Eutyrannosauria

uitgestorven clade van theropode dinosauriërs

De Eutyrannosauria zijn een groep theropode dinosauriërs, behorende tot de Tyrannosauroidea.

In het begin van de eenentwintigste eeuw werd het in toenemende mate duidelijk dat de Tyrannosauroidea bestonden uit vrij kleine vroege vormen en vrij grote latere vormen. Dat maakte het nuttig om over een begrip te beschikken voor de late grote vormen alleen.

In 2018 definieerden Rafael Delcourt en Orlando Nelson Grillo een klade Eutyrannosauria als de groep bestaande uit de laatste gemeenschappelijke voorouder van Tyrannosaurus Osborn, 1905 en Dryptosaurus Marsh, 1877; en al zijn nakomelingen.

De naam verbindt aan Tyrannosauria het Griekse voorvoegsel eu, "waar". De naamgevers zagen de grote dieren als de "echte" tyrannosauriërs.

De groep bestaat uit grote tot reusachtige vormen uit het late Krijt van Azië en Noord-Amerika. De oudste bekende eutyrannosauriër was in 2018 Lythronax uit het Campanien van Noord-Amerika; de jongste Tyrannosaurus uit het late Maastrichtien van Noord-Amerika.

De naamgevers gaven twee synapomorfieën, gedeelde nieuwe eigenschappen, van de groep. De lichaamsomvang is groot waarbij schedel, darmbeen of dijbeen langer zijn dan vijfenzeventig centimeter. De handklauwen zijn zowel van de binnenzijde als de buitenzijde bezien tamelijk recht terwijl de onderzijde licht hol is.

Het volgende kladogram toont de indeling van de Tyrannosauroidea na de introductie van de nieuwe begrippen Euntyrannosauria en de gelijktijdig benoemde Pantyrannosauria.

Tyrannosauroidea 
Proceratosauridae


Proceratosaurus bradleyi



Kileskus aristotocus



Guanlong wucaii





Sinotyrannus kazuoensis




Juratyrant langhami



Stokesosaurus clevelandi





Pantyrannosauria 

Dilong paradoxus




Eotyrannus lengi




Bagaraatan ostromi




Raptorex kriegsteini


Eutyrannosauria 

Dryptosaurus aquilunguis





Alectrosaurus olseni



Xiongguanlong baimoensis





Appalachiosaurus montgomeriensis





Alioramus altai



Alioramus remotus



Tyrannosauridae 


Gorgosaurus libratus



Albertosaurus sarcophagus



 

Tyrannosaurinae














Literatuur bewerken

  • Rafael Delcourt & Orlando Nelson Grillo, 2018, "Tyrannosauroids from the Southern Hemisphere: Implications for biogeography, evolution, and taxonomy", Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 511: 379-387