Edward Osborne Wilson

Edward Osborne Wilson (Birmingham (Alabama), 10 juni 1929 – Burlington (Massachusetts), 26 december 2021) was een Amerikaans bioloog.

Edward O. Wilson
Edward O. Wilson in 2003
Persoonlijke gegevens
Volledige naam	Edward Osborne Wilson
Geboortedatum	10 juni 1929
Geboorteplaats	Birmingham, Alabama
Overlijdensdatum	26 december 2021
Overlijdensplaats	Burlington, Massachusetts
Wetenschappelijk werk
Vakgebied	biogeografie, entomologie, sociobiologie, evolutiebiologie
Publicaties	The Theory of Island Biogeography (1967) (met Robert H. MacArthur) Sociobiology: The New Synthesis (1975) The Ants (1990) (met Bert Hölldobler) The Diversity of Life (1992)
Bekend van	baanbrekend werk in het onderzoek van biogeografie pionier in de sociobiologie belangrijke bijdragen in de taxonomie van mieren
Promotor	Frank M. Carpenter
Alma mater	Harvard-universiteit Universiteit van Alabama
Portaal    Biologie

Wilson stond onder meer bekend om zijn wetenschappelijk werk op het gebied van biodiversiteit en biogeografie, en van de studie van insecten (entomologie), in het bijzonder van de mieren (myrmecologie). Hij beschreef meer dan 400 nieuwe mierensoorten. Hij was tevens een van de grondleggers van de sociobiologie en een prominent pleitbezorger van natuurbescherming.

Zijn werk werd bekroond met tal van onderscheidingen, waaronder twee Pulitzerprijzen, de National Medal of Science en een met Paul R. Ehrlich gedeelde Crafoordprijs in de levenswetenschappen. Hij was lid van het American Institute of Biological Sciences, dat hem in 1976 de AIBS Distinguished Scientist Award toekende.

Biografie

Edward Osborne Wilson werd geboren in Birmingham (Alabama). Volgens zijn autobiografie, "Naturalist", groeide hij hoofdzakelijk op in de buurt van Washington D.C. en de landelijke omgeving van de stad Mobile (Alabama). Op jonge leeftijd toonde hij reeds interesse voor de natuur. Zijn ouders, Edward en Inez Wilson, scheidden toen hij zeven was. In datzelfde jaar raakte hij blind aan één oog als gevolg van een ongeval bij het vissen.

Wilson groeide op in verschillende steden en dorpen, rondtrekkend met zijn vader en zijn stiefmoeder. Zijn verminderd vermogen om zoogdieren en vogels te observeren deed hem zijn aandacht verleggen naar insecten. Op negenjarige leeftijd ondernam Wilson zijn eerste expeditie, in het Rock Creek Park in Washington D.C. Met het voornemen entomoloog te worden begon hij op 18-jarige leeftijd vliegen te verzamelen, maar het tekort aan insecten-pinnen, veroorzaakt door de Tweede Wereldoorlog, deed hem overschakelen naar mieren, die in flacons opgeslagen kunnen worden. Aangemoedigd door Marion R. Smith, een myrmecoloog van het National Museum of Natural History te Washington begon Wilson een overzicht van alle mieren van Alabama te maken. Deze studie leidde tot de eerste ontdekking van een kolonie van vuurmieren in de VS, in de buurt van de haven van Mobile.

Uit vrees dat hij het zich niet zou kunnen veroorloven om naar een universiteit te gaan, probeerde Wilson bij het Amerikaanse leger te gaan, met als doel financiële steun te verkrijgen bij de Amerikaanse overheid voor zijn onderwijs, maar hij slaagde niet voor het medisch onderzoek van het leger vanwege zijn verminderde gezichtsvermogen. Uiteindelijk kon Wilson zich toch veroorloven om naar de Universiteit van Alabama te gaan. Daar behaalde hij in 1949 zijn bachelorgraad en in 1950 zijn mastergraad. In 1955 behaalde hij zijn doctoraat aan de Harvard-universiteit. Nadien bleef hij bij Harvard werken, waar hij in 1964 hoogleraar in de dierkunde werd. De rest van zijn carrière bleef hij aan Harvard verbonden.

In 1955 was Wilson gehuwd met Irene Kelley. Samen hadden ze één dochter, Catherine, geboren in 1963. Wilson woonde samen met zijn vrouw in Lexington (Massachusetts).

Hij overleed op 26 december 2021 in Burlington, Massachusetts.

Werk

Samen met Robert H. MacArthur publiceerde hij in 1967 The Theory of Island Biogeography. In dit boek wordt beschreven hoe de biodiversiteit van een eiland afhankelijk is van de oppervlakte van het eiland en de afstand tot het vasteland, en dit als gevolg van wetmatigheden van kolonisatie, soortvorming en lokaal uitsterven. Dit werk had een grote invloed op de moderne ecologie.

Op grond van gedetailleerde analyses van mieren legde hij met zijn werk "Sociobiology: The New Synthesis" (1975) de basis voor deze tak van de wetenschap. In zijn theorieën over menselijk gedrag (On Human Nature, 1979) stelt Wilson dat naast opvoeding ook erfelijkheid een belangrijke rol speelt. Hij is hiermee een van de grondleggers van de evolutionaire psychologie.

Wilsons onderzoek naar systematiek, ecologie en gedrag van mieren leidde in 1990 tot het encyclopedische werk The Ants, dat hij publiceerde samen met Bert Hölldobler.

In 2007 was Wilson een van de winnaars van de TED-prijs. In de voordracht die hij gaf bij het accepteren van deze prijs, brak hij een lans voor het ontwikkelen van een website die informatie over alle soorten ter wereld publiek toegankelijk zou maken. Dit idee zou later vorm krijgen met de Encyclopedia of Life.

In 2010 publiceerde Wilson voor het eerst een roman, getiteld "Anthill", met autobiografische elementen.

Bibliografie

• The Theory of Island Biogeography (1967), met Robert H. MacArthur, Princeton University Press (herdruk in 2001), ISBN 0-691-08836-5.
• The Insect Societies (1971), Harvard University Press, ISBN 0-674-45490-1.
• Sociobiology: The New Synthesis (1975), Harvard University Press, (Twenty-fifth Anniversary Edition, 2000 ISBN 0-674-00089-7)
• On Human Nature (1979), Harvard University Press, ISBN 0-674-01638-6, bekroond met een Pulitzerprijs
• Genes, Mind and Culture: The coevolutionary process (1981), Harvard University Press, ISBN 0-674-34475-8.
• Promethean fire: reflections on the origin of mind (1983), Harvard University Press, ISBN 0-674-71445-8.
• Biophilia (1984), Harvard University Press, ISBN 0-674-07441-6.
• Success and Dominance in Ecosystems: The Case of the Social Insects (1990), Inter-Research, ISSN 0932-2205.
• The Ants (1990), met Bert Hölldobler, Harvard University Press, ISBN 0-674-04075-9, bekroond met een Pulitzerprijs
• The Diversity of Life (1992), Harvard University Press, ISBN 0-674-21298-3.
• The Diversity of Life (Special edition 1993), Harvard University Press, ISBN 0-674-21299-1. Ned. vert.: Het veelvormige leven. Contact, Amsterdam. ISBN 90-254-0605-X.
• Biophilia (1993), met Stephen R. Kellert, Shearwater Books, ISBN 1-55963-148-1.
• Journey to the Ants: A Story of Scientific Exploration (1994), met Bert Hölldobler, Harvard University Press, ISBN 0-674-48525-4.
• Naturalist (1994), een autobiografie, Shearwater Books, ISBN 1-55963-288-7. Ned. vert.: Van mieren bezeten, Het Spectrum, Utrecht. ISBN 90-274-5534-1.
• In Search of Nature (1996), Shearwater Books, ISBN 1-55963-215-1. Gedeeltelijk vertaald: Kijk op de natuur, Verhalen van een gepassioneerd bioloog, Het Spectrum, Utrecht. ISBN 90-274-3367-4.
• Consilience: The Unity of Knowledge (1998), Knopf, ISBN 0-679-45077-7. Ned. vert.: Het fundament: over de eenheid van kennis en cultuur Contact, Amsterdam. ISBN 90-254-1085-5.
• The Future of Life (2002), Knopf, ISBN 0-679-45078-5. Ned. vert.: De toekomst van het leven. Byblos, Amsterdam. ISBN 90-5847-377-5.
• Pheidole in the New World: A Dominant, Hyperdiverse Ant Genus (2003), Harvard University Press, ISBN 0-674-00293-8.
• From So Simple a Beginning: Darwin's Four Great Books (2005), vier boeken van Darwin met introductie door Edward O. Wilson, W. W. Norton & Company, ISBN 978-0393061345.
• The Creation: An Appeal to Save Life on Earth (2006), W. W. Norton & Company, ISBN 978-0-393-06217-5.
• Nature Revealed: Selected Writings 1949-2006 (2006), Johns Hopkins University Press, Baltimore, ISBN 0-8018-8329-6.
• The Superorganism: The Beauty, Elegance, and Strangeness of Insect Societies (2009), met Bert Hölldobler, W.W. Norton & Company, ISBN 978-0-393-06704-0.
• Anthill: A Novel (2010), W.W. Norton & Company, ISBN 978-0393071191.
• The Social Conquest of Earth (2012), Liveright Publishing Corporation, New York, ISBN 978-0-871-40413-8.
• Why We Are Here: Mobile and the Spirit of a Southern City (2012), met Alex Harris, Liveright Publishing Corporation, New York, ISBN 978-0-871-40470-1.
• Letters to a Young Scientist (2013), Liveright Publishing Corporation, New York, ISBN 978-0-871-40377-3.
• The Meaning of Human Existence (2014), Liveright Publishing Corporation, New York, ISBN 0871401002. Ned. vert.: Het raadsel van het menselijk bestaan. AUP, Amsterdam. ISBN 978-90-8964-818-1.
• Half-Earth: Our Planet's Fight for Life (2016), Liveright Publishing Corporation, New York, ISBN 9781631490828.
• The Origins of Creativity (2017), Liveright Publishing Corporation, New York, ISBN 9781631493188.

Externe links

• (en) Lord of the Ants, een 52 minuten durende biografische film over Edward O. Wilson gemaakt door het televisienetwerk PBS, met de stem van Harrison Ford
• (en) Curriculum vitae van Edward O. Wilson op de website van Harvard
• (en) E.O. Wilson Biodiversity Foundation

Referenties

Mediabestanden

Zie de categorie E. O. Wilson van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.