Furcatoceratops

plantenetende ornithischische dinosauriër

Furcatoceratops elucidans is een plantenetende ornithischische dinosauriër, behorende tot de Ceratopia, die tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Noord-Amerika.

Skeletmodel van Furcatoceratops

Vondst en naamgeving bewerken

Het commerciële Triebold Paleontology Incorporated borg in de 12-020-groeve in Fergus County, Montana, het skelet van een ceratopide. Dat werd eerst toegewezen aan Avaceratops en kreeg daarom de bijnaam "Ava". Het exemplaar werd na perparatie aangekocht door het National Museum of Nature and Science in Japan, alwaar men tot de conclusie kwam dat het een nieuwe soort betrof.

 
Het holotype NSM PV 24660

In 2023 werd de typesoort Furcatoceratops elucidans benoemd en beschreven door Hiroki Ishikawa, Takanobu Tsuihiji en Makoto Manabe. De geslachtsnaam is een combinatie van het Latijn furcatus, "gevorkt", en het Grieks keras, "hoorn", en oops, "gezicht'. De soortaanduiding betekent "verhelderend" in het Latijn, een verwijzing naar de informatie die de soort biedt over de vroege evolutie van de ceratopiden.

Het holotype, NSM PV 24660, is gevonden in de Upper Coal Ridge-afzetting van de Judith River Formation, in een laag die ongeveer 75,9 tot 75,3 miljoen jaar oud is. Het bestaat uit een vrij compleet skelet met schedel. Van de schedel ontbreken de praemaxillae, de wandbeenderen en de ploegschaarbeenderen. Van het postcraniaal skelet ontbreken het rechteronderbeen en de punt van de staart. Het specimen vertegenwoordigt een jongvolwassen exemplaar van twee tot drie jaar oud. De meeste beenderen lagen niet in verband.

Beschrijving bewerken

 
De schedel

Het holotype is een individu dat ongeveer vier meter lang is en een ton zwaar.

Verschillende onderscheidende kenmerken zijn vastgesteld. De wenkbrauwhoorn steken recht naar voren maar iets naar binnen gebogen zodat de lijnen van de punten elkaar kruisen. De onderste vorste tak van het neusbeen overlapt de praemaxilla.

Het rostrum is hoger dan lang. Het is sterk verruwd voor de aanhechting van een bovensnavel. De zijkant heeft een opvallende adergroeve.

Fylogenie bewerken

Furcatoceratops werd binnen de Ceratopidae in de Centrosaurinae geplaatst, in een klade Nasutoceratopini.

Het volgende kladogram toont de positie in de evolutionaire stamboom volgens het beschrijvende artikel.



Leptoceratops gracilis


Coronosauria 
Protoceratopidae 

Protoceratops andrewsi



Bagaceratops rozhdestvenskyi



Ceratopoidea

Zuniceratops christopheri



Turanoceratops tardabilis


Ceratopidae 
Chasmosaurinae 

Chasmosaurus belli



Pentaceratops sternbergii



Centrosaurinae

Diabloceratops eatoni



Machairoceratops cronusi



Nasutoceratopini 

ANSP 15800 (Avaceratops holotype)



CMN 8804



MOR 692 (cf. Avaceratops)



Nasutoceratops titusi



Furcatoceratops elucidans




Xenoceratops foremostensis



Albertaceratops nesmoi



Medusaceratops lokii



Wendiceratops pinhornensis



Sinoceratops zhuchengensis


Eucentrosaura

Coronosaurus brinkmani



Centrosaurus apertus



Spinops sternbergorum




Styracosaurus albertensis



Styracosaurus ovatus (= Rubeosaurus)




Stellasaurus ancellae


Pachyrhinosaurini 

Einiosaurus procurvicornis




Achelousaurus horneri




Pachyrhinosaurus lakustai




Pachyrhinosaurus canadensis



Pachyrhinosaurus perotorum













Literatuur bewerken

  • Ishikawa, H.; Tsuihiji, T. & Manabe, M. 2023. "Furcatoceratops elucidans, a new centrosaurine (Ornithischia: Ceratopsidae) from the upper Campanian Judith River Formation, Montana, USA". Cretaceous Research. 105660