Gebruiker:Amariedem/Kladblok

Louis de Bersaques , Lowys de Bersaques, Lowijs de Bersaque, Loys de Bersacques, of Lodewijk de Bersacques (circa 1586-1646) was een 17e eeuws gezworen land­meter die in Westvlaanderen werkte en verantwoordelijk is voor de oudst bekende kaarten, rentboeken en landboeken van vele Westvlaamse dorpen en gemeenten.

Bekende werken

• Goed van Zevekote (1913)
• Rentebouck van Dadizeele (1614)
• Rentebouck vanden heerscheppe van Pitthem (1622), bewaard in het Rijksarchief Brugge als: Gemeente Pittem - oud archief n°29
• Kaart van de grens tussen de kasselrijen van Kortrijk en de Oudburg (1627), bewaard in het Stadsmuseum Gent
• Plattegrond van de dorpskern van Rollegem(1628)
• Kaart van landerijen te Kanegem en Aarsele (21 oktober 1628), bewaard in het Rijksarchief Gent
• Rentehouek van’t heerschip van Gavere (28 oktober 1629)
• Tekening van de Sint-Amandus en Sint-Blasiuskerk in Waregem (1638)
• Kaart van Kortrijk (1641)
• Kaart van Roeselare (1641)
• Kaart van Menen (1644)

• 
  Pittem in 1622 (naar de kaart van Louis de Bersaques)
• 
  Oudste plattegrond van het dorpscentrum van Rollegem

levensloop

Louis de Bersaques werd geboren in 1596 in Vaudringhem, Frans-Vlaanderen, Hauts de France (departement Pas-de-Calais, arrondissement Saint Omer), overleden in 1646 tijdens de pestepidemie in Vlaanderen en begraven in Sint Michielskerk te Gent. Zijn grafschrift eindigt met het rijm: Die dit siet, leest of hoort, Bidt voor de siele, die alle landen heeft willen meten, wordt hier met seven voeten gemeten .

1. Gezin Het gezin de Bersaques was woonachtig in Kortrijk en hadden drie zonen: Lowys de Bersaques (de jongere) 1625-1695 priester en deken van het kapittel OLV-kerk, erfachtig gezworen landmeter in opvolging van zijn vader. Albert de Bersaques 1632- 1718. Joseph de Bersaques 1636-1708. De drie zonen werkten aan de heropmeting en het samenstellen van het verniewd landboek van Pittem in opdracht van de baljuw , de burgemeester en de schepenen van de gemeente. Het boek verscheen op 8 december 1664. Zij onderhandelden vnl. met schepen Jan de Maeght.
2. Werkzaam als cartograaf, topograaf, landmeter, mathematicus en diaken. Gedurende 28 jaar erfachtig beëdigd landmeter in dienst van de ambachtsheerlijkheid van de stad Kortrijk.
3. Werken: Zijn landboeken zijn een model van schrijfkunst vergezeld van schetsen, grondplannen, perceelgewijze kaarten getekend soms gekleurd in of buiten de tekst dikwijls op perkament. Landboeken zijn eigenlijk administratieve kaartboeken met een verzameling van gegevens over grootte, eigenaar, aard van de grond, bedrag verplichte cijnzen, enz. Vanaf 1620 deden adellijkke groot grondgrondbezitters en omvangrijke abdijen beroep op landmeters om een boek van hun grond bezittingen samen te stellen. Het zijn als het ware de voorlopers van ons huidig kadaster.

   Hij is de ontwerper van talrijke grondplannen van steden, dorpen, bossen en streken. Hij schetste het bosplan van La Roche in Luxemburg en het plan van het bos van de heerlijkheid d’ Agimont

   De steden als Menen en Kortrijk komen voor in de zeer mooie verzameling van Johannes en Cornelius Blaeu “Novum Magnum Theatrum urbium Belgica“, verschenen in Amsterdam 1649. Zijn naam staat     tot tweemaal vermeld met spellingsfouten, wat niet zeldzaam was voor die tijd: Louys de Berjagues en Loys de Dajaques. De schriftuur van de hand van de Bersaques is gelukkig goed herkenbaar.

   Een schitterend werk is de verzameling van 25 kleine en grote plattegronden van de abdij van Wevelgem op perkament.

   De Royale Staatsarchieven te Brussel bezitten een kaart getekend in 1644 van de buurt rond de stad Menen, een plan van het bos van Houthulst (1644) en veel manuscripten gedateerd van 1616 en 1622.

   Louis werkte samen met  de Kannunik uit Ieper A. Sanderus voor het opmaken van het stadsplan van Kortrijk en ook als medewerker voor het opstellen van de " Flandria Illustrata" bestaande uit twee boekdelen (Oost-Vlaanderen en West-Vlaanderen) uitgegeven in Keulen 1640.
 
   Veel artistieke zichten schetste hij van o.a. Roeselaere, Tielt, Ingelmunster, Pittem. 
                                                                                      

1. Eigendom: Bezit grond in Ingelmunster, Oostrozebeke en is eigenaar van het bos van Houthulst, waar men in die tijd druk aan wolvenjacht ging.( A. Mertens - Biekorf 1960 - Wolvenjacht in Vlaanderen).
2. Afkomst: De familie de Bersaques met een zeer omvangrijk nageslacht zijn de rechtstreekse afstammelingen van het nobele geslacht van ridder Jacques de Bersaques heer van Neuville en Friaucourt geboren in 1330 Abbeville, schepen van Saint Riquier (1362-1375) en burgemeester tot zijn overlijden in 1379. Hij was gehuwd met Jeanne d’Asquette, weduwe van Leclercq bewoner van de heerlijkheid “Bersacques”.
3. Ouders: Louis de Bersacques is geboren in het vooraanstaande adellijke gezin van François de Bersacques, heer van Marlière en Vaudringhem en jonkvrouw Marie Catherine d’Ausques, jonkvrouw erfgename van Floyecques en Vaudringhem. Zij hebben twee kinderen Omer (1595) en Louis (1596). Hun vader gehuwt in 1594 sterft in 1597 te Renty (Pasde Cal ais) op 32 jarige leeftijd.

1. Wapenschild: Hemelsblauw met drie zilveren sporen
2. Leuze: “Gloria calcar habet” - “Roem is een stimulans” of “Roem moedigt aan”

https://commons.wikimedia.org/wiki/

Geschiedenis: De heerlijkheid Bersaques strekte zich deels op grondgebied Millencourt en deels op dat van Saint Riquier .

• In 808 vindt men een orkonde opgesteld door Karel de Kale, zoon van Karel de Grote, met een eerste melding van de naam “Bersaques” in de geschiedenis van Saint Riquier. Het domein omvatte de kerk, uitgestrekte gronden, tuinen, boomgaarden, weiden, landbouwgronden, rivieren, vijvers, bossen, graanmolens, en hoevegebouwen met aanhorigheden. Dit gebied werd geschonken aan de benedictijnenabdij van Saint Riquier. De abdij werd opgericht in de 7de eeuw nabij Abbeville en beheerd door abt Angilbert de Ponthieu, een zeergeleerd geestelijke, geprezen en beschermd door Karel de Grote

die de vernieuwing van de Karolingische rijksabdij volledig financieerde. De exploitatie kwam onmiddellijk onder de zorg van de monniken en hun toegewijde landbouwers.                                                                                       

• Een archief daterende uit 1534 vermeld een huurcontract voor landbouwexplotatie (het leen) betreffende de heerlijkheid “de Bersaques” omvattende de woning (hoeve) met bijgebouwen en aanhorigheden, tuinen, weiden en landbouwgronden. Dit bewijst dat “de Bersacques” zich op dat ogenblijk beperkte tot een hoeve, uitbaatbare gronden en enkele omliggende woningen.
• In 1635 kwamen een zeer wreedaardige bende Kroaten de streek van Saint Riquier bestormen en het domein vernietigen.
• In 1690 zou geen enkele woning overgebleven zijn.
• In 1790 vermeld een inventaris opgemaakt door de Benedictijnen van de abdij van Saint Riquier dat de landbouwgronden behorende aan de verdwenen hoeve “de Bersaques” nog heel goede opbrengsten leverden.

Stamboom: het is een vaststaande zekerheid dat het nobele geslacht van de Bersaques zijn oorsprong vindt in Frans - Vlaanderen ( Hauts de France) en dat Louis een nakomeling is van Jacques senior de Bersaques geboren in Abbeville. Wij behandelen hier uitsluitend de tak die naar de vermaarde Louis topograaf-cartograaf leidt, zonder de zijtakken van het geslacht te behandelen.

• Vanaf de 10° Eeuw:
  • Herbert I de Bersaques de toenmalige heer en ridder van Saint Riquier ontving eind 10°eeuw een tiende heffing van het domein van het klooster in Biencourt gesticht door graaf-abt Ansel de Biencourt in 1090.
  • Adam I de Bersaques, ridder ° 1145- + 1199
  • Wauthier Gauthier de Bersaques gehuwd met Adde, ridder met vier zonen Adam, Simon, Jean en Hue.
  • Adam II de Bersacques enige erfgenaam van zijn vader; de drie broers kregen wel een deel van het vruchtgebruik die zij in november 1263 zullen afstaan aan de abdij. Hun moeder Adde schenkt in 1268 haar weduwgift aan de abdij van Biencourt.
• Vanaf de 14° Eeuw:

1. * • Jacques I de Bersacles geboren in 1330 te Abbeville, heer en ridder van Neuville en Friaucourt, schepen van Saint Riquier (1362-1375) en burgemeester vanaf 1379 tot aan zijn dood. Hij huwde Jeanne d’Asquette, weduwe van Leclerc. Zij hadden drie zonen, ridder Jehan, Jacques en Pierre.
2. * • Jacques II de Bersacles gehuwd met Agnès Peteus zij hebben een enige zoon Wautier.
3. * • Wautier de Bersacles huwt met Jeanne Le Vasseur de Sailly, dochter van heer en ridder van Sailly, Colas Le Vasseur,schepen van Abbeville in 1395; in tweede huwelijk huwt Wautier Jeanne Quieret. Drie kinderen spruiten uit het huwelijk: Jacques III, Jean, burger van Saint Riquier en "garde de sceau royal"te Abbeville in 1421 en Colart, heer van Gorenflos, burger van Saint Riquier, gehuwd met Cathérine de Boubers.
4. * • Jacques III jr. de Bersaques geboren in Saint Riquier, lieutenant van de heer de Croy in het kasteelgebied van Eperlecques vanaf 7 juli 1440 dan benoemd tot kasteelheer door de hertog van Bourgondië op 28 november 1411, nadien heer van Welle in Tournehem. Hij huwt met Marie de Saint Martin dochter van Jacques de Saint Martin en Jeanne Pan, ridder en schepen van Saint Omer. Hun kinderen zijn: 1. Philippe (zie vervolg), 2. Thomas ridder van de Châtelet in Coulomby, trouwt met Marie Liannes in 1483, 3. Jacques geestelijke in de abdij van Watten, Eloy ridder overleden tijdens de Vlaamse muiterij in Bailleul, 4. Jean, pastoor van de kerk heilige Aldegonde en dan van de parochie heilige Denis in Saint Omer.
5. * • Philippe de Bersaques, ridder, heer van Welle, Baljuw van Eperlecques in 1469, kasteelheer en kapitein van Eperlecques sinds 16 october 1473, overleden vóór 1505. Hij was gehuwt met Jacquemine de Wailly, jonkvrouw van Monnecove dochter van Willaume de Wailly en Marie de Senlis. Zij hadden een talrijke kroost van 16 kinderen waaronder Gauthier ridder en kapitein van Tournehem en Eperlecques 1485-1570, huwt op 18 april 1518 Chrétienne d’Isques en Oudart, kanunnik in Saint Omer, groot almoezenier van Keizer Karel en doyen van Cambai, bijgezet in de kerk van Coudenberg in Brussel (grootoom van Louis).
6. * • Gauthier de Bersaques, ridder en kapitein van Tournehem en Eperlecques 1485-1570, huwt op 18 april 1518 Chrétienne d’Isques, dochter van Griffon en Jeanne de Longueville. Sterft in 1570 in het kasteel van Eperlecques. Is eigenaar van een stuk domein in Notbécourt, baljuw van Monnecove in 1535. Zij hebben 9 kinderen: Adrien, kapitein van het kasteel de la Cauchy in Boulogne, Gilles Georges (overgrootvader van Louis) zie hierna, Jean kanunnik van Saint Omer, overleden 1583, Nicaise, ridder overleden 1603, Antoine, Pierre, Philipote geboren 1521 en overleden 1589, Jacqueline en Marie-Agnès.
7. * • Gilles Georges de Bersaques schepen van Saint Omer 1515-1588 gehuwd met Agnés Guilleman die overlijdt in 1606. Haar vader was heer Campagne gehuwd met Marie du Mortier. Hun zoon François is de vader van Louis. Zij hebben nog Adrien, Jacques huwt met jonkvrouw Marie Herman van Sainte Croix en Marie Agnès gehuwt met ridder Jean de Hoston,als kinderen.
8. * • François de Bersaques geboren in 1565, heer en ridder van Marlière en Vaudringhem trouwt op 15 januari 1594 met Marie Catherine d’Ausques, erfgename van Floyecques en van Waudrighem langs vaderzijde de heer Bertin d’Ausques. Het koppel heeft twee kinderen: Omer en 'Louis '. Beide kinderen zijn in Frans Vlaanderen geboren vermoedelijk in de streek van St. Omer.
9. * • Omer de Bersaques (zijn broer) heer van Marliène (1595-1650) en gehuwd met Catherine de Sennelart, damesoiselle de la Cocquerie (Orchies), jonkvrouw van Saint Philibert, Hames, Loison, Aulny en de la Motte en Campagne- Wardreque. Catherine sterft in. 1659. Hun kinderen zijn: Ernestine, François graaf van Philibert (sterft in 1688), Catherine-Ernestine geboren in 1628 en gestorven in 1681, Omer heer en ridder van Wattine en Vaudringhen, geboren in 1635 en overlijdt op 24 maart 1715 (80 jaar) in Nicles-lès-Bléquin. Hij huwt Jeanne de Godefroye en hebben twee kinderen: Anne-Françoise en Marie-Louise.

Bronnen, noten en/of referenties

Voetnoten

Bronnen

• (fr) Félix Stappaerts (1858), Biographie nationale de Belgique Tome 2, p. 291. Geraadpleegd op 17 juni 2018.
• Armorial de Flandre, d’Artois, de Picardie, de Champagne et pays circonvoisins
• Nobiliaire du Ponthieu et du Vimeu (Réné de Belleval - 1686
• Mélanges généalogiques (Michel Champagne)
• Histoire de cinq villes (Ernest Prarond 1867)
• Mémoires de la Société d’émulation d’Abbeville ed. 1898
• Chronique de L’abbaye de Riquier, Chap. XVII pg 141
• Biographie nationale de Belgique Tome II