunt tekenen, weet je pas echt hoe het in elkaar steekt. Een sociaal en ambachtelijk architect, daarmee kunnen we Jan van Beurden heel beknopt typeren.

Bronnen en nadere achtergronden.

1) Het Huis van Van Beurden, huis van verhalen Irmgard Bomers, Youtube dd.19 juni 2020

2) Jan van Beurden – architect en gemeenteopzichter, Henk Groenendaal en Peter van Beurden, HVOS, Historisch Jaarboek 2021.

3) P.J. van Beurden – architect en hoofd Openbare Werken, Peter van Beurden, HVWK, Kwartaalbericht 89, mei 2021

4) Powerpoints met de inventarisatie en documentatie van het werk van Jan van Beurden. Deze zijn voorhanden bij de archieven van de Historische Vereniging Oud Schipluiden en de Historische Vereniging Wateringen Kwintsheul.