Gebruiker:Hannahiter/Kladblok

Illuminare - Studiecentrum voor Middeleeuwse Kunst (KU Leuven)

Logo Illuminare

Illuminare – Studiecentrum voor Middeleeuwse Kunst (KU Leuven) is een universitair onderzoeks- en documentatiecentrum dat zich toelegt op het onderzoek naar de beeldcultuur van de vroege middeleeuwen tot de renaissance. Het studiecentrum bevindt zich in de Centrale Bibliotheek van de KU Leuven. Het onderzoek van het studiecentrum is geënt op vier krachtlijnen: (1) de receptiegeschiedenis en de contextuele betekenis van Vroegnederlandse kunst; (2) kunst-technologisch onderzoek; (3) conservatie en catalogisering van verluchte handschriften en (4) de iconologie van middeleeuwse kunst vanuit een interdisciplinair perspectief Iconology Research Group. Het studiecentrum heeft een eigen website: www.Illuminare.be

Historiek

Illuminare – Studiecentrum voor Middeleeuwse Kunst werd in 1983 gesticht door Maurits Smeyers (1937-1999) onder de naam Studiecentrum voor Vlaamse Miniaturisten. Maurits Smeyers was professor aan de KU Leuven en een autoriteit op het vlak van manuscripten en miniaturen. In 1999 werd Bert Cardon (1946-2015) het nieuwe hoofd van het studiecentrum en in 2003 nam Jan Van der Stock (1959-) deze positie over. Het studiecentrum werd in 2004 omgedoopt tot Illuminare – Studiecentrum voor Miniatuurkunst. Het centrum focust zich vandaag niet louter meer op verluchte handschriften, maar heeft zijn onderzoeksgebied uitgebreid naar de studie van de beeldcultuur van de vroege middeleeuwen tot de renaissance. In 2008 kreeg het studiecentrum dan ook de gepaste naam Illuminare − Studiecentrum voor Middeleeuwse Kunst - KU Leuven. Jan Van der Stock (1959-), Barbara Baert en Lieve Watteeuw (1959-) zijn de sturende krachten.

Tentoonstellingen

Sinds 1983 organiseert Illuminare – Studiecentrum voor Middeleeuwse Kunst tentoonstellingen in binnen- en buitenland. In 2009 organiseerde het studiecentrum de tentoonstelling Rogier van der Weyden 1400|1464 De passie van de meester. Deze tentoonstelling was tevens de openingstentoonstelling van M – Museum Leuven. In 2010 werd in ditzelfde museum de tentoonstelling De Bijbel van Anjou – Een koninklijk handschrift ontsluierd gehouden. Samen met de Fondation Custodia en de Koninklijke Bibliotheek van België organiseerde het studiecentrum in 2013 de reizende tentoonstelling Hieronymus Cock – De renaissance in prent. Datzelfde jaar vond ook de tentoonstelling Magnifieke Middeleeuwen plaats in het Museum Plantin-Moretus Antwerpen. Momenteel bereidt Illuminare in samenwerking met KU[N]ST Leuven en M – Museum Leuven de tentoonstelling Op zoek naar Utopia (2016) voor. In 2016 is het 500 jaar geleden dat de Engelse humanist en politicus Thomas More in Leuven zijn boek Utopia publiceerde. De verjaardag van deze mijlpaal in de Europese intellectuele geschiedenis is de aanleiding voor een prestigieuze tentoonstelling in M – Museum Leuven.

Documentatiecentrum

Illuminare is tevens een documentatiecentrum dat zich toelegt op het beschrijven, beheren en toegankelijk maken van documentair erfgoed. Het centrum beheert een bibliotheek, een collectie documentatiemappen en een digitale beelddatabank over Vroegnederlandse kunst. Het studiecentrum is ook in het bezit van verschillende archieven van gerenommeerde kunsthistorici waaronder die van Jan Karel Steppe (1918-2009), Maurits Smeyers (1937-1999), Antoine de Schryver (1924-2005) en Hans Nieuwdorp. Deze archieven omvatten een brede waaier aan kunsthistorische documentatie over verluchte handschriften (Archief Smeyers en de Schryver), Zuid-Nederlandse retabels (Archief Nieuwdorp) en de impact van Vroegnederlandse kunst in Spanje (Archief Steppe). Daarnaast zal Illuminare in 2016 een online beelddatabank met meer dan 19.000 gedigitaliseerde dia’s van verluchte handschriften lanceren.

Publicaties

Illuminare is uitgever van drie eigen reeksen (Corpus of Illuminated Manuscripts, Studies in Iconology en Art & Religion) die verschijnen bij door Peeters Publishers. In samenwerking met de Université catholique de Louvain, het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium en Musea Brugge geeft Illuminare ook de reeks Underdrawing and Technology in Painting uit. Daarnaast publiceert het studiecentrum wetenschappelijke tentoonstellingscatalogi naar aanleiding van de bovenvermelde tentoonstellingen. Zo verschenen er de voorbije jaren Lorne Campbell & Jan Van der Stock (red.), Rogier van der Weyden 1400-1464. De Passie van de Meester (Leuven: Davidsfonds, 2009); Lieve Watteeuw & Jan Van der Stock (red.), The Anjou Bible. A Royal manuscript Revealed. Naples 1340 (Leuven: Peeters, 2010); Joris Van Grieken, Ger Luijten & Jan Van der Stock (red.), Hieronymus Cock. The Renaissance in Print (New Haven & London / Brussel: Yale University Press / Mercatorfonds, 2013) en Lieve Watteeuw & Catherine Reynolds, Catalogue of Illuminated Manuscripts Museum Plantin-Moretus, (Leuven, Parijs, Walpole: Peeters, 2013). De catalogus Hieronymus Cock. The Renaissance in Print werd bekroond met de Fernand Baudin prijs 2013, een prijs voor de mooist uitgegeven boeken uit Brussel en Wallonië.

Iconology Research Group

Het Iconology Research Project bestaat uit een onderzoeksplatform waarin de rol van iconologie in dialoog treed met het domein van de Visual Studies en de Bildwissenschaften. Het project focust op de realisatie, betekenis en migratie van beelden van de Middeleeuwen tot op vandaag de dag. Het project wordt geleid door Professor Barbara Baert (KU Leuven) en Ann-Sophie Lehmann (Universiteit Utrecht). De visie van het onderzoeksplatform werd onder andere uitgewerkt in New Perspectives in Iconology: Visual Studies and Anthropology. Voorts zet het project zich in voor onderwijs, het organiseren van colloquia en het publiceren van verschillende onderzoeken.

Book Heritage Lab

Het digitaal Labo onder leiding van Bruno Vandermeulen zet zich in voor beeldvorming en digitalisering van cultureel erfgoed. Het labo is uitgerust voor de digitalisering van kostbaar en fragiel erfgoed, een deel van deze infrastructuur is verplaatsbaar. Het digitaal labo heeft onder andere meegewerkt aan de Illuminare Image Database (IID). Naast de digitalisering zet het labo zich ook in voor de ontwikkeling van nieuwe technieken voor de beeldvorming van kostbaar erfgoed.

Het RICH-project ontwikkelde in dit kader een uniek instrument, de Minidome, waarbij de materiële karakteristieken van kunstvoorwerpen en bibliothecair erfgoed uit de middeleeuwen en vroegmoderne tijd kan worden vastgelegd. Voor dit project werkt Illuminare samen met ESAT (Departement Elektrotechniek) en de Universiteitsbibliotheek van de KU Leuven. Met de zogenaamde Minidome kan de topografie van oude boeken, verluchtingen, zegels, inkt en boekbindingen in 3D worden gevisualiseerd en gemonitord.